انتخابات و بررسی سیاست‌های اقتصادی دولت

  • جواد کوروشی

محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهوری ایران

با نزدیک‌تر شدن هرچه بیشتر زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران، نامزدهای مقام ریاست جمهوری ایران تلاش دارند با وعده‌های اقتصادی به شهروندان آرای آنها را به سوی خود جلب کنند.

برای بررسی نظرگاه‌های اقتصادی نامزدهای مقام ریاست جمهوری در هفته‌های گذشته نقطه‌نظرهای اقتصادی میرحسین موسوی را با دو کارشناس در میان گذاشتیم.

در مجله اقتصادی این هفته نگاهی داریم به سیاست‌های برنامه اقتصادی دولت آقای احمدی‌نژاد در زمینه تورم و گرانی با توجه به اینکه آقای احمدی‌نژاد بار دیگر خود را نامزد مقام ریاست جمهوری کرده است.

دکتر علی دینی ترکمانی کارشناس اقتصادی در تهران در این زمینه با اشاره به تفاوت میان گرانی و تورم به رادیو فردا می‌گوید، تورم ناشی از این است که نقدینگی‌هایی را که دولت به بازار تزریق می‌کند، حال چه به صورت سرمایه‌گذاری و چه از محل در آمدهای ارزی، نمی‌تواند در مدت پیش‌بینی شده تبدیل به تولید و بازدهی تولیدی شود.

آقای دینی ترکمانی با توجه دادن به این مسئله که تورم و گرانی در اقتصاد ایران یک پدیده سنتی است و تنها در چهار سال گذشته مطرح نبوده است می‌گوید عواملی مانند جنگ هشت ساله، افزایش سریع جمعیتی و پایین بودن بهره‌وری سرمایه که خود ناشی از ضعف مدیریت اقتصادی تورم‌زا هست بی‌تأثیر در قیمت‌ها نبوده است.

وی نتیجه‌گیری می‌کند که بنابراین تورم هم ریشه در افزایش هزینه‌های تولید دارد و هم افزایش تقاضا برای کالاهای مصرفی مولد تورم است. مثلاً در همین دوره چهار ساله نقدینگی‌هایی که دولت در قالب تأمین سرمایه بنگاه‌های زود بازده به بازار تزریق کرد که از قرار معلوم این نقدینگی نتوانست پیامد تولیدی با خود داشته باشد.

ایران؛ بی‌نصیب از منابع دریای خزر

به گزارش روزنامه‌های تهران کشورهای حاشیه دریای خزر مانند جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان روزانه نزدیک به سه میلیون بشکه نفت از منابع دریای خزر برداشت دارند، در حالی که سهم ایران از منابع نفت و گاز دریای خزر صفر است.

براساس آمارهای موجود میزان تولید نفت این سه کشور در سال ۲۰۰۷ میلادی حدود ۱۲۰ میلیون تن یعنی بیش از دو میلیون و سیصد هزار میلیون بشکه در روز بوده است و تولید گاز طبیعی نیز در این مدت افزایش نشان می‌دهد.

برآوردها حاکی از این است که دریای خزر پس از خاورمیانه و روسیه سومین ذخایر بزرگ نفت و گاز جهان را در خود جای داده است و برخی مطالعات انجام شده طی سال‌های اخیر میزان نفت قابل برداشت از بستر دریاچه خزر را دست کم ۸۰ میلیارد بشکه اعلام کرده‌اند.

روسیه هم به یکی از کشورهای مهم حاشیه دریای خزر به رغم روابط ظاهراً خوبی که با ایران دارد، از سه کشور دیگر در استخراج نفت و گاز از منابع دریای خزر حمایت می‌کند. اما چرا ایران نمی‌تواند از منابع دریای خزر مانند دیگر کشورهای حاشیه این دریا استفاده کند؟

حسین ابن یوسف مشاور و کارشناس امور نفتی در واشینگتن در پاسخ به این پرسش به رادیو فردا می‌گوید عدم استفاده ایران از منابع دریای خزر دلایل متفاوتی دارد از جمله اینکه کشورهای آذربایجان، ترکمنستان و یا قزاقستان به منابع نفت و گاز دریای خزر بسیار محتاج هستند، در حالی که ایران به دلیل دست‌یابی به منابع غنی در جنوب نیاز چنان فوریتی به این منابع ندارد.

افزون براین و به گفته اقای ابن یوسف ایران مسئله رژیم حقوقی دریای خزر را به درستی پیش شر ط استفاده از منابع دریای خزر می‌داند که این موضعی معقول است. آقای ابن یوسف می‌گوید نباید ترس از این داشت که اگر ایران از این منابع استفاده نمی‌کند به معنی از دست رفتن این منابع است.

روزنه‌های کوچک امید در بحران اقتصادی جهان

در حالی که هنوز بحران اقتصادی در سطح جهان باعث نگرانی دولت‌ها و شهروندان در سراسر جهان است، در اقتصاد آمریکا روزنه‌های بسیار کوچکی از امید خودنمایی می‌کنند که چشم‌انداز آینده اقتصاد جهانی را کمی روشن‌تر می‌کنند.

به گفته دکتر کامران دادخواه استاد رشته اقتصاد در دانشگاه بوستون آمریکا این روزنه‌های امید عبارتند از افزایش معامله بر روی ساختمان‌های مسکونی و افزایش هزینه‌های ساخت و ساز مسکن که نشان‌دهنده توقف روند سقوط بهای مسکن و هزینه‌های ساختمانی است. در کنار این روزنه‌های بسیار کوچک امید افزایش شمار بیکاران و یا ورشکستگی شرکت خودروسازی جنرال‌موتورز همچنان افق اقتصاد را تیره نشان می‌دهند.

خرید بیش از ۵۱ درصد از سهام شرکت صدرا از سوی سپاه پاسداران

قرارگاه خاتم‌الانبیا روز چهارشنبه و در آخرين مهلت تعيين شده با پرداخت حدود ۲۲ ميليارد تومان سرانجام صاحب بیش از ۵۱ درصد سهام شرکت صنایع دریایی ایران معروف به صدرا شد.

این نهاد سپاه پاسداران روز شنبه ۵ ارديبهشت ماه بدون وجود رقيبی حدود ۷۷۰ میلیون سهم صدرا را در قالب یک بلوک خرید و امروز چهارشنبه میبایستی ۳۰ درصد از وجه نقد معامله ۷۶ ميليارد تومانی را به حساب سازمان خصوصی‌سازی واريز می‌كرد. پس از پرداخت ۵ ميليارد تومان ضمانت بانكی و با محاسبه ۳ درصد سپرده نزد كارگزار، امروز بايد حدود ۲۲ ميليارد تومان مانده را را واريز می‌كرد.

بر همين مبنا، اين قرارگاه ساعاتی پيش اقدام به واريز وجه باقی مانده بخش نقدی معامله كرد و مداراك مربوط را به شركت بورس تحويل داد تا رسماً صاحب اصلی و جديد صدرا شناخته شود.

قرارگاه خاتم‌الانبیای پس از خريد بلوك ۵.۶ درصدی سهام صدرا توسط مهر اقتصاد ايرانيان، روز سه‌شنبه يک بلوک ديگر ۶.۵ درصدی سهام صدرا را به ارزش ۱۲ ميليارد و ۸۰۰ میلیون تومان از صندوق حمايت و بازنشستگی آينده‌ساز خريداری كرد و درصد مالكيت خود بر صدرا را به بيش از ۵۷ درصد رساند.

از سوی دیگر روز سه‌شنبه و چهارشنبه هم بیش از ۲۳ درصد از سهام بانک ملت توسط سازمان تأمين اجتماعي، ساتا سازمان تأمين اجتماعی نيروهای مسلح و صندوق بازنشستگی كشوری خریداری شد.

پس از واگذاري ۸.۵ درصد از سهام بانک ملت در روز سه‌شنبه، روز چهارشنبه هم ۱۵ درصد از سهام اولين بانک دولتی حاضر در بورس به قيمت ۱۳۰۴ ريال راهی سبد سازمان تأمين اجتماعی شد.

ارزش بيش از یک ميليارد و ۱۰۰ میلیون سهام واگذار شده به سازمان تأمين اجتماعي نيروهای مسلح و صندوق بازنشستگی كشوری حدود سیزده میلیارد تومان است، در حالی که سازمان تأمین اجتماعی بابت رد ديون دولتی تصاحب بیش از دو میلیارد سهم بانک ملت سهم شد.