روز یکشنبه شماری از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در یک عملیات انتحاری در منطقه سرباز در استان سیستان و بلوچستان جان خود را از دست دادند.
در ارتباط با این حمله تروریستی که همچنین منجر به مرگ تعدادی از سران طوایف منطقه سیستان و بلوچستان شد، نماینده زاهدان در مجلس شورای اسلامی، گروه جندالله را عامل این حمله عنوان کرد.
گروه جندالله خود ساعتی پس از انتشار خبر این عملیات انتحاری، در بیانیه مسئولیت این حمله را قبول کرد.
عمادالدین مزاری، مدیرمسئول هفته‌نامه «صبح زاهدان» در گفت‌وگو با رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی، به پرسش‌هایی در ارتباط با نقش جندالله در این عملیات پاسخ داده است.
گفتنی است این مصاحبه پیش از پذیرش رسمی مسئولیت عملیات انتحاری روز یکشنبه توسط گروه جندالله صورت گرفته است.
- آقای مزاری، ارزیابی شما از نشانه رفتن انگشت اتهام به سوی گروه جندالله در حمله تروریستی اخیر چیست؟
عمادالدین مزاری: با توجه به حوادث قبلی که در استان پیش آمده و شباهت‌هایی که به لحاظ شکل و محتوا با حادثه روز یکشنبه دارد، تقریباً می‌شود گفت که این حمله کار گروهک تروریستی عبدالمالک ریگی است. این را می‌شود به قطعیت گفت. مگر اینکه گروه دیگری مسئولیت این عملیات را به عهده بگیرد.
اما تا زمانی که کسی مسئولیت این حمله را به عهده نگرفته است از شرایط کلی کار می‌شود این را گفت. باب شدن عملیات انتحاری در طول سه یا چهار حادثه‌ای که تا کنون در منطقه اتفاق افتاده است به حادثه‌ای که امروز اتفاق افتاد شباهت دارد و می‌شود گفت که کار خود آنهاست.
- فکر می‌کنید این حمله، با توجه به اینکه به نظر می‌رسد این شدیدترین حمله علیه سپاه پاسداران در سال‌های اخیر بوده است، چه پیامدهایی را به دنبال خواهد داشت؟
من فکر می‌کنم از شدت این حمله که بگذریم با حادثه‌های مشابه دیگر تفاوت‌های محرزی دیده می‌شود. آنهم این است که اهل سنت و از خود قوم بلوچ هم در این حادثه کشته شدند. اگر چه نمی‌شود آمار دقیقش را گفت، اما چون همایش، نشست و گردهمایی طوائف بوده است، قطعاً شهروندان و بزرگان طوائف بلوچ هم در این جریان حضور داشته‌اند و این نکته متفاوتی است.
چون این گروهک تا پیش از این اهدافش را، اهداف ایدئولوژیک اعلام می‌کرد اما این گونه که می‌بینیم اهل سنت هم در این حادثه کشته شده‌اند و این موضوع نشان از تفاوت مهمی است که نشان می‌دهد اهداف این گروه دچار تغییر شده است و حملاتشان مردم را نشانه گرفته است.
نکته دیگر اینکه سپاه اخیراً حرکت تازه‌ای را آغاز کرده بود. مخصوصاً سردار شوشتری که در این سوء قصد کشته شد، تا جایی که من خبرنگار از آن مطلع بودم، در تلاش بود کار جدیدی را تحت عنوان ایجاد ارتباط با سران قبایل و بزرگان اقوام و طوائف آغاز کند.
این اقدام تازه‌ای بود. چون در طول ۳۰ سال حاکمیت جمهوری اسلامی، بحث توجه به طوائف خیلی پررنگ نبود. آقای شوشتری شخصیتی بود که به نظر می‌رسید به این دیدگاه اعتقاد دارد و آن را دنبال می‌کند. من فکر می‌کنم وی تقریباً امنیت استان را به دست گرفته بود و حفظ این امنیت را به عنوان یک منش و روش دنبال می‌کرد و در پی آن بود که این امنیت را از طریق سران طوایف و خود مردم تأمین کند.
شروع این حرکت با وقوع این حادثه مواجه شد. نمی‌گویم که این حرکت به شکست انجامید. باز هم می‌شود این گونه کارها را دنبال کرد. اما یک ضربه بزرگی به این ایده وارد شد.
- به اعتقاد شما هدف گروه عبدالمالک ریکی از چنین اقدامی چه بوده است؟ یعنی خواسته‌اند با طرحی که سپاه در دست اقدام دارد مقابله کنند؟
بخشی از عملکردشان برای ضربه زدن است. بررسی می‌کنند ببینند با چه عملیاتی می‌توانند ضربه بزنند و خرابکاری کنند. از سوی دیگر اینها از نزدیک شدن مردم به حاکمیت بویژه در طایفه بلوچ ناراحتند. خواسته آنان این است که مردم از دولت جدا باشند. منطقه حالت خودمختار به خود بگیرد.
تا به حال این شیوه متداول نبود که دولت بخواهد با سران طوایف ارتباط بگیرد. اگر هم ارتباطی وجود داشت بسیار محدود بود. در حد جلسات عادی بود. ولی به نظر می‌رسد این بار سپاه برنامه‌ریزی کرده بود که طوری جدی و مصمم با سران طوایف ارتباط بگیرد.
برای همین بود که در نظر نگرفتند که در این همایش فقط نظامی‌ها نیستند که حضور دارند. بلکه مردم عادی هم حضور دارند. بویژه از خود اهل سنت هم در همایش شرکت کرده‌اند. قطعاً بخشی از هدفشان این بوده که مردم را بترسانند و از ورود به این جلسات دور کنند.
- پیش‌بینی می‌کنید که آیا فضای منطقه، به خاطر این حمله انتحاری، بیشتر از گذشته امنیتی خواهد شد؟
واقعیت قضیه این است که فضای منطقه چند سالی است که امنیتی شده است. اگر چه در مقاطع مختلفی شدت و حدت آن متفاوت بوده است. این جور نبوده که بگوییم در یک مقطع طولانی بخواهند فضا را امنیتی کنند. دوره‌هایی نیز بوده که در منطقه نیرو آورده‌اند. ایست بازرسی گذاشته‌اند. اما اینها مقطعی بوده است.
اما در شرایط فعلی که کسی در سطح فرماندهان عالی رتبه سپاه کشته شده قاعدتاً برنامه‌ریزی ویژه‌ای برای این قضیه اجرا می‌شود. من فکر می‌کنم مردم از این زاویه متضرر خواهند شد. اگر هم فضا امنیتی شود، باز هم این مردم و سرمایه‌گذارن منطقه هستند که احساس ناامنی می‌کنند و متضرر می‌شوند. در نهایت هم از لحاظ اجتماعی و هم از نقطه نظر سیاسی و اقتصادی، منطقه دچار لطمه خواهد شد.