معاون وزیر خارجه ایران میگوید به زودی یک مجمع گفتوگو در قالب نشست جامعی میان وزرای خارجه ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس برای تبادل نظر درباره مسائل منطقهای برگزار میشود.
حسین امیرعبداللهیان در گفتوگو با خبرگزاری ایسنا از برگزاری این نشست با نام «جی ۷» یاد کرده و از احتمال برگزاری آن تا پایان شهریورماه خبر داده است.
او گفته ایده برگزاری این نشست از سوی کشورهای قطر و عمان مطرح شده بود اما شرایط منطقهای اجازه نداد این ایده پیش از این عملیاتی شود.
Your browser doesn’t support HTML5
آقای امیرعبداللهیان همچنین از قطعی نبودن محل برگزاری این نشست صحبت کرده و گفته ممکن است حتی کشوری خارج از منطقه میزبان این نشست باشد.
ایده برگزاری نشست جامعی میان کشورهای منطقه خلیج فارس و ایران در زمانی مطرح میشود که روابط ایران با برخی کشورهای این منطقه مانند بحرین و عربستان در یکی از پر تنشترین زمانهایش به سر میبرد و همچنین برخی از کشورهای منطقه به دنبال توافق هستهای میان ایران و شش قدرت جهانی، از آنچه احتمال افزایش نفوذ ایران خواندهاند، ابراز نگرانی میکنند.
با این حال محمدجواد ظریف،وزیر خارجه ایران، چندی پیش در مقالهای در چند نشریه عربی خواستار تنش زدایی میان ایران و کشورهای عرب خلیج فارس شده و بر «تأسیس یک مجمع گفت وگوی منطقهای در خلیج فارس» تأکید کرده بود.
با در نظر گرفتن چنین شرایطی برگزاری این نشست که در آن وزرای خارجه کشورهایی چون ایران، بحرین و عربستان باید کنار یکدیگر حاضر باشند چه قدر ممکن است و در صورت برگزاری تا چه اندازه مؤثر باشد؟ علی مهتدی، تحلیلگر مسائل خاورمیانه این پرسش را چنین پاسخ میدهد:
«به نظر میرسد این گروه در نهایت شکل خواهد گرفت. بخصوص اینکه پیشنهاد اولیه تشکیلش از طرف عمان و قطر ارائه شده. همانطور که میدانیم عمان مدتهاست نقش میانجی را بین ایران و بقیه کشورها بازی میکند. از جمله مذاکرات ایران با آمریکا با میانجیگری عمان شروع شد و در بین کشورهای منطقه بخصوص عربستان هم، عمان یک سری میانجیگریهایی انجام داده است. قطر هم به عنوان یک کشور نسبتا بی طرف در درگیریهای ایران و عربستان شناخته میشود. به همین دلیل به نظر میآید که این گفتوگوها در نهایت شکل خواهد گرفت چرا که وضعیت منطقه هم با تغییرات زیادی مواجه شده و سفرهای زیادی که مسولان منطقه به کشورهای هم دارند و مذاکراتی که دارند انجام میدهند، این نوید را میدهد که این گفت و گوها صرف نظر از اینکه چه نتیجهای از آن حاصل خواهد شد در شهریورماه برگزار خواهد شد و به نظر میرسد که محور اصلی دور اول گفت و گوها هم پرونده سوریه و وضعیت این کشور در آینده نزدیک خواهد بود.»
معاون وزیر خارجه ایران در بخش دیگری از گفتوگویش به موضوع رابطه ایران و عربستان سعودی هم اشاره کرده و شرحی از شرایط فعلی میان تهران و ریاض ارائه داده است.
او در این باره به دیدار اخیرش با عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان در حاشیه نشست سازمان همکاری اسلامی اشاره کرده و گفته در این دیدار هر دو طرف گفت و گوهای صریحی انجام دادهاند. او اما از اظهارات اخیر آقای الجبیر درباره لزوم کنار رفتن بشار اسد رئیس جمهوری سوریه انتقاد کرده و آن را شتابزده و نسنجیده خوانده است.
این انتقادات همچنین نسبت به اظهارنظر دیگر وزیر خارجه عربستان درباره لزوم تغییر رویکرد ایران هم بیان شده و آقای امیرعبداللهیان آن را اظهاراتی عصبی، غیرمتوازن و غیرسازنده دانسته است.
معاون وزیر خارجه ایران با این همه گفته انجام گفتوگو میان تهران و ریاض یک ضرورت است. علی مهتدی درباره احتمال بهبهود شرایط در روابط میان ایران و عربستان چنین میگوید:
«باتوجه به اینکه در شرایط کنونی محور اصلی بحث و تنش بین ایران و عربستان، پرونده سوریه است، بامروری بر اظهارات اخیر مسئولان عربستان میتوان این نتیجه را گرفت که این اختلاف کماکان حل نشده باقی مانده و به این ترتیب افقی برای بهبود روباط دو کشور دیده نمیشود. اما کشورهای عربی مشغول میانجیگری بین ایران و عربستان هستند به این دلیل که خودشان را در یک شرایط جدیدی میبینند. نقش منطقهای ایران افزایش پیدا کرده و از آن طرف روسیه هم مشغول راضی کردن عربستان است تا با ابتکار عمل چهار مادهای ایران در سوریه موافقت کند. در مجموع به نظر نمیآید که این اختلاف در آینده نزدیک حل بشود بلکه اکثر کشورهای منطقه در حال تلاش هستند تا از وقوع آنچه که خیلی از رسانههای عربی انفجار بین ایران و عربستان خواندهاند، جلوگیری بکنند و یک مقدار پرونده را در سوریه به یک توافقی بین دو کشور برسانند تا این موضوع به عنوان اولین مشکلی باشد که بین دو کشور حل میشود.»
معاون وزیر خارجه ایران در بخش دیگری از اظهاراتش ابراز امیدواری کرد که با «رفع برخی موانع موجود»، اعزام زائران ایرانی به حج عمره پس از پایان حج تمتع در مهر ماه، از سر گرفته شود.