گاهشمار انتخابات در ایران؛ از دوم خرداد تا امروز

دوم خرداد ۱۳۷۶، انتخابات رياست جمهوری

محمد خاتمی ، روحانی اصلاح طلب که پشتيبانی پرشور اکثريت عظيمی از جوانان و زنان را دارد با کسب ۶۹ درصد آرا موفق می شود رقيب محافظه کار انتخاباتی اش ، علی اکبر ناطق نوری را شکست دهد.


تکميل شمارش آرا نتيجه نهايی انتخابات را به مرز ۸۰ درصد می رساند که بالاترين ميزان رای در تاريخ جمهوری اسلامی به شمار می آيد.


پيروزی خاتمی که جانشين يک روحانی محافظه کار اما عملگرا به نام علی اکبر هاشمی رفسنجانی شده است باعث می شود در ايران و جهان بارقه های اميد برای انجام برنامه های اصلاحی و اعطای آزادی های اجتماعی ديده شود.


اول آبان ۱۳۷۷، انتخابات خبرگان


محافظه کاران موفق به کسب اکثريت آرای انتخات مجلس خبرگان می شوند. اين انتخابات هر هشت سال يک بار برگزار می شود و از استقرار جمهوری اسلامی بدين سو ، سومين بار است که شاهد برگزاری آن هستيم.


کنترل آنان بر ساختارهای زيربنايی ، به معنای تداوم حکومت محافظه کاران است ، هرچند که ظاهرا خاتمی بر سر کار باشد.


۷ اسفند ۱۳۷۷، انتخابات شوراهای شهر


در انتخابات شوراهای شهر که برای نخستين بار در تاريخ جمهوری اسلامی برگزار می شود ، اصلاح طلبان پيروزند. ايجاد اين شوراها در پی ايجاد شوراهای محلی است که نتيجه تلاش های خاتمی برای درگير کردن اقشار مختلف مردم با سياست است.


تمام پانزده کرسی شورای شهر تهران که مساوی ست با ۶۵ درصد کل آرای به دست آمده از آن اصلاح طلبان می شود.


۲۹ بهمن ۱۳۷۸ ، انتخابات مجلس


اصلاح طلبان طرفدار خاتمی با کسب ۶۷ درصد اکثريت آرا موفق به درهم شکستن مواضع محافظه کاران می شوند و دست خاتمی را برای پيشبرد برنامه های اصلاح گرايانه اش در زمينه های اجتماعی ، سياسی و اقتصادی باز می گذارند.


۱۸ خرداد ۱۳۸۰ ، انتخابات رياست جمهوری


خاتمی با کسب ۷۷ درصد آرا موفق به شکست رقبای انتخاباتی اش می شود و برای بار دوم بر کرسی رياست جمهوری تکيه می زند تا برنامه های گسترده تری در مورد آزادی های اجتماعی تهيه ببيند.


۹ اسفند ۱۳۸۱، انتخابات شوراهای شهر


نتايج دومين انتخابات شوراهای شهر حاکی از تنزل قدرت اصلاح طلبانی است که به دنبال پيروزی سال ۱۳۷۶ خاتمی بر سر کار آمده اند. ميزان شرکت جستن مردم در اين انتخابات پايين ترين ميزان در تاريخ حيات جمهوری اسلامی است.


محافظه کاران با به دست آوردن ده درصد آرای پايتخت و حدود پنجاه درصد آرای کل کشور، موفق می شوند بسياری از کرسی های شوراهای شهر را از چنگ اصلاح طلبان در آورند. کرسی هايی که اصلاح طلبان در پی انتخابات ۱۳۷۷ به تمامی از آن خود ساخته بودند.


اصلاح طلبان کنترل شهرداری تهران را از دست می دهند و يک محافظه کار کمتر شناخته شده به نام محمود احمدی نژاد شهردار پايتخت می شود.


۱ اسفند ۱۳۸۲، انتخابات مجلس


در پی يک رقابت تنگاتنگ ميان ۲۳۰۰ کانديدا که بيشتر آن ها محافظه کار هستند، محافظه کاران موفق می شوند قدرت را از دست اصلاح طلبان بيرون آورند.


وزارت کشور ميزان مشارکت مردم را پايين تر از حد نصاب لازم برای انتخابات مجلس ارزيابی می کند. رانده شدن اصلاح طلبان از مجلس باعث می شود که خاتمی در سالهای پايانی رياست جمهوری اش عملا فاقد قدرت شود.


با وجود پيروزی های خاتمی طی دو دوره انتخابات رياست جمهوری، نارضايتی مردم بالا می گيرد چرا که پيشرفتی در برنامه های اصلاح گرايانه وی که در راس قول های انتخاباتی اش قرار داشت ديده نمی شود.


۳ تير ۱۳۸۴، انتخابات رياست جمهوری


شهردار تهران ، محمود احمدی نژاد، که هنوز در صحنه ملی چندان شناخته شده نيست ، موفق می شود رفسنجانی را در دور دوم به سختی شکست دهد و جای خاتمی را بگيرد.


کانديداهای اصلح طلب ، ناتوان از ايجاد يک نيروی متحد ، در همان دور اول از صحنه محو می شوند. پيروزی احمدی نژاد به تجديد حيات محافظه کاران می انجامد و بار ديگر تمام پست های کليدی جمهوری اسلامی را به دست آنان می سپارد.