سواحل مدیترانه، میزبان جشنواره‌های تابستانی

گابریل یارد (چپ) و یاسمینا جنبلاط در افتتاحیه جشنواره بیت‌الدین در بیروت

در بسیاری از کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا فصل تابستان، فصل برگزاری جشنواره‌های فرهنگی-هنری گوناگون است. البته در هوای بسیار گرم تابستان، مردم کمتر رغبتی برای حضور در رویدادهای فرهنگی-هنری در سالن‌های سربسته دارند، و به این دلیل بیشتر این جشنواره‌ها از نخستین ساعات شب، تا ساعاتی پس از نیمه‌شب بیشتر در فضای آزاد برقرار است.

یکی از این جشنواره‌ها جشنواره بیت‌الدین در بیروت است که آیین گشایش آن با واکنشی دوگانه در میان تماشاگران و رسانه‌های لبنان روبه‌رو شد.

جشنواره بیت‌الدین تا دهم اوت، ۱۹ مرداد، ادامه خواهد داشت، و افتتاحیه آن شاهد ستایش از کار گابریل یارد، آهنگساز معروف لبنانی-فرانسوی و ناخرسندی از خواننده همراه او یاسمینا جنبلاطبود.

گابریل یارد به خاطر ساختن موسیقی فیلم‌های فرانسوی و آمریکایی شهرتی جهانی دارد. موسیقی او برای فیلم «بیمار انگلیسی» در سال ۱۹۹۶ برنده جایزه اسکار و نیز جایزه امی شد.

یاسمینا جنبلاط که نوه خواننده مشهور دنیای عرب «اسمهان» است، روانشناس است و بیشتر در لندن و ژنو زندگی می‌کند، اما برخلاف مادربزرگ خود شهرتی در دنیای موسیقی ندارد و تا کنون آلبومی از او منتشر نشده است.

به نوشته «الحیات»، صدای اسمهان در دنیای عرب به صدایی که «انقلاب زنان» را برای حضور در عرصه هنر و فرهنگ نمایندگی می‌کرد، شهرت دارد. اما آنگونه که این روزنامه می‌نویسد، کارهای غیرحرفه‌ای یاسمینا جنبلاط هیچ نسبتی با کارهای ارزشمند مادربزرگ او ندارد.

نخستین شب از جشنواره بیت‌الدین، «دیدار با شرق جدید» نام گرفته بود که در آن یاسمینا جنبلاط سه ترانه از مادربزرگ خود «اسمهان» را بازخوانی کرد.

آمال الاطرش مشهور به اسمهان، در دهه ۱۹۴۰ میلادی

بسیاری از رسانه‌های لبنانی، موسیقی گابریل یارد را ستودند و همزمان اغلب آنها خوانندگی یاسمین جنبلاط را نپسندیدند و با متهم کردن او به سوءاستفاده از نام و اعتبار «اسمهان»، او را مورد ملامت قرار دادند.

از جمله وب‌سایت درج نوشته است که یاسمینا همه چیز را از مادربزرگش به ارث برده به جز صدا و چرا باید در افتتاحیه یکی از مهم‌ترین جشنواره‌های جهان عرب به او فرصت خواندن داده شود.

«اسمهان» با نام اصلی آمال الاطرش، خواهر فرید الاطرش از دروزی‌های سوریه است که به مصر مهاجرت کردند. او که همزمان با لیلا مراد، ام کلثوم ، و نجات علی به شهرت و محبوبیت بسیار در دنیای عرب رسید، در سینمای مصر نیز فعال بود و در فیلم‌های بسیاری نقش نخست را داشت.

اسمهان در ۱۴ ژوئیه سال ۱۹۴۴ زمانی که او همراه راهی ساحل مدیترانه در مصر بود، بر اثر تصادف انحراف خودرو از مسیر دچار حادثه شد و جان باخت. او هنگام مرگ ۳۲ سال داشت

دورتر از بیروت، اما در ساحل جنوبی مدیترانه، کتابخانه بزرگ اسکندریه از ۲۶ ژوئیه میزبان هفدهمین دوره «جشنواره بین‌المللی تابستان» است؛ جشنواره‌ای در برگیرنده موسیقی و آواز، فیلم‌های سینمایی و نمایش.

این جشنواره تا ۳۱ اوت ادامه خواهد یافت و در آن فیلم‌هایی از سینمای مستقل کشورهای عرب عرضه خواهد شد. جشنواره تابستان با اجرای گروه اردنی «جدل» افتتاح می‌شود و خوانندگانی نیز از عراق، سوریه، لبنان و دیگر کشورهای عرب در این جشنواره حضور دارند. با این حال بیشترین خوانندگانی که در این جشنواره اجرا دارند، از مصر هستند.

در این جشنواره چند گروه موسیقی از کشورهای فرانسه، سوئیس و ایتالیا نیز به اجرای برنامه می‌پردازند و از ژاپن نیز یک گروه موسیقی به جشنواره اسکندریه می‌آید.

در گوشه‌ای دیگر از ساحل جنوبی مدیترانه، در تونس، نه یک جشنواره که مجموعه‌ای از جشنواره‌ها در جریان است. محل اجرای این جشنواره‌ها چند شهر و روستای بزرگ تونس است. «جشنواره بین‌المللی سوسه» بزرگترین و قدیمی‌ترین جشنواره از این مجموعه جشنواره‌هاست که شصت و یکمین دور آن میزبان گروه‌های موسیقی از کشورهای مختلف اروپایی، آسیایی و آمریکاست.

«حمله تروریستی» به گردشگرانی که در ژوئن ۲۰۱۵ در ساحل این شهر توریستی به سرمی‌بردند، ۴۰ کشته برجای گذاشت. اما اکنون مسئولان تونسی اطمینان داده‌اند که اوضاع این شهر امن و امان است و هیچ «خطر تروریستی» گردشگران و شرکت‌کنندگان در جشنواره سوسه را تهدید نمی‌کند.

تونس به کشور جشنواره‌ها معروف است چرا که در این کشور در تمام ایام سال جشنواره‌های گوناگونی از جشنواره گلیم و سفال گرفته تا جشنواره موسیقی کلاسیک برگزار می‌شود.

وزارت فرهنگ تونس می‌گوید در این کشور بیش از یک هزار و ۳۰۰ سازمان و انجمن فرهنگی در برگزاری جشنواره‌ها فعالیت دارند. همین وزارتخانه اعلام کرده است که تونس در طول سال میزبان حدود ۷۰۰ جشنواره است که از این مجموعه ۳۰۰ جشنواره در فصل تابستان برگزار می‌شوند.