تمدید قرارداد صادرات گاز باکو به ترکیه؛ وضعیت نامشخص ایران

در میانه افت چشمگیر صادرات گاز ایران به ترکیه و نامشخص بودن وضعیت تمدید خرید گاز ایران، جمهوری آذربایجان قرارداد صادرات گاز به ترکیه را تا سال ۲۰۲۸ تمدید کرد.

جمهوری آذربایجان هم‌اکنون بعد از روسیه و هم‌پای آمریکا بزرگترین صادرکننده گاز به ترکیه است و پارسال ۱۲ میلیارد متر مکعب گاز به این کشور صادر کرد و علاوه بر آن، بیش از این میزان نیز از طریق خاک ترکیه به بازارهای اروپایی گاز فروخت.

ایران تا نیمه دهه گذشته، بعد از روسیه بزرگترین تامین‌کننده گاز ترکیه بود؛ اما طی سال‌های گذشته به خاطر کسری داخلی گاز نتوانسته است به تعهدات صادراتی خود عمل کند و فروش گاز به ترکیه را نصف کرده و به ۵.۲ میلیارد متر مکعب رسانده است.

آمارهای اداره تنظیم بازار انرژی ترکیه نشان می‌دهد این کشور در سه ماهه ابتدایی سال جاری میلادی نیز کمتر از ۱.۳۶ میلیارد متر مکعب گاز از ایران دریافت کرده است؛ در حالی که طبق قرارداد بایستی ۷۵ درصد گاز بیشتری دریافت می‌کرد.

قرارداد ۲۵ ساله صادرات گاز ایران به ترکیه در سال آینده به اتمام می‌رسد و تاکنون این قرارداد تمدید نشده است.

بیشتر در این باره: ترکیه مسیری جز ایران را برای واردات گاز از ترکمنستان انتخاب کرد

ترکیه اخیرا تفاهم‌نامه‌های جدیدی برای خرید گاز ترکمنستان و انتقال آن از طریق جمهوری آذربایجان و گرجستان به خاک خود امضا کرد؛ موضوعی که احتمال عدم تمدید قرارداد گازی با ایران را تقویت می‌کند.

طی سه ماهه ابتدایی امسال، صادرات گاز جمهوری آذربایجان به ترکیه دو برابر حجم صادرات گاز ایران به این کشور بود.

روسیه با بیش از هفت میلیارد متر مکعب صادرات گاز، بزرگترین تامین‌کننده گاز ترکیه در سه ماهه ابتدایی ۲۰۲۴ بود.

جمهوری آذربایجان در نظر دارد صادرات گاز از خاک ترکیه به اروپا را تا سه سال آینده دو برابر کند. در این راستا هم میادین گازی خود در دریای خزر را به سرعت توسعه می‌دهد و هم در تلاش برای کاهش چشمگیر مصرف داخلی گاز از طریق توسعه انرژی‌های خورشیدی و بادی است.

بزرگترین شرکای دولت باکو در توسعه انرژی‌های پاک، شرکت‌های «توتال» فرانسه، «بی‌پی» بریتانیا، «مصدر» امارات و «آکوا پاور» عربستان هستند و قرار است تا چند سال آینده تولید برق خورشیدی و بادی این کشور را به ۱۰ هزار مگاوات برسانند که ۷۰ درصد از آن به اروپا صادر خواهد شد و بقیه جایگزین برق تولیدی از نیروگاه‌های گازی برای مصرف داخلی خواهد شد.

شرکت ملی نفت جمهوری آذربایجان روز سه‌شنبه ۱۵ خرداد بار دیگر سه قرارداد توسعه نیروگاه‌های برقی تجدیدپذیر با شرکت مصدر امارات امضا کرد.

این کشور همچنین از ابتدای پارسال مالیات و تعرفه‌های گمرکی برای واردات خودروهای برقی را به صفر رسانده تا مردم را تشویق به خرید خودروهای برقی برای کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی کند.

جمهوری آذربایجان سالانه ۱۳.۵ میلیارد متر مکعب مصرف داخلی گاز دارد که معادل یک چهارم مصرف گاز ترکیه و ۵ درصد مصرف گاز ایران است.

سبد انرژی ایران برخلاف دو کشور همسایه یاد شده، به خاطر عدم توسعه انرژی‌های خورشیدی و بادی، به شدت وابسته به سوخت‌های فسیلی، خصوصا گاز است و به همین دلیل مصرف گاز بسیار بالایی دارد.