همزمان با تشدید حرکات نظامی طالبان در مرزهای پاکستان و همچنین گروههای مسلح القاعده در درون آن کشور، نگرانیهای آمریکا در مورد احتمال دستیابی تروریستها به مواد اتمی پاکستان افزایش یافته است.
مرکز مبارزه با تروریسم که بخشی از «وست پوینت» ، آکادمی نظامی آمریکا، قرار محسوب میشود اخیراً با انتشار گزارش مفصلی پیرامون مخاطرات تروریسم اتمی، با استناد به سه مورد تلاشهای گذشته تروریستها برای دست یافتن به مواد اتمی در پاکستان، بار دیگر «خطر واقعی» دستیابی گروههای تروریستی به مواد و یا بمب اتمی را یادآور شده است.
گزارش یاد شده پس از انتشار و انعکاس وسیع در خبرگزاریهای بزرگ جهان، از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز بازتاب یافته است. وظیفه عمده آژانس پیشگیری از گسترش سلاحهای هستهای در جهان و همچنین کمک به توسعه ضوابط حفاظتی در قبال مخاطرات اتمی است.
گزارش اخیر وست پوینت حاکی است که طی سه سال گذشته حد اقل در سه نوبت تأسیسات اتمی پاکستان هدف حملات گروههای تروریستی، از جمله القاعده و طالبان، قرار گرفته است. در جریان یکی از حملات، سیلوی موشکهای اتمی پاکستان در نوامبر سال ۲۰۰۷ هدف قرار گرفته و متعاقباً یک ماه بعد، یکی دیگر از پایگاه اتمی آن کشور مورد هجوم واقع شده است.
بنا بر گزارش یاد شده ، در سال ۲۰۰۸ نیز افراد طالبان با مبادرت به حملات انتحاری، یک مجتمع نظامی فعال در تولید و نصب سلاحهای اتمی پاکستان را در چند نقطه منفجر ساختهاند.
در حال حاضر دو نگرانی عمده در قبال محافظت از تأسیسات و یا مواد اتمی پاکستان در بین است. با توجه به طبیعت سومین حمله مورد اشاره در گزارش وست پوینت، تروریستها ممکن است در صدد اشغال یکی از مراکز اتمی پاکستان برآمده و بعد از نفوذ در محل، از راه تهدید به تخریب، و سرانجام ایجاد مخاطرات گسترده زیست محیطی، به هدفهای مورد نظرخود دست یابند.
یکی از راههای دست یافتن به تأسیسات اتمی، حمله نظامی مستقیم به تأسیسات و راه دیگر مبادرت به اقدامات پنهان نفوذی، در هیئت کارکنان استخدام شده مراکز مورد نظر، و یا به خدمت گرفتن کارکنان مراکز یاد شده است.
در حال حاضر بین هشت تا ده هزار تن نیروهای «سپاه برنامههای استراتژیک» ارتش، به علاوه گروههایی از نیروهای امنیتی، مسئولیت دفاع از تأسیسات اتمی پاکستان را به عهده گرفتهاند. علاوه بر این، به منظور پیشگیری از هر نوع مخاطرات پیشبینی نشده، انبار و محل نگهداری ماشههای اتمی از مواد انفجاری اتمی دور نگه داشته شدهاند و اقلام حساس را نیز به مکانهای زیرزمینی منتقل کردهاند.
ارتش پاکستان، اخیراً به بازنگری خصوصیات فردی کادرهای اداری و کارکنان نظامی و غیرنظامی تأسیسات اتمی آن کشور پرداخته تا در صورت وجود افراد مشکوک و یا هوادار گروههای افراطی، آنها را شناسایی واز اقدام احتمالی آنها پیشگیری به عمل آورد.
گفته میشود در حال حاضر رابرت گیتس وزیر دفاع و ژنرال مایک مولن رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا، با وجود پارهای نقطه ضعفهای نگرانکننده، از اقدامات حفاظتی ار تش پاکستان در جهت نگاهداری و دفاع از سلاحهای اتمی آن کشور راضی به نظر میرسند ولی در صورت افزایش قدرت القاعده و طالبان در پاکستان، شاید تدارک اقدامات امنیتی تازهای بری جلوگیری از اقدامات تروریستی اتمی بیش از پیش ضروری تشخیص داده شود.
هم اکنون به جز آمریکا متخصصین اروپایی، از جمله فرانسوی، ارتش و نیروهای امنیتی پاکستان را در دفاع از تأسیسات و و نگهداری مواد اتمی آن کشور یاری میدهند. این ترتیبات را پس از فروپاشی اتحاد شوروی، آمریکا در قبال روسیه نیز به اجرا گذاشت و بوریس یلتسین، اولین رئیس جمهور روسیه بعد از سقوط کمونیسم، در آمادهسازی زمینه اقدامات آمریکا در محافظت از تأسیسات اتمی پراکنده آن کشور نقش مؤثری ایفا کرد.
دولت آمریکا به علاوه در اوکراین، بلاروس و قزاقستان نیز اقدامات مشابهای را در اوائل دهه نود، به منظور پیشگیری از بروز یک مخاطره فاجعهبار اتمی، صورت داده است. با این وجود نگرانیهای تازه، بیشتر از گذشته و عموماً متوجه احتمال دستیابی افراط گرایان اسلامی به سلاحها و یا تأسیسات اتمی کشورهایی نظیر پاکستان است.
در صورت پیوستن کشور ایران به جمع دارندگان سلاحهای هستهای، به جز نگرانی از تشدید خطر گسترش تسلیحات اتمی و شکل گرفتن دور تازه رقابت هستهای در منطقه، خطر دستیابی عوامل تندرو و افراطی به سلاحهای کشتار جمعی در جهان بیش از پیش افزایش خواهد یافت.
مرکز مبارزه با تروریسم که بخشی از «وست پوینت» ، آکادمی نظامی آمریکا، قرار محسوب میشود اخیراً با انتشار گزارش مفصلی پیرامون مخاطرات تروریسم اتمی، با استناد به سه مورد تلاشهای گذشته تروریستها برای دست یافتن به مواد اتمی در پاکستان، بار دیگر «خطر واقعی» دستیابی گروههای تروریستی به مواد و یا بمب اتمی را یادآور شده است.
گزارش یاد شده پس از انتشار و انعکاس وسیع در خبرگزاریهای بزرگ جهان، از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز بازتاب یافته است. وظیفه عمده آژانس پیشگیری از گسترش سلاحهای هستهای در جهان و همچنین کمک به توسعه ضوابط حفاظتی در قبال مخاطرات اتمی است.
گزارش اخیر وست پوینت حاکی است که طی سه سال گذشته حد اقل در سه نوبت تأسیسات اتمی پاکستان هدف حملات گروههای تروریستی، از جمله القاعده و طالبان، قرار گرفته است. در جریان یکی از حملات، سیلوی موشکهای اتمی پاکستان در نوامبر سال ۲۰۰۷ هدف قرار گرفته و متعاقباً یک ماه بعد، یکی دیگر از پایگاه اتمی آن کشور مورد هجوم واقع شده است.
بنا بر گزارش یاد شده ، در سال ۲۰۰۸ نیز افراد طالبان با مبادرت به حملات انتحاری، یک مجتمع نظامی فعال در تولید و نصب سلاحهای اتمی پاکستان را در چند نقطه منفجر ساختهاند.
در حال حاضر دو نگرانی عمده در قبال محافظت از تأسیسات و یا مواد اتمی پاکستان در بین است. با توجه به طبیعت سومین حمله مورد اشاره در گزارش وست پوینت، تروریستها ممکن است در صدد اشغال یکی از مراکز اتمی پاکستان برآمده و بعد از نفوذ در محل، از راه تهدید به تخریب، و سرانجام ایجاد مخاطرات گسترده زیست محیطی، به هدفهای مورد نظرخود دست یابند.
یکی از راههای دست یافتن به تأسیسات اتمی، حمله نظامی مستقیم به تأسیسات و راه دیگر مبادرت به اقدامات پنهان نفوذی، در هیئت کارکنان استخدام شده مراکز مورد نظر، و یا به خدمت گرفتن کارکنان مراکز یاد شده است.
در حال حاضر بین هشت تا ده هزار تن نیروهای «سپاه برنامههای استراتژیک» ارتش، به علاوه گروههایی از نیروهای امنیتی، مسئولیت دفاع از تأسیسات اتمی پاکستان را به عهده گرفتهاند. علاوه بر این، به منظور پیشگیری از هر نوع مخاطرات پیشبینی نشده، انبار و محل نگهداری ماشههای اتمی از مواد انفجاری اتمی دور نگه داشته شدهاند و اقلام حساس را نیز به مکانهای زیرزمینی منتقل کردهاند.
ارتش پاکستان، اخیراً به بازنگری خصوصیات فردی کادرهای اداری و کارکنان نظامی و غیرنظامی تأسیسات اتمی آن کشور پرداخته تا در صورت وجود افراد مشکوک و یا هوادار گروههای افراطی، آنها را شناسایی واز اقدام احتمالی آنها پیشگیری به عمل آورد.
گفته میشود در حال حاضر رابرت گیتس وزیر دفاع و ژنرال مایک مولن رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا، با وجود پارهای نقطه ضعفهای نگرانکننده، از اقدامات حفاظتی ار تش پاکستان در جهت نگاهداری و دفاع از سلاحهای اتمی آن کشور راضی به نظر میرسند ولی در صورت افزایش قدرت القاعده و طالبان در پاکستان، شاید تدارک اقدامات امنیتی تازهای بری جلوگیری از اقدامات تروریستی اتمی بیش از پیش ضروری تشخیص داده شود.
هم اکنون به جز آمریکا متخصصین اروپایی، از جمله فرانسوی، ارتش و نیروهای امنیتی پاکستان را در دفاع از تأسیسات و و نگهداری مواد اتمی آن کشور یاری میدهند. این ترتیبات را پس از فروپاشی اتحاد شوروی، آمریکا در قبال روسیه نیز به اجرا گذاشت و بوریس یلتسین، اولین رئیس جمهور روسیه بعد از سقوط کمونیسم، در آمادهسازی زمینه اقدامات آمریکا در محافظت از تأسیسات اتمی پراکنده آن کشور نقش مؤثری ایفا کرد.
دولت آمریکا به علاوه در اوکراین، بلاروس و قزاقستان نیز اقدامات مشابهای را در اوائل دهه نود، به منظور پیشگیری از بروز یک مخاطره فاجعهبار اتمی، صورت داده است. با این وجود نگرانیهای تازه، بیشتر از گذشته و عموماً متوجه احتمال دستیابی افراط گرایان اسلامی به سلاحها و یا تأسیسات اتمی کشورهایی نظیر پاکستان است.
در صورت پیوستن کشور ایران به جمع دارندگان سلاحهای هستهای، به جز نگرانی از تشدید خطر گسترش تسلیحات اتمی و شکل گرفتن دور تازه رقابت هستهای در منطقه، خطر دستیابی عوامل تندرو و افراطی به سلاحهای کشتار جمعی در جهان بیش از پیش افزایش خواهد یافت.