تهدید ایران، نگرانی اعراب، منافع غرب

وزیر خارجه بریتانیا برنامه هسته‌ای ایران را تهدیدی برای خاورمیانه و سایر کشورهای جهان خوانده و از کشورهای عربی خواسته است تهران را به این دلیل تحت فشار بگذارند.



آقای میلی‌بند این گفته‌ها را روز دوشنبه، در جریان کنفرانسی در امارات متحده عربی، ایراد کرده است.

حسن قشقاوی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، در واکنش به این سخنان گفت «این اسرائیل است که با داشتن سلاح هسته‌ای، تهدید اصلی برای جهان و منطقه است».


وی همچنین دیوید میلی‌بند را به داشتن گرایش‌های صهیونیستی متهم کرد.


وزیر خارجه بریتانیا از کشورهای عرب خلیج فارس خواست تا جمهوری اسلامی را به دلیل برنامه هسته‌ایش از طریق محدودیت‌های مالی و صادراتی تحت فشار بگذارند.



دیوید میلی‌بند در کنفرانسی درباره انرژی هسته‌ای در خلیج فارس که در مرکز مطالعات و پژوهش‌های استراتژیک امارات متحده عربی برگزار می‌شد، به علاقه بریتانیا برای همکاری با کشورهای خلیج فارس در زمینه پرونده هسته‌ای ایران اشاره کرد.


او گفت: «در صورتی که ایران قواعد را رعایت کند، شما می‌توانید مشوق‌هایی جدی برای همکاری اقتصادی در اختیار آن کشور بگذارید. در غیر این صورت هم می‌توان دست به اقداماتی محدودکننده زد.»


مهرداد خوانساری تحلیلگر سیاسی در بریتانیا درباره انگیزه صحبت‌های وزیر خارجه بریتانیا در ابوظبی به رادیو فردا گفت: «لزومی ندارد که میلی‌بند بخواهد کشورهای عربی را متقاعد کند که نگران برنامه هسته‌ای ایران باشند. انگیزه میلی‌بند این است که آنها را متقاعد کند در این راستا با جامعه بین‌المللی همکاری بیشتری داشته باشند.»


همچنین به گفته مهرداد خوانساری، «یکی از مشکلاتی که امروز میلی‌بند با آن درگیر است، صدمه دیدن اقتصاد کشورهای اروپایی از جمله آلمان، فرانسه و یا ایتالیا در نتیجه تحریم‌های اقتصادی شورای امنیت سازمان ملل متحد است. اما میزان تجارت قطر، دبی و ابوظبی با ایران بیشتر شده است. در واقع اروپا معتقد است که کشورهای اروپایی برای کارساز شدن تحریم‌ها باید همراه با اروپا عمل کنند.»


محجوب الزویری، رییس بخش مطالعات ایران در دانشگاه اردن، نیز صحبت‌های وزیر خارجه بریتانیا را با اقتصاد جهانی مرتبط می‌داند.


وی در این‌باره به رادیو فردا گفت: «صدای میلی‌بند در واقع ابزاری است برای به دست آوردن برخی منافع و حمایت‌هایی از کشورهای عربی به ویژه از دیدگاه اقتصادی. به نظر من اظهارات میلی‌بند در ادامه صحبت‌های چند هفته پیش گوردون براون، نخست وزیر بریتانیا، است که از کشورهایی چون قطر و امارات خواسته بود که حمایت خود را نشان دهند. صحبت از تهدید برنامه هسته‌ای ایران نیز وسیله‌ای است برای قانع کردن کشورهای عربی تا آنها قدم‌های مؤثرتری در بحران مالی کنونی بردارند.»


وزیر خارجه بریتانیا، در جریان سخرانی روز دوشنبه خود، برنامه هسته‌ای ایران را تهدیدی برای منطقه و سایر کشورهای دنیا دانست.


محجوب الزویری، رییس بخش مطالعات ایران در دانشگاه اردن، با بیان اینکه کشورهای عربی این تهدید را باور دارند به رادیو فردا می‌گوید:« برای کشورهای عربی نگرانی از دو جنبه وجود دارد. ابتدا از این جهت که درباره برنامه هسته‌ای ایران اطلاع دقیق در دست نیست و در نتیجه نگرانی‌های بین‌المللی به کشورهای عربی خصوصاً همسایگان ایران نیز سرایت می‌کند. دومین دلیل نیز نگرانی نقش ایران در مسایل منطقه‌ای مثل عراق، لبنان و فلسطین است.»


نظرات دیوید میلی‌بند تنها چند روز پس از انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره پرونده هسته‌ای ایران ایراد می‌شد.


محمد البرادعی، مدیر کل آژانس، در گزارش خود اشاره کرده بود که این آژانس در تحقیقات خود در مورد این که برنامه هسته‌‌ای ایران هدف نظامی نیز دارد یا خیر، «پیشرفت قابل توجهی» نداشته است.


رضا تقی‌زاده، تحلیلگر مسایل سیاسی، نیز درباره واکنش‌های احتمالی دنیای عرب و قدم‌هایی که ممکن است در راه ترغیب ایران برای توقف برنامه اتمی‌اش بردارند به رادیو فردا گفت: «تماس‌های دیپلماتیک با کشورهایی که در پرونده هسته‌ای ایران موضع دیگری دارند، از جمله روسیه و چین، تا از آنها بخواهند که مواضع محکم‌تری در قبال ایران اتخاذ کنند [از جمله این راه‌هاست]. همچنین احتمالاً حمایت از کشورهای اروپایی برای ادامه گفت و گوها با ایران تا اینکه ایران را قانع کنند که این گفت و گوها را جدی‌تر بگیرند.»


ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی ایران را متهم می‌کنند که برنامه هسته‌ای این کشور پوششی برای ساخت تسلیحات اتمی است، اما ایران این ادعا را رد می‌کند و برنامه هسته‌ای خود را برای تولید برق می‌خواند.