براساس مقرراتی که اداره مبارزه با مواد مخدر آمریکا پیشنهاد داده است، برای اولین بار در این کشور داروهای حاوی «دلتا -۹ تیاچسی» که از گیاه شاهدانه (کانابیس) تهیه میشود، میتوانند از اداره کنترل کیفیت دارو جواز مصرف دریافت کنند.
در صورت تصویب و اجرای این مقررات جایگاه گیاه کانابیس در قوانین فدرال از «یک ماده مخدر بدون مصرف دارویی موجه» به یک داروی تحت نظارت و قانونی تغییر خواهد کرد.
«دلتا -۹ تیاچسی» با نام کامل «تتراهیدروکانابیونول» ماده محرک عصبی اصلی موجود در گیاه شاهدانه است.
به نوشته روزنامه بریتانیایی گاردین، حدود چهار میلیون آمریکایی در ایالتهایی که کانابیس دارویی، در تناقض با قوانین فدرال، قانونی است از این ماده استفاده میکنند.
با توجه به اینکه در حال حاضر تعداد پرشماری از مردم آمریکا به اشکال گوناگون کانابیس دارویی دسترسی دارند معلوم نیست که شرکتهای داروسازی از این تغییر احتمالی در قوانین آمریکا و درخواست جواز از اداره کنترل کیفیت دارو بهره چندانی ببرند.
ایگور گرانت، مدیر مرکز پژوهش کانابیس دارویی در دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو، معتقد است که شیوه قانونی کردن این ماده ممکن است شرکتهای بزرگ داروسازی را از سرمایهگذاری در تولید کانابیس دارویی دلسرد کند.
بیشتر در این باره: آمریکا در صدد طبقهبندی دوباره ماریجوانا بهعنوان مادهای کمخطرتر استیاهان مارکو، نویسنده کتاب «نوآوریهای کانابیس» که قانونگذاری در مورد مصرف کانابیس را بررسی کرده، با این ارزیابی موافق است و بعید میداند که این تغییر در قوانین فدرال آمریکا ناگهان موجی از تولید داروهای حاوی کانابیس به راه بیاندازد.
در ایالتهایی که مصرف کانابیس قانونی است، مشتقات این ماده مانند حشیش از سالها قبل به اشکال گوناگون و خارج از سختگیریهای در نظر گرفته شده در قوانین فدرال در دسترس مردم بوده و در نتیجه دریافت جواز از اداره کنترل کیفیت دارو ضرورت چندانی ندارد.
یاهان مارکو تخمین میزند که در حال حاضر میلیونها محصول حاوی کانابیس و مشتقات آن در بازارهای قانونمند در دسترس مردم است.
ایگور گرانت نیز معتقد است به دلیل وجود بازار گسترده و متنوع این محصولات، سرمایهگذاری شرکتهای بزرگ داروسازی برای تولید داروهای حاوی کانابیس چندان سودآور نخواهد بود.
روزنامه گاردین میافزاید که تعدادی از شرکتهای بزرگ داروسازی در سالهای اخیر در پژوهش مربوط به کانابیس دارویی سرمایهگذاری کردهاند.
به عنوان نمونه، شرکت داروسازی فایزر در سال ۲۰۲۲ شرکت کوچکتری به نام «آرنا» را خرید که فعالیت اصلی آن پژوهش در مورد کانابیس پزشکی بود.
دکتر پیتر گرینسپون، استاد پزشکی در دانشگاه هاروارد و نویسنده کتابی در مورد تاریخچه کانابیس پزشکی در آمریکا یادآوری میکند که شرکتهای داروسازی در برخورد با این محصولات به نوعی بندبازی کردهاند.
او افزود: «آنها در برابر تمام تصمیمهای ایالتی برای قانونی کردن مصرف کانابیس مقاومت کردند. کاشت خانگی و تولید کانابیس و مشتقات آن توسط تولیدکنندگان کوچک به ضرر شرکتهای بزرگ داروسازی است چون اگر مردم راه دیگری برای دسترسی به کانابیس دارویی داشته باشند داروهای گرانقیت آنها مشتری نخواهد داشت.»
پژوهشی که اخیراً انجام شده تخمین میزند که شرکتهای بزرگ داروسازی تحت تأثیر جرمزدایی و قانونی شدن مصرف کانابیس میلیاردها دلار فرصت سودآوری را از دست دادهاند.
نتایج نظرسنجی که اخیراً در نشریه جامعه پزشکی آمریکا منتشر شده نشان میدهد که بیش از نیمی از بزرگسالان در این کشور که برای تسکین دردهای مزمن از کانابیس استفاده میکنند به مرور مصرف داروهای افیونی و سایر مسکنها را کاهش دادهاند.
دکتر پیتر گرینسپون پیشبینی میکند که شرکتهای بزرگ داروسازی برای عقب نماندن از این بازار در حال رشد تلاش خواهند کرد تولیدکنندههای کوچک گانابیس و مشتقات آن را بخرند، ذرست همان روندی که پس از جرم زدایی از تولید الکل روی داد.
او افزود: «آنها نمیخواهند از این بازار بیبهره بمانند. به عبارتی: خواهی نشوی رسوا هم رنگ جماعت شو.»