یک نشریه باستان‌شناسی: سکونت انسان در ایران به ۴۵۰ هزار سال پیش می‌رسد

غار قلعه کرد در استان قزوین و در محدوده غربی فلات مرکزی ایران در حاشیه رشته کوه های زاگرس

یک نشریه علمی باستان‌شناسی مقاله‌ای را منتشر کرده که بر اساس آن، قدمت سکونت انسان در فلات ایران تا ۴۵۰ هزار سال پیش ارزیابی شده است.

این مقاله بر اساس تازه‌ترین تحقیقات درباره یک غار در فلات مرکزی ایران است.

هزاران ابزار سنگی تراشیده‌شده، استخوان اسب و دندان شیری انسان، چیزهایی است که در این غار کشف شده است.

بر اساس تحقیقات باستان‌شناسان، این آثار از زندگی انسان قدمتی بین ۱۶۵ هزار تا ۴۵۲ هزار سال دارند.

بر اساس این تحقیقات که نتیجه آن به تازگی در نشریه علمی و تخصصی باستان شناسی پارینه سنگی منتشر شده، این غار قدیمی‌ترین غاری که تا کنون در قلمرو وسیع منطقه خاورمیانه کشف شده است.

این شواهد تاریخی، قدمت شواهد مشابهی را که پیشتر در این منطقه کشف شده بود تقریباً ۳۰۰ هزار سال به عقب می راند.

ژیل بوریون، محقق مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه که در موزه انسان‌شناسی پاریس فعالیت می‌کند و یکی از نویسندگان این مقاله است، به خبرگزاری فرانسه گفت که این منطقه «دو و نیم برابر مساحت فرانسه» است که در آن مواد باستان شناسی به این قدمت کمیاب است.

پیشتر مورخان می‌دانستند که فلات مرکزی ایران از صدها هزار سال پیش محل سکونت انسان بوده است.

این ارزیابی بر اساس ارزیابی انبوه مکان‌هایی صورت گرفته بود که در مناطق اطراف فلات مرکزی ایران واقع هستند: از عراق و سوریه و قفقاز در غرب این منطقه تا آسیای مرکزی در شرق این فلات.

در این مناطق، چندین گونه از نوع همو (انسان) زندگی می‌کردند (نئاندرتال، دنیسوا، راست‌قامتان و دیگر گونه‌ها).

همچنین این ارزیابی بر اساس اکتشافات متعدد در ایران از سنگ‌های تراش خورده روی سطح زمین تا برخی کاوش های زیرزمینی صورت گرفته بود.

با این حال، هنوز هیچ حفاری امکان تعریف چنین گاهشماری دقیق و گسترده ای را فراهم نکرده بود.

تحقیقات جدید چگونه شکل گرفت؟

در سال ۲۰۱۸، یک تیم دیرینه‌شناسی و انسان شناسی فرانسوی-ایرانی به سرپرستی ژیل بریون و حامد وحدتی نسب از دانشگاه تربیت مدرس تهران، غار قلعه کرد در استان قزوین و در محدوده غربی فلات مرکزی ایران و در حاشیه رشته کوه های زاگرس را مورد بررسی مجدد قرار دادند.

این غار که در ارتفاع ۲۱۳۷ متری از سطح دریا قرار دارد، چندین دهه قبل مورد حفاری های غیرقانونی قرار گرفته بود و افرادی ابزارهای سنگی تراش خورده را بر روی سطح در نزدیکی ورودی غار کشف کرده بودند.

ژیل بریون توصیف می‌کند که حفاری‌های جدید که تا عمق ۲.۵۰ متری در زمینی به وسعت تنها ۱۱ متر مربع انجام شده ، «ده‌ها هزار شی» را به دست داده است.

این محقق این فرضیه را مطرح کرده که احتمالا گروه‌های انسانی در غار مستقر شده‌ بودند، در آنجا زندگی می کردند و غذا می‌خوردند بدون اینکه به طور مداوم آن را اشغال کنند.

زیرا در ارتفاع بیش از ۲۰۰۰ متری از سطح دریا، در این دوره زمین شناسی که با دوره های یخبندان مشخص شده ، مطمئناً این مکان در تمام طول سال قابل دسترس برای انسان نبوده است.

این محقق فرانسوی ابراز امیدواری کرده که کاوش‌ها در غار قلعه کرد ادامه پیدا کند و سایر محوطه‌های این دوره‌ در این منطقه عظیم مورد کاوش قرار گیرد تا انسان امروزی پیچیدگی سکونت انسان‌های ماقبل خود را بهتر درک کند.