تدوين اساسنامه فوتبال ايران که قرار بود روز ۱۸ بهمن به پايان برسد، هنوز به فيفا فرستاده نشده است. کميته انتقالی فيفا برای چندمين بار، زمان تازه ای برای پایان این کار اعلام کرد.
فدراسيون جهانی فوتبال، فیفا، مهلت ۱۰۰ روزه ای به ايران داد تا اساسنامه جدید را بر مبنای مقرارت این ارگان جهانی تدوین کند، اما با کشمکشی که بر سر اداره کميته انتقالی فيفا و سازمان تربيت بدنی ايران وجود دارد، روند کار تا حدودی کند تر از هميشه شده است.
سه روز قبل از تاريخی که دکتر مهدی خبيری، يکی از اعضای اين کميته رسما اعلام کرده بود که تدوین اساسنامه باید تا هجده بهمن ماه به پایان برسد، فيفا در نامه ای از محسن صفايی فراهانی، رييس منتخب فيفا در اين هيات، پرسيده بود که روند کار را گزارش کند؛ سوالاتی که به نوشته روزنامه اعتماد ملی به درخواست سازمان تربيت بدنی تا چند روز بی پاسخ ماند.
فيفا می خواست بداند که اصلاح اساسنامه در چه مرحله ای است؟ آيا اعضای هيات رييسه در اداره امور اجرايی فدراسيون مشکلی داشته اند و تاريخ برگزاری انتخابات هيات رييسه فدراسيون قطعی شده است يا نه؟
رويارويی فيفا با نمايندگان دولتی ايران
کار فدراسيون فوتبال وقتی گره خورد که سازمان تربيت بدنی ايران که سرپرستی آن را محمد علی آبادی، يکی از نزديکان محمود احمدی نژاد رييس جمهوری ايران بر عهده دارد، به دليل ناکامی ايران در جام جهانی ۲۰۰۶، محمد دادکان رييس اين فدراسيون را بر کنار کرد.
اگر چه سازمان تربيت بدنی پيش از اين روسای فدراسيون های کشتی، ژيمناستيک، دو و ميدانی، بيسبال وهمگانی را از کار برکنار کرده بود اما اين فيفا بود که به دنبال گزارش آقای دادکان، در واکنشی دور از انتظار مقامات ورزش ايران، اعلام کرد که ايران را از تمامی رویدادهای جهانی فوتبال محروم می کند.
فيفا با استناد به قانونی که دولت ها را از دخالت در امور فدراسيون های ورزشی منع می کند، چالش بزرگی را فراروی فوتبال ايران قرار داد.
بحث محروميت ايران از رقابت های بين المللی، چنان بازتابی در ايران داشت که حتی مجلس و رياست جمهوری را هم درگير کرد.
در مهلت اوليه فيفا برای بازگرداندن محمد دادکان، سازمان تربيت بدنی به شدت مقاومت کرد. روزنامه های تهران در آن زمان ديدگاه های متفاوتی از سران تصميم گيرنده ورزش را منعکس کردند.
در يکی از شديد ترين اين واکنش ها، داريوش مصطفوی، رييس سابق سازمان تربيت بدنی که به همين شيوه در دوران رياست جمهوری محمد خاتمی از کار برکنار شد، و با حکم دبير موقت فدراسيون فوتبال دوباره به کار گرفته شد، در مصاحبه ای به روزنامه ورزشی گل گفت: «فيفا هيچ غلطی نمی تواند بکند».
اما دبير موقت فدراسيون فوتبال به محض اينکه متوجه شد فيفا حتی او را هم قبول ندارد، مجبور به اصلاح اين حرف شد.
در نهايت در کشاکش درگيری فيفا - سازمان تربيت بدنی ايران، اين فيفا بود که با تعيين يک هيات رييسه، ايران را وادار به اطاعت کرد.
جمع اضداد پشت ميزهای تصميم گيری
در ترکيب هيات رييسه منتخب فيفا که از آن با نام «کميته انتقالی فيفا» ياد می شود، محمد صفايی فراهانی، رييس سابق فدراسيون فوتبال و نماينده مردم تهران در مجلس ششم، دکتر مهدی خبيری، نايب رييس سابق فدراسيون فوتبال، حسن غفاری مسوول امور بين الملل فدراسيون فوتبال و سه نماينده سازمان تربيت بدنی حضور دارند؛ کيومرث هاشمی به پيشتر به عنوان جانشين موقت دادکان معرفی کرده بود، انصاری فرد و رغبتی.
اين کميته به گفته خبيری، وظيفه اداره فدراسيون فوتبال را به عهده دارد.
اعتراضات دامنه دار صفايی فراهانی
برای سازمان تربيت بدنی که خود را عالی ترين مرجع تصميم گيری در ورزش ايران می داند، کنترل نداشتن بر امور کميته انتقالی چندان پذيرفتنی نبود، از اين رو، اين سازمان در تصميم گيری و اجرای امور مختلف فوتبال با کميته منتخب فيفا درگيری های آشکاری داشت. اين شيوه آنقدر ادامه داشت که محسن صفايی فراهانی تهديد به استعفا کرد.
آقای صفايی فراهانی در اعتراض به تصميم های غير قانونی که در فدراسيون فوتبال گرفته می شد به خبرگزاری ايسنا گفت: «در طول يک ماه گذشته تلاش کرديم با سازمان تربيت بدنی به تعامل برسيم تا فوتبال ايران بيشتر از اين دچار مشکل نشود، سعی کرديم مشکلات را حل کنيم ولی متاسفانه عملا اين اتفاق نيفتاد.»
اشاره صفايی فراهانی به تصميم فدراسيون فوتبال در انتخاب سرمربی تيم ملی اميد و انتخاب رييس سازمان ليگ بود که بدون مشورت با اين کميته انجام شده بود.
اگر چه علی کفاشيان، دبير کميته ملی المپيک به ايسنا گفت که انتخاب سرمربی تيم ملی المپيک کاملا قانونی انجام شده، اما آقای صفایی فراهانی همچنان اعتراض داشت که مقامات ورزش ايران به اين کميته احترام نمی گذارند. وی گفت: «ظاهرا دوستان قصد همکاری با کميته شش نفره را ندارند و نمی خواهند مسايل با تعامل و به نفع فوتبال به پايان برسد. آنها می خواهند يک جانبه عمل کنند و اين خلاف وظايف کميته شش نفره است.»
صفايی فراهانی که از طرفداران محمد خاتمی به حساب می آيد، برخلاف دوره های قبل بی هيچ ابايی از اختلافات بيشتر با سازمان تربيت بدنی حرف زد: «سازمان تربيت بدنی جدا از تصميمات شش نفره به دنبال برنامه ها و سياست های خود است، اگز سازمان اين روند را ادامه دهد، مشکلات جديدی ايجاد خواهد شد.»
استعفای سياسی
دخالت های آشکار سازمان تربيت بدنی تا آنجا پيش رفت که صفايی فراهانی از رياست اين کميته استعفا داد. براساس قوانين بين المللی در ورزش، دولت ها اجازه هيچ گونه دخالتی در امور فدراسيون های ورزشی را ندارند، در غير اين صورت فدراسيون جهانی هر رشته اجازه دارد درباره دولت خاطی تصميم گيری کند.
تعليق اولين گام اين مجازات است که درباره ايران اجرا شد. با اين وجود، معاون آقای احمدی نژاد در سازمان تربيت بدنی دست از دخالت های آشکار در امور فوتبال بر نداشت.
با بالا گرفتن اختلافات صفايی- علی آبادی، اميررضا خادم، رييس کميته تربيت بدنی مجلس قانونگذاری ايران واسطه شد تا طرفين را با هم آشتی دهد.
اما سازمان تربيت بدنی همچنان به رويه خود ادامه می داد تا جايی که صفايی فراهانی گفت: «نمی توانم قبول کنم سنگينی اين کار روی دوش اين کميته باشد، اما تصميمات آن را افرادی خارج از فوتبال بگيرند.»
اشاره فراهانی به دخالت های کيومرث هاشمی، مرد شماره دو سازمان تربيت بدنی است که در کميته انتقالی فيفا، وظيفه سخنگويی به او رسيده است اما برخی رسانه های گزارش دادند که «آقای هاشمی به راحتی در تمام امور دخالت می کند.»
حتی پا درميانی، مجلس هم نتوانست اين اختلافات را حل کند؛ به طوريکه روزنامه اعتمادملی به نقل از صفايی فراهانی نوشت: « نوز هيچ تحول تازه ای در روابط ما ايجاد نشده است. اين طرف و آن طرف زياد می گويند که مشکل حل شده اما هنوز سازمان جواب روشنی به ما نداده است.»
پايان ظاهری اختلافات
دخالت های تمام نشدنی سازمان تربيت بدنی در نهايت به تعطيلی جلسات کميته انتقال منجر شد. اما با پا درميانی امير رضا خادم، طرفين ظاهرا اختلافات را کنار گذاشتند.
به نظر می رسد برکناری داريوش مصطفوی از سمت دبيری فدراسيون فوتبال، شیرینی این آشتی کنان بود. اگر چه صفايی فراهانی گفت که خبر برکناری مصطفوی را سازمان تربيت بدنی رسما اعلام نمی کند، از پذيرفتن محمد نبی به عنوان دبير موقت مورد تاييد کميته انتقالی می توان نتيجه گرفت که علی آبادی از مواضع خود کمی عقب نشينی کرده است.
استارت دوباره
با آمدن دبير موقت جديد، جلسات کميته انتقالی فوتبال دوباره از سرگرفته شد. اين کميته که به دليل تعطيلی سياسی کار، قرار بود که اساس نامه جديد را تا ۱۸ بهمن آماده کند، اين روزها سخت در تلاش است تا قبل از موعد تعيين شده فيفا، اين کار را انجام بدهد.
مهدی خبيری که در گفت و گويی به ايسنا اين تاريخ را تعيين کرده بود، به راديو فردا موعد جديدتری را وعده می داد: ۱۰ اسفند ماه.
اين در حالی است که خبرگزاری دانشجويان ايران روز ۱۶ بهمن، زمان تحويل اين اساسنامه به فيفا را اول اسفند اعلام کرده بود.
با توجه به اختلاف نظر سران تصميم گيرنده ورزش ايران با اين کميته، اين سوال بی جواب است که آيا صفايی فراهانی و تيم همکارانش می توانند اساس نامه ياد شده را تا قبل از پايان مهلت ۱۰۰ روزه فيفا به ژنو بفرستند؟
با اين توضيح که فيفا از ايران خواسته تا روز ۱۱ فروردين، انتخابات هيات رييسه فدراسيون فوتبال را هم برگزار کنند، اين سوال مطرح است که کميته انتقالی در مهلت کوتاهی که دارد با اين موانع، چگونه اين حجم کار را به پايان می برد.