بیش از دو سال پس از آنکه دادگاه عالی ایالات متحده در اقدامی تاریخی، حکم پنجاه ساله «رو علیه وید» در ارتباط با قانونی‌شدن حق سقط جنین را لغو کرد، رأی‌دهندگان آمریکایی در ۱۰ ایالت، علاوه بر انتخابات ریاست جمهوری، در همه‌پرسی برای بازگرداندن حق سقط جنین به قوانین ایالتی‌شان هم شرکت کردند.
به‌رأی گذاشتن رویکرد ایالت‌ها دربارهٔ موضوع سقط جنین، به تصمیم دیوان عالی آمریکا در تیرماه ۱۴۰۱ بازمی‌گردد که پس از حدود نیم‌قرن، حکم تاریخی «رو علیه وید» مبنی‌بر به رسمیت شناختن حق زنان در قانون اساسی برای سقط جنین یا پایان خودخواسته بارداری را لغو کرد.
با لغو این حکم، قدرت تصمیم‌گیری در رابطه با حق پایان دادن خودخواسته به بارداری پس از هفته پانزدهم به ایالت‌ها واگذار شد.
ایالت‌هایی که شاهد برگزاری این همه‌پرسی بودند، عبارتند از آریزونا، داکوتای جنوبی، فلوریدا، کلرادو، نبراسکا، نوادا، نیویورک، مریلند، مونتانا، و میزوری.
از این میان، فلوریدا، ایالتی جمهوری‌‌خواه و یکی از پایگاه‌های اصلی طرفداران دونالد ترامپ با جمعیت قابل توجه آمریکایی‌های کوبایی‌تبار، نخستین ایالتی بود که به حفظ شرایط فعلی، یعنی غیرقانونی‌دانستن سقط جنین رأی داد.
بیشتر در این باره: دونالد ترامپ از ممنوعیت سراسری سقط جنین در آمریکا «حمایت نکرد»برای قانونی‌شدن مجدد سقط جنین در این ایالت، باید دست‌کم ۶۰ درصد از رأی‌دهندگان به این موضوع رأی می‌دادند؛ اتفاقی که البته نیافتاد و به این ترتیب، در فلوریدا، سقط جنین پس از هفته ششم بارداری، البته بجز موارد استثنایی همچنان غیر قانونی باقی ماند.
در داکوتای جنوبی، دیگر ایالتی که در حال حاضر سقط جنین را، بجز در موارد استثنایی مجاز نمی‌داند، رأی‌دهندگان به حفظ شرایط موجود رأی دادند و به این ترتیب، سقط جنین در این ایالت، همچنان غیر قانونی و جرم محسوب خواهد شد.
از سوی دیگر، رأی‌دهندگان در ایالت میزوری، با اکثریتی قاطع به قانونی‌شدن دوباره سقط جنین رأی دادند.
در آریزونا، رأی دهندگان به قانونی‌شدن دوباره حق سقط جنین تا حدود هفته ۲۳ یا ۲۴ بارداری رأی دادند. تا کنون سقط جنین پس از هفته پانزدهم، بجز موارد استثنایی ممنوع بود.
در ایالت نوادا هم، رأی‌دهندگان به قانونی‌شدن حق سقط جنین رأی دادند. بر اساس قانون فعلی این ایالت، سقط جنین تا هفته ۲۴ بارداری مجاز است؛ اما با توجه به رأی امروز، عملاٌ صلب این حق از زنان باردار، بسیار سخت خواهد شد.
بر اساس قانون این ایالت البته، رأی امروز برای تغییر قانون ایالتی کافی نیست و رأی‌دهندگان باید یک‌بار دیگر هم در سال ۲۰۲۶، این خواسته را تأیید کنند.
در کلرادو، که هم‌اکنون هم سقط جنین قانونی محسوب می‌شود، بیش از ۵۵ درصد رأی‌دهندگان به تضمین این حق در قانون اساسی ایالتی رأی دادند.
در ایالت نیویورک هم که سقط جنین قانونی شمرده می‌شد، رأی‌دهندگان به حفظ شرایط فعلی و تضمین حق سقط جنین و انتخاب فردی در این زمینه رأی دادند.
در مریلند هم رأی‌دهندگان با رأی مثبت خود، به تداوم قانونی بودن سقط جنین و تضمین تصمیم فردی برای ادامه یا خاتمه بارداری صحه گذاشتند.
وضعیت پیچیده نبراسکا
اما در ایالت نبراسکا شرایط حتی پیچیده‌تر است: در این ایالت همزمان دو موضوع تا حدی متضاد به رأی گذاشته شده است: یک مورد درباره ایجاد محدودیت‌های بیشتر برای سقط جنین و دیگری، درباره قانونی‌کردن مجدد آن.
در واقع یک مورد، به حفظ قانون فعلی ایالت، مبنی بر منع قانونی سقط جنین پس از هفته دوازدهم بارداری، مگر در موارد استثنایی شامل بارداری ناشی از تجاوز یا رابطه با محارم، یا الزامی‌بودن آن برای حفظ جان مادر مربوط می‌شود.
مورد دوم اما در تناقض با مورد اول و به معنای بازگرداندن حق سقط جنین به قانون ایالتی خواهد بود؛ به این معنا که زنان تا هفته بیست و یکم بارداری، یعنی زمانی که جنین را می‌توان یک موجود زنده مستقل محسوب کرد، اجازه خواهند داشت جنین خود را سقط کنند. بر این اساس، در صورت الزام سقط جنین برای حفظ جان مادر، سقط جنین حتی پس از هفته بیست و یکم هم قانونی خواهد بود. در واقع همان قانون پیشین معروف به «رو علیه وِید».
با توجه به تناقض این دو مورد موجود روی برگه‌های رأی نبراسکا، عملاً اضافه‌شدن هر دو به قانون ایالتی غیر ممکن خواهد بود. به همین دلیل، اگر هر دو رأی بیاورند، موردی که بیشترین تعداد آرای مثبت را کسب کرده باشد، به عنوان «پیروز» وارد قانون اساسی ایالت خواهد شد.
همین پیچیدگی باعث شده که تکلیف این ایالت هنوز روشن نباشد.
وضعیت ایالت مونتانا هم هنوز روشن نشده است. در این ایالت، در حال حاضر هم سقط جنین قانونی‌است؛ اما رأی مثبت احتمالی در همه‌پرسی امروز، باعث حفظ تضمینی این حق در قانون اساسی ایالتی خواهد شد.
لغو حکم «رو در مقابل وید» در رقابت‌های انتخاباتی
تیرماه ۱۴۰۱ ترکیبی پنج‌نفره از قضات دیوان عالی به لغو حکم «رو علیه وید» رأی دادند که سه تن از آن‌ها از منصوبین دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، بودند.
جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، همان زمان، این تصمیم دیوان عالی را «خطایی مصیبت‌بار» خواند و حکم «رو علیه وید» را حمایت از حق برابری و تصمیم‌گیری شخصی زنان عنوان کرد که دیوان عالی آمریکا آن را به‌رغم به رسمیت شناخته شدن از مردم آمریکا دریغ کرد.
با این حال این تصمیم برای جمهوری‌خواهان و محافظه‌کاران مذهبی آمریکا که از سال ۱۹۷۳، یعنی از زمان به رسمیت شناختن حق سقط جنین، با آن به مبارزه برخاسته بودند، یک پیروزی تاریخی بود.
دونالد ترامپ نیز پس از ماه‌ها موضع‌گیری‌های متناقض و گمانه‌زنی دربارهٔ سقط جنین، گفت اعمال محدودیت در مورد این موضوع، باید برعهده ایالت‌ها باشد و از ممنوعیت سراسری سقط جنین حمایت نکرد. او اما تأکید کرد که شخصاً علیه قانونی‌شدن سقط جنین رأی خواهد داد.
در حالی که کارزار انتخاباتی جو بایدن، نامزد حزب دمکرات، از مدتی پیش تبلیغ روی این موضوع را آغاز کرده بود، اما تحلیلگران معتقد بودند حمایت‌نکردن علنی ترامپ از ممنوعیت سقط جنین در سراسر آمریکا، به این دلیل بود که رقبا نتوانند در انتخابات از این زاویه به این نامزد حمله کنند.
ترامپ با این حال تصمیم تاریخی دیوان عالی آمریکا برای لغو سقط جنین به عنوان یک حق قانونی و سراسری را «نتیجه تلاش‌های» خود دانست و از قضات محافظه کار این نهاد برای اتخاذ این تصمیم قدردانی کرد.
بیشتر در این باره: دیوان عالی آمریکا در حکمی به لغو حق قانونی سقط جنین رأی داد