رد درخواست «اعاده حیثیت» از مردی که ۶۷ سال پیش در فرانسه زیر گیوتین رفت

این عکس، ژاک فِش (شخص وسط)، ۲۴ ساله و پسر یک بانکدار را نشان می‌دهد که متهم به ضرب و شتم یک دلال سهام در خیابان ویویَن پاریس در ۲۵ فوریه ۱۹۵۴ به قصد سرقت ۳۰۰ هزار فرانک از او، و قتل یک افسر پلیس در پاریس در سال ۱۹۵۴ است.

عالی‌ترین دادگاه استیناف فرانسه روز سه‌شنبه ۲۴ مهر درخواست اعاده حیثیت از مردی که در سال ۱۹۵۷ به جرم قتل یک مأمور پلیس با گیوتین گردن زده شد را رد کرد.

جرارد فش از مراجع قضایی فرانسه درخواست کرده بود که حیثیت پدرش اعاده شود.

اما دادگاه عالی تجدید نظر فرانسه در حکم خود ضمن رد این درخواست گفت: «تضمین‌های کافی برای اثبات ندامت» ارائه نشده است. این حکم نهایی است.

جرارد، پسر ژاک فش، به‌رغم این‌که هرگز پدرش را ندیده است از سال‌ها پیش در پی اعاده حیثیت از او است و استدلال می‌کند که پذیرش درخواست او به هیچ عنوان به معنای تغییر دادن حقایق مربوط به این پرونده و سرانجام آن خواهد بود.

در فرانسه که مجازات مرگ را در سال ۱۹۸۱ لغو کرد قانون این امکان را می‌دهد که مجرمان پس از پایان مجازات تقاضای «اعاده حیثیت» بدهند. حق در نظر گرفته شده در این قانون در سال ۲۰۲۰ توسعه یافت و فرزندان افرادی هم که مجازات مرگ در مورد آن‌ها اجرا شده مشمول آن شدند.

جرارد فش که اکنون ۶۹ ساله است و چند دهه پس از زیر گیوتین رفتن پدرش او را شناخت در واکنش به حکم دادگاه عالی استیناف گفت: «واقعاً ناامید کننده است. ۳۰ سال تلاش برای هیچ.»

وکیل خانواده فش نیز گفت: «دادگاه عالی استیناف برای اتخاذ یک تصمیم انسانی مهم در مورد حقوق هر مجرمی، فارغ از جرم او، و امکان جبران و تصحیح گذشته را از دست داد.»

دادگاه قانون اساسی فرانسه، عالی‌ترین مرجع قانونی کشور، در سال ۲۰۲۰ هرگونه درخواستی برای عفو ژاک فش را رد کرد و گفت افرادی که به دلیل ارتکاب جرم اعدام شده‌اند «قادر نیستند شروط قانونی استحقاق برای بازگشت به منزلت اجتماعی سابق خود را اثبات کنند.»

پس از صدور این حکم، پارلمان فرانسه در همان سال قانونی را تصویب کرد که به فرزندان افراد اعدام شده اجازه می‌دهد به نیابت از سوی آن‌ها چنین درخواستی بدهند.

ژاک فش در اسناد دادگاهی که او را به مجازات مرگ با گیوتین محکوم کرد «تنبل، مغرور و متظاهر» توصیف شده بود.

او در انتظار اجرای حکم به مذهب روی آورد و به حدی اظهار پشیمانی کرد که امروزه به اعتقاد برخی از فرانسویان کاتولیک مستحقق بخشایش است.

او با یک راهب کاتولیک نامه‌نگاری مفصلی داشت و متن این نامه‌ها پس از مرگش محبوبیت پیدا کرده است. حتی یک مدرسه خصوصی در ناحیه نرماندی، در شمال فرانسه، به نام او نامگذاری شده است.

دادستانی فرانسه در توصیه خود به دادگاه عالی استیناف گفت هیچ شواهدی وجود ندارد که ثابت کند ژاک فش قبل از مرگش خطای خود در قبال جامعه و قربانی را جبران یا تصحیح کرده باشد.

گردن زدن با گیوتین از زمان انقلاب فرانسه در سال ۱۷۸۹ تا آخرین مورد اعدام به این وسیله در سال ۱۹۷۷ یکی از روش‌های قانونی و مرسوم اجرای مجازات مرگ بود.