خروسی که تخم طلا می‌گذارد

روزنامه الشرق الاوسط خبر انتشار مجموعه داستان‌های کوتاه با نام «مانیفست خروس نوبی» نوشته نویسنده سودانی «عبدالعزیز برکه سکن» را منتشر کرده که به نوشته این روزنامه، بازتاب روند اعتقادات خرافاتی به سحر و جادو در کشورهای عرب است.

این نویسنده سودانی که در ۱۹۶۳ متولد شده و سال‌هاست در اتریش زندگی می‌کند.

انتشار بیشتر آثار او در سودان در زمان عمر البشیر ممنوع شده بود. در روایت نخست کتاب تازه او، «مانیفست خروس نوبی»، محور اصلی داستان تخم طلا گذاشتن معجزه‌آسای خروس است که همگان می‌دانند تخم نمی‌گذارد.

در این داستان مردی فقیر مدعی است به خروسی دست یافته که دوست همه عمر جبرئیل است. فتح‌الله فرج با فروش تخم طلایی خروس نوبی خود صاحب ثروتی بیکران می‌شود.

مشتریان برای داشتن هر دانه تخم طلایی خروس نوبی تا ۹۵ میلیون پوند سودانی می‌پردازند چرا که امراض مختلفی را شفا می‌دهد و حتی زنان و مردانی که به اصطلاح اجاقشان کور است، با کشیدن دست بر آن، صاحب فرزند می‌شوند.

از منطقه نوبی‌نشین در شمال سودان و جنوب مصر تا سوریه و دیگر کشورهای عرب، تخم طلایی خروس نوبی مشتری دارد. خروس تخم‌گذار نوبی در قفسی نگهداری می‌شود و تخم طلایی‌اش نیز هر چند کوچک است، اما وزن بسیار دارد.

الشرق الاوسط می‌نویسد، این داستان همچون دیگر داستان‌های «مانیفست خروس نوبی» اشاره به افسانه‌ها و داستان‌های قدیم منطقه دارد، هرچند که اعتقاد به سحر و جادو همچنان در قرن بیست و یکم نیز در بسیاری از کشورها رایج است.

این روزنامه به کتاب «دروازه طلسم‌شده» نوشته نویسنده عمانی «محمود الرحبی» نیز اشاره دارد که محور روایت بلند این نویسنده نیز مسئله اعتقاد به سحر و جادو و خرافات در کشور های عرب است.

در کوچه پس‌کوچه‌های بغداد دهه ۶۰

چاپ دوم «بغداد در حافظه دهه ۶۰» نوشته نویسنده عراقی، جمال حیدر در بروکسل منتشر شده است. جمال حیدر که پس از ترک عراق به بیروت و سپس آتن مهاجرت کرد، سرانجام در لندن ماندگار شد. او تا کنون علاوه بر انتشار چندین کتاب داستان، فیلم‌های مستندی نیز درباره عراق ساخته است.

روزنامه الشرق الاوسط می‌نویسد چاپ دوم «بغداد در حافظه دهه ۶۰» بخش‌هایی اضافه بر آنچه در چاپ اول آن آمده، دارد. این کتاب در عین حال گذری است بر تاریخ بغداد از دیر زمان تا کنون. نویسنده ما را با خود به دوران بنیانگذاری بغداد توسط «ابی جعفر المنصور» می‌برد تا برسیم به سقوط بغداد به دست هولاکوی مغول در ۱۲۵۸ میلادی. بغداد در دوران عثمانی نیز بخشی از این کتاب است همچنان که در بخشی دیگر، نویسنده به دوران اشغال بغداد توسط انگلیسی‌ها می‌پردازد.

به روایت این کتاب، بغداد دارای حدود ۷۰ محله است که بیشتر آنها نام افراد معروفی را بر خود دارند که در این محله‌ها می‌زیسته‌اند یا رویدادهایی که در این محله‌ها رخ داده او عنوانی یافته‌اند. کتاب به جزئیات رویدادهای تاریخی یک قرن اخیر که بغداد شاهد آنها بوده نیز پرداخته است؛ از جمله پناه آوردن ارامنه به بغداد (و موصل) در پی جنگ دوم جهانی.

نمایی عمومی از بغداد در دهه سی میلادی

نویسنده تأثیر حضور ارامنه در بغداد را در زمینه‌های مختلف به ویژه عکاسی و فیلمبرداری نیز مورد بررسی قرار داده است. او از عکاسی ارمنی به نام لیلیان یاد می‌کند که ابتدا کارش را با عکاسی از دولت‌مردان بغداد آغاز کرد و اندک اندک دوربین او به سوی مناظر و آثار تاریخی شهر و نیز چهره‌های مردم عادی در بغداد چرخید.

در فصل‌های جداگانه، نویسنده ما را به بازارهای قدیم بغداد در «دهه ۶۰» می‌برد؛ بازار پارچه، بازار میوه و تره‌بار، بازار عطارها، بازار فروش احشام و نیز همراه او از خیابان‌های معروف بغداد مانند «الرشید»، «النهر»، «السعدون»، «ابی نواس» و «الکفاح» گذر می‌کنیم.

نویسنده همچنین به مراکزی در بغداد نیز پرداخته که در زندگی اجتماعی، فرهنگی یا سیاسی اهل بغداد اثر داشته‌اند از جمله کتابخانه و مرکز فرهنگی «مکنزی» که در دهه ۶۰ کتاب‌های انگلیسی را برای فروش عرضه می‌کرد و در ترویج کمونیسم و چپ‌گرایی در عراق نقشی مهم داشت.

نویسنده، خواننده کتاب خود را به مسجد جامع حیدرخانه نیز در بغداد که از مساجد قدیم شهر در خیابان الرشید می‌برد، جایی که محل تجمع پنهانی نخستین گروه مارکسیست‌های عراق به رهبری «محمود احمد السید» فرزند امام جماعت وقت مسجد بوده است.