تظاهرات میلیونی در ترکیه در حمایت از سکولاریسم

انتخابات رياست جمهوری ترکيه‌ به‌ صحنه‌ رويارويی کم سابقه‌ هواداران سکولاريسم و ارتش از يک سو با اسلامگرايان حزب حاکم از سوی ديگر تبديل شده‌ است.

هواداران دولت غیر دینی درترکیه، گردهمايی بزرگی با هدف حمايت از سکولاریسم و جلوگيری از ورود اسلامگرايان به‌ کاخ رياست جمهوری برگزار کردند.


این دومین بار است که هواداران دولت غیر دینی در ترکیه دست به تظاهرات میلیونی می زنند.


انتخابات رياست جمهوری ترکيه‌ به‌ صحنه‌ رويارويی کم سابقه‌ هواداران سکولاريسم و ارتش از يک سو با اسلامگرايان حزب حاکم از سوی ديگر تبديل شده‌ است.


به‌ رغم تهديد ستاد ارتش ترکيه‌ به‌ مداخله‌ در اوضاع، حزب اسلامگرای عدالت و توسعه‌ اعلام کرده‌ که عبدالله‌ گل قصد انصراف از نامزدی رياست جمهوری را ندارد.


همزمان روز يکشنبه، ۲۹ آوريل، هواداران سکولاريسم در استانبول گرد همايی بزرگی با هدف حمايت جدايی دين از سياست و جلوگيری از ورود اسلامگرايان به‌ کاخ رياست جمهوری برگزار کردند.


بيانيه‌ ستاد ارتش در شامگاه‌ پنجشنبه‌، ۲۷ آوريل، به عنوان آخرين هشدار و پيام صريح به‌ دولت اسلامگرای اردوغان تلقی شده‌ است.


در اين بيانيه آمده است: در صورتی که دولت اردوغان از خطوط ترسيم شده‌ جمهوری لاييک ترکيه خارج شود‌، با مداخله‌ نظاميان برکنار خواهد شد.


هر چند دولت ترکيه‌، برخی احزاب و شخصيت های داخلی و اتحاديه‌ اروپا، مداخله‌ نظاميان در مسايل سياسی کشور را مغاير با دمکراسی و عامل خدشه‌ دار شدن وجهه‌ دمکراتيک ترکيه‌ در سطوح داخلی و خارجی توصيف کرده‌اند، اما ارتش کماکان بر موضع خود مبنی بر ضرورت حمايت عملی از جمهوری لاييک، تاکيد می گذارد.


شرکت کنندگان در گردهمايی که‌ پرچم های ترکيه‌ و پوسترهای آتاترک و پلاکاردهايی در دفاع از جمهوری لاييک را در دست داشتند، شعار سر می دادند: «ترکيه‌ لاييک است و لاييک باقی می ماند»، «گل شهامت، استعفا، استعفا» و نيز «کاخ رياست جمهوری جای شيخ و ملا نيست».

عصر روز شنبه،‌ ۲۸ آوريل، رجب طيب اردوغان نخست وزير ترکيه‌ تلفنی با ژنرال ياشار بيوک آنت، رييس ستاد ارتش گفت وگو کرد و کوشيد بحران ايجاد شده‌ با ارتش را رفع سازد.


در پی آن دولت از بيم هشدار ارتش، اقدامات شتاب زده‌ای را در خصوص نگرانی های مطرح شده‌ به‌ مورد اجرا در آورد.


از جمله‌ تحقيقات در مدارس شهرهای دنيزلی و شانلی اورفا که‌ در آنجا برخی دانش آموزان دختر در این کشور روز ۲۳ آوريل، روز کودک، با حجاب اسلامی در مقابل دوربين ها ظاهر شده‌ و شعار الله‌ اکبر سرداده‌ بودند، آغاز شده است.


در اين رابطه‌ حسين چليک، وزير آموزش و پرورش در مقابل دوربين ها ظاهر شد و ادعا کرد که از فعاليت دانش آموزان اسلامی مطلع نبوده‌ است.


مقامات دولت در پی بيانيه‌ ستاد ارتش ترکيه بار ديگر پايبندی خود به‌ قانون اساسی را مورد تاکيد قرار دادند.


همزمان حزب حاکم حزب عدالت و توسعه‌ با صدور اطلاعيه‌ای گفته‌ است«عبدالله‌ گل قصد انصراف از نامزدی رياست جمهوری را ندارد و ادامه‌ انتخابات پس از اعلام نظر دادگاه‌ قانون اساسی، برگزار خواهد شد.»


احزاب ملی گرای پارلمان از جمله‌ حزب جمهوريخواه‌ مردم، حزب مام ميهن، حزب راه ‌راست، حزب جوانان و حزب چپ ترکيه‌، انتخابات سراسری پيش از موعد را، راه‌ حل پايان دادن به‌ شکاف ايجاد شده‌ ميان دولت و ملی گرايان دانسته‌اند.


انتخابات مجلس ملی ترکيه‌ قرار است در پاييز امسال برگزار شود.


از سوی ديگر روز يکشنبه،‌ ۲۹ آوريل، ميدان چاغلايان استانبول شاهد گردهمايی يک میليون نفری هواداران سکولاريسم بود.


شرکت کنندگان در اين گردهمايی که‌ پرچم های ترکيه‌ و پوسترهای آتاترک و پلاکاردهايی در دفاع از جمهوری لاييک در دست داشتند، شعار سر می دادند: «ترکيه‌ لاييک است و لاييک باقی می ماند»، «گل شهامت، استعفا، استعفا» و نيز «کاخ رياست جمهوری جای شيخ و ملا نيست».


گزارش رسانه‌های ترکيه‌ حاکی از آن است که ملی گرايان حاضر نيستند به‌ سادگی دستيابی اسلامگرايان به‌ مقام رياست جمهوری را بپذيرند و بحث هايی درباره‌ ابطال انتخابات رياست جمهوری و انحلال مجلس توسط دادگاه‌ عالی قانون اساسی با حمايت ارتش مطرح است.