آیت الله منتظری از مراجع تقلید شیعیان در قم می‌گوید: چنانچه ولی فقیه هر یک از شرایط لازم برای تصدی این پست را از دست دهد، به خودی خود از مقام خود ساقط می‌شود و نیازی به عزل هم ندارد.
آیت الله حسینعلی منتظری این دیدگاه را در پاسخ به چند «پرسش شرعی»، که از سوی محسن کدیور مطرح شده بود، بیان کرده است.
در این پرسش و پاسخ که در سایت شخصی آقای کدیور منتشر شده، آیت الله منتظری در پاسخ به پرسشی در باره از بین رفتن شرایط مندرج در قانون همچون عدالت، امانتداری و تدبیر برای مناصبی مانند ولی‌فقیه اظهار داشته است: « از بين رفتن هريك از شرايط مذكور در سؤال كه شرعاً و عقلاً در صحت و مشروعيت اصل توليت و تصدى امور عامهجامعه دخيل است خود به خود و بدون حاجت به عزل، موجب سقوط قهرى ولايت و تصدى امر اجتماعى و عدم نفوذ احكامصادره از سوى آن متولى و متصدى مىگردد.»
در پاسخ به پرسشی ديگر، درباره علائم شرعی «ولايت جائر» آيت الله حسينعلی منتظری نوشته است: جور، مخالفت عمدی با احکام شرع و موازين عقل و ميثاقهای ملی که در قالب قانون درآمده باشد، و کسی که متولی امور جامعه است، بدين گونه مخالفت می‌ورزد، « جائر » و ولايتش « جائرانه » است.
پیشتر نیز آیت الله منتظری به دنبال سرکوب خشونت آمیز اعتراض‌ها نسبت به تقلب در انتخابات ریاست جمهوری با انتشار بیانیه‌ای با ابراز تأسف و ناراحتی از این برخوردها، اعلام کرده بود، «اسلام و سیره نبوی و منش علوی» با رفتار حاکمان فعلی ایران تفاوتی آشکار دارد.
این مرجع تقلید شیعیان همچنین در بیانیه خود تأکید کرده بود، «اینکه عده‌ای نسبت به حکومت خودی بوده و بتوانند دست به هر جنایتی بزنند، به خوابگاه دانشجویان حمله نموده و آنها را مورد ضرب و شتم قرار داده و از طبقه بالا به پایین پرتاب کنند، قتل‌های زنجیره‌ای را انجام دهند و فرهیختگان این ملت را وحشیانه ترور نمایند و از مجازات مصون باشند، با هیچ دین و آیینی سازگار نیست.»
همچنین چند تن از مراجع تقلید از جمله آیت الله صانعی و آیت الله طاهری نیز با انتشار بیانه‌های جداگانه با انتقاد شدید از برخوردهای خشونت آمیز با معترضان به نتایج انتخابات ریاست جمهوری مشروعیت دولت برآمده از این انتخابات را زیر سوال برده‌اند.
«ترس از صاحیان قدرت شرک است»
آیت الله منتظری همچنین بدون نام بردن از علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی تاکید کرده است، که در صورتی که متصدی شرایط لازم را از دست دهد، دیگر نمی‌‌تواند برای توجیه «مشروعيت توليت و زمامدارى» خود بر اصولى مانند «حمل بر صحت و اصالت برائت» استناد کند، «بلكه وى بايد براى اثبات عدم تخلف از شرع و قانون و احقاقحقوق مردم و بقاء بيعت اكثريت مردم با او، بيّنهاى معتبر و دليلى معقول براى مردم بياورد و آنان را راضى كند.»
قایم مقام پیشین رهبری در جمهوری اسلامی در پاسخ به سوالی در باره «وظيفه شرعى مردم در قبال چنين متصديانى»، که به گفته وی «شرعاً و عقلاً توليت و تصدى امر اجتماعى را از دست دادهاند» اظهار داشته است، مردم باید بر اساس قاعده «امربهمعروف و نهىازمنكر» در حد توان خود برای برکناری چنین مسئولانی تلاش کنند.
مجسن کدیور که خود یک روحانی است، در یکی از پرسش‌های خود از آیت الله منتظری از مواری چون مشارکت در کشتار مردم و برخورد خشونت آمیز با آنها، سلب آزادی و جلوگیری از اطلاع‌رسانی و همین طور شهادت دروغ به عنوان «گناهان کبیره» نام برده و خواستار توضیخ نسبت آنها با «عدالت» به عنوان یکی از مهم‌ترین شرایط تصدی پست ولایت فقیه شده است.
آیت الله منتظری در پاسخ به این پرسش گفته است:« ارتكاب همه معاصى نامبرده يا اصرار بر برخى از آنها از بارزترين و گوياترين شواهد فقدان ملكه عدالت و از مصاديقآشكار ظلم و بىعدالتى است.»
این مرجع تقلید شیعیان همچنین با رد استدلال مقام‌های جمهوری اسلامی ، که معمولاً در مواجهه با مخالفت‌ها و تهدیدها می‌گویند، « حفظ نظام از اوجب واجبات است»، تاکید کرده است، حفظ نظام به خودى خود نه موضوعيت دارد و نه وجوب آن وجوب نفسى است.
به اعتقاد آقای منتظری «نظامى كه گفته مىشود، حفظ آن از اوجب واجبات است، نظامى است كه طريق و مقدمه و بر پا كننده عدل و اجراء فرائضشرعى و مقبولات عقلى باشد.»
وی در بخش دیگری از پاسخ‌هایش به پرسش‌های محسن کدیور از آنچه آن را «حاكميت بر اساس چماق و ظلم و تجاوز به حقوق ديگران و تصرف غاصبانه و تغيير در آراء آنان و كشتن و بستن وبازداشت و شكنجههاى قرونوسطایی و استالينى و ايجاد خفقان و سانسور روزنامهها و اخلال در وسائل ارتباطى و زندانى كردنعقلاء و نخبگان جامعه به بهانههاى واهى و تحميل اعتراف به امور خلاف واقع بهويژه در زندان» خوانده، به شدت انتقاد کرده و بر غیر شرعی و فاقد اعتبار بودن چنین حاکمیتی تاکید کرده است.
آیت الله منتظری همچنین با تاکید بر وظیفه عموم مردم در مبارزه با «بی‌عدالتی حاکمان»، ترس از حاکمان قدرتمند را نوعی شرک نسبت به خداوند دانسته است و در عین حال خاطر نشان کرده است که مبارزه با بی عدالتی بدون دادن هزینه میسر نمی‌شود.
آیت الله حسینعلی منتظری این دیدگاه را در پاسخ به چند «پرسش شرعی»، که از سوی محسن کدیور مطرح شده بود، بیان کرده است.
در این پرسش و پاسخ که در سایت شخصی آقای کدیور منتشر شده، آیت الله منتظری در پاسخ به پرسشی در باره از بین رفتن شرایط مندرج در قانون همچون عدالت، امانتداری و تدبیر برای مناصبی مانند ولی‌فقیه اظهار داشته است: « از بين رفتن هريك از شرايط مذكور در سؤال كه شرعاً و عقلاً در صحت و مشروعيت اصل توليت و تصدى امور عامهجامعه دخيل است خود به خود و بدون حاجت به عزل، موجب سقوط قهرى ولايت و تصدى امر اجتماعى و عدم نفوذ احكامصادره از سوى آن متولى و متصدى مىگردد.»
در پاسخ به پرسشی ديگر، درباره علائم شرعی «ولايت جائر» آيت الله حسينعلی منتظری نوشته است: جور، مخالفت عمدی با احکام شرع و موازين عقل و ميثاقهای ملی که در قالب قانون درآمده باشد، و کسی که متولی امور جامعه است، بدين گونه مخالفت می‌ورزد، « جائر » و ولايتش « جائرانه » است.
پیشتر نیز آیت الله منتظری به دنبال سرکوب خشونت آمیز اعتراض‌ها نسبت به تقلب در انتخابات ریاست جمهوری با انتشار بیانیه‌ای با ابراز تأسف و ناراحتی از این برخوردها، اعلام کرده بود، «اسلام و سیره نبوی و منش علوی» با رفتار حاکمان فعلی ایران تفاوتی آشکار دارد.
این مرجع تقلید شیعیان همچنین در بیانیه خود تأکید کرده بود، «اینکه عده‌ای نسبت به حکومت خودی بوده و بتوانند دست به هر جنایتی بزنند، به خوابگاه دانشجویان حمله نموده و آنها را مورد ضرب و شتم قرار داده و از طبقه بالا به پایین پرتاب کنند، قتل‌های زنجیره‌ای را انجام دهند و فرهیختگان این ملت را وحشیانه ترور نمایند و از مجازات مصون باشند، با هیچ دین و آیینی سازگار نیست.»
همچنین چند تن از مراجع تقلید از جمله آیت الله صانعی و آیت الله طاهری نیز با انتشار بیانه‌های جداگانه با انتقاد شدید از برخوردهای خشونت آمیز با معترضان به نتایج انتخابات ریاست جمهوری مشروعیت دولت برآمده از این انتخابات را زیر سوال برده‌اند.
«ترس از صاحیان قدرت شرک است»
آیت الله منتظری همچنین بدون نام بردن از علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی تاکید کرده است، که در صورتی که متصدی شرایط لازم را از دست دهد، دیگر نمی‌‌تواند برای توجیه «مشروعيت توليت و زمامدارى» خود بر اصولى مانند «حمل بر صحت و اصالت برائت» استناد کند، «بلكه وى بايد براى اثبات عدم تخلف از شرع و قانون و احقاقحقوق مردم و بقاء بيعت اكثريت مردم با او، بيّنهاى معتبر و دليلى معقول براى مردم بياورد و آنان را راضى كند.»
قایم مقام پیشین رهبری در جمهوری اسلامی در پاسخ به سوالی در باره «وظيفه شرعى مردم در قبال چنين متصديانى»، که به گفته وی «شرعاً و عقلاً توليت و تصدى امر اجتماعى را از دست دادهاند» اظهار داشته است، مردم باید بر اساس قاعده «امربهمعروف و نهىازمنكر» در حد توان خود برای برکناری چنین مسئولانی تلاش کنند.
مجسن کدیور که خود یک روحانی است، در یکی از پرسش‌های خود از آیت الله منتظری از مواری چون مشارکت در کشتار مردم و برخورد خشونت آمیز با آنها، سلب آزادی و جلوگیری از اطلاع‌رسانی و همین طور شهادت دروغ به عنوان «گناهان کبیره» نام برده و خواستار توضیخ نسبت آنها با «عدالت» به عنوان یکی از مهم‌ترین شرایط تصدی پست ولایت فقیه شده است.
آیت الله منتظری در پاسخ به این پرسش گفته است:« ارتكاب همه معاصى نامبرده يا اصرار بر برخى از آنها از بارزترين و گوياترين شواهد فقدان ملكه عدالت و از مصاديقآشكار ظلم و بىعدالتى است.»
این مرجع تقلید شیعیان همچنین با رد استدلال مقام‌های جمهوری اسلامی ، که معمولاً در مواجهه با مخالفت‌ها و تهدیدها می‌گویند، « حفظ نظام از اوجب واجبات است»، تاکید کرده است، حفظ نظام به خودى خود نه موضوعيت دارد و نه وجوب آن وجوب نفسى است.
به اعتقاد آقای منتظری «نظامى كه گفته مىشود، حفظ آن از اوجب واجبات است، نظامى است كه طريق و مقدمه و بر پا كننده عدل و اجراء فرائضشرعى و مقبولات عقلى باشد.»
وی در بخش دیگری از پاسخ‌هایش به پرسش‌های محسن کدیور از آنچه آن را «حاكميت بر اساس چماق و ظلم و تجاوز به حقوق ديگران و تصرف غاصبانه و تغيير در آراء آنان و كشتن و بستن وبازداشت و شكنجههاى قرونوسطایی و استالينى و ايجاد خفقان و سانسور روزنامهها و اخلال در وسائل ارتباطى و زندانى كردنعقلاء و نخبگان جامعه به بهانههاى واهى و تحميل اعتراف به امور خلاف واقع بهويژه در زندان» خوانده، به شدت انتقاد کرده و بر غیر شرعی و فاقد اعتبار بودن چنین حاکمیتی تاکید کرده است.
آیت الله منتظری همچنین با تاکید بر وظیفه عموم مردم در مبارزه با «بی‌عدالتی حاکمان»، ترس از حاکمان قدرتمند را نوعی شرک نسبت به خداوند دانسته است و در عین حال خاطر نشان کرده است که مبارزه با بی عدالتی بدون دادن هزینه میسر نمی‌شود.