علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، دوشنبهشب در گفتوگو با شبکه تلویزیونی العالم، ورود گروه وین به مذاکره با ایران را «راهی برای خروج از بنبست و حفظ آبروی غرب» ارزیابی کرد و از سرگیری مذاکرات در مورد مبادله سوخت را به نفع دو طرف خواند.
آقای صالحی همچنین اعلام کرده است که ایران تاکنون ۲۵ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد تولید کرده و تا یک سال دیگر سوخت کامل مورد نیاز برای رآکتور تهران را تولید خواهد کرد.
آقای صالحی در این گفتوگوی تلویزیونی که محتوای آن در خبرگزاریهای رسمی ایران نیز انعکاس یافته تأکید کرد که درباره مذاکرات آینده ایران با گروه وین «تا این لحظه هیچ پاسخ رسمی از آنها دریافت نکردهایم».
وی در عین حال با اشاره به آمادگی غرب و ایران برای از سرگیری مذاکرات و خواست ایران برای انجام بدون پیششرط مذاکرات بر مبنای توافق تهران، تصریح کرد که ایران برای آغاز مذاکرات منتظر خواهد ماند، «اما این به آن معنا نیست که صرفاً منتظر بمانیم و کاری صورت ندهیم، بلکه همزمان به تولید سوخت در ایران ادامه خواهیم داد».
موضوع مبادله سوخت اتمی پیشنهادی بود که سه کشور فرانسه، روسیه و آمریکا موسوم به گروه وین در مهرماه سال ۸۸ با هدف تأمین سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران ارائه کردند و بر مبنای آن قرار بود ایران پس از ارسال ۱۲۰۰ کیلوگرم از اورانیوم کمتر غنیشده خود به روسیه، و طی مراحل پالایش و تبدیل به میلههای سوخت در این کشور و فرانسه، نزدیک به ۱۲۰ کیلوگرم سوخت ۲۰ درصد دریافت کند.
ایران ابتدا این پیشنهاد را به صورت اصولی پذیرفت، اما پس از هفتهها تعلل در ارائه پاسخ نهایی، شرایط تازهای را در مورد زمان، مکان و میزان مبادله طرح کرد که مورد پذیرش غرب واقع نشد. مقامهای تهران پس از آن اعلام کردند که برای تأمین سوخت رآکتور تهران رأساً وارد مرحله غنیسازی ۲۰ درصدی میشوند، امری که تنش بر سر برنامه اتمی ایران را تا مرز تصویب تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی بالا برد.
اکنون مسئول فعالیتهای اتمی ایران ضمن تأکید بر حق تهران برای اقدام به غنیسازی ۲۰ درصدی میگوید ورود به غنیسازی ۲۰ درصدی به ایران تحمیل شده است.
وی اشاره میکند که «ما ۲۰ سال پیش سوخت رآکتور تهران را بدون هیچ شرطی و با پرداخت پول دریافت کردیم، اما اکنون یک پرونده جعلی تحت عنوان موضوع هستهای به وجود آوردهاند - که ما آن را ساختگی و سیاسی میدانیم - و بر اساس آن شروط غیرقابل توجیه و غیرمنطقی را مطرح کردهاند و به همین دلیل مذاکرات تأمین سوخت متوقف شد».
رآکتور تحقیقاتی تهران از سالها پیش برای تولید رادیوداروهای مورد نیاز بیماران خاص، بهویژه بیماران سرطانی، مورد استفاده قرار گرفته و تنها نمونه از چنین تأسیساتی در ایران است.
اما آقای صالحی در گفتوگو با شبکه تلویزیونی العالم متذکر شده است که ایران احتمالاً دست به کار ساخت رآکتور تحقیقاتی دیگری نظیر رآکتور تهران خواهد شد و توضیح داده است که طراحی این نیروگاه از چند ماه قبل آغاز شده، اما مکان آن هنوز مشخص نشده است.
«پاسخ مثبت روسیه» به پیشنهاد تولید مشترک سوخت
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران همچنین در این گفتوگوی تلویزیونی از پاسخ مثبت روسیه برای تولید مشترک سوخت هستهای توسط دو کشور خبر داده است.
آقای صالحی در این زمینه گفته است که «توافقنامهای با روسها برای تضمین تأمین سوخت [نیروگاه] بوشهر برای ۱۰ سال داریم و علاوه بر این وارد مذاکرات مقدماتی و اصولی با روسها به منظور تولید سوخت به طور مشترک شدهایم، زیرا ما امکاناتی در ایران و روسها نیز امکانات گستردهای دارند».
وی افزوده است که ایران درصدد است سوخت هستهای را زیر نظر روسها و تحت لیسانس روسیه تولید کند.
به گفته مسئول سازمان انرژی اتمی ایران، در صورت توافق روسیه، ایران به غنیسازی و تولید میلههای سوخت ادامه خواهد داد به نحوی که ۷۰ درصد از سوخت مورد نیاز در خاک روسیه و ۳۰ درصد تحت نظارت روسیه در خاک ایران تولید شود.
آقای صالحی میگوید تا این لحظه پاسخ روسیه به پیشنهاد ایران مثبت بوده است، اما هر گونه پاسخ جامع و کامل به مذاکرات آتی و مطالعه بیشتر نیازمند است. او همچنین ابراز امیدواری کرده است که «نشانههای مثبتی که از طرف روسها وجود دارد، منجر به امضای توافقنامه شود».
وی همچنین از موافقت اصولی روسیه برای تأسیس شرکتی برای راهاندازی [نیروگاه] بوشهر خبر داده و افزوده است که تأسیس این شرکت از جمله «پیشنهادات زیادی» است که ایران به روسیه ارائه کرده است.
«در احداث مراکز جدید غنیسازی عجله نداریم»
مسئول اتمی ایران همچنین در بخش دیگری از این گفتوگو به موضوع برنامهریزی ایران برای ایجاد ۱۰ مرکز جدید غنیسازی اشاره کرده و افزوده است که ۱۰ مکان [به این منظور] تعیین شده، اما این بدان معنا نیست که ما ساخت و ساز را در این ۱۰ مکان آغاز کنیم، زیرا این امر در رابطه با آینده است و «ما در احداث مکانهای جدید عجلهای نداریم».
این گفتهها در حالی است که به دنبال تصمیم دولت جمهوری اسلامی برای تأسیس ۱۰ مرکز جدید غنیسازی، آقای صالحی در هفتههای پایانی سال ۸۸ گفته بود که «بنا به دستور رئیس جمهور» ممکن است سال ۸۹ کار ساخت دو سایت غنیسازی جدید آغاز شود که هر یک از این سایتها «به لحاظ قدرت تولید و نه وسعت مکان» در حد و اندازه سایت غنیسازی نطنز هستند و «در این دو سایت جدید بنا داریم از سانتریفیوژهای جدید استفاده کنیم».
با این حال چند هفته بعد، در فروردین ۸۹، مسئول اتمی ایران این وعده را به این شکل تصحیح کرد که ایران در سال ۸۹ به دنبال طراحی یک سایت جدید هستهای است، اما مکان این سایت هنوز مشخص نشده است.
گرچه آقای صالحی در گفتوگوی تلویزیونی خود به این موضوع هم اشاره کرده است که در عین حال ممکن است براساس دیدگاه رئیسجمهور و دستورات وی سال آینده ساخت یکی از این مکانها را آغاز کنیم یعنی ممکن است این کار صورت گیرد، اما «فرض اول این است که ما عجلهای در این باره نداریم».
به گفته این مقام ارشد هستهای، «کار در تأسیسات فوردو [نیز] در جریان است و همه امور براساس برنامه پیش میرود».
ایران در حال حاضر تنها یک مرکز غنىسازى فعال در نطنز دارد و آن طور که گفته میشود تأسیسات جدید غنیسازی فوردو در نزدیکى قم، تنها ظرفیت نصب سه هزار سانتریفیوژ را دارد.
نیروگاه بوشهر، به عنوان تنها نیروگاه هستهای ایران، که به تازگی مرحله انتقال و بارگذاری سوخت آن آغاز شده است، قرار است در صورت بهرهبرداری کامل، یک هزار مگاوات برق به شبکه برق کشور وارد کند و ایران برای تولید ۲۰ هزار مگاوات برق، از طریق انرژی اتمی، ملزم به احداث چندین مرکز غنیسازی و نیروگاه دیگر است.
آقای صالحی همچنین اعلام کرده است که ایران تاکنون ۲۵ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد تولید کرده و تا یک سال دیگر سوخت کامل مورد نیاز برای رآکتور تهران را تولید خواهد کرد.
آقای صالحی در این گفتوگوی تلویزیونی که محتوای آن در خبرگزاریهای رسمی ایران نیز انعکاس یافته تأکید کرد که درباره مذاکرات آینده ایران با گروه وین «تا این لحظه هیچ پاسخ رسمی از آنها دریافت نکردهایم».
وی در عین حال با اشاره به آمادگی غرب و ایران برای از سرگیری مذاکرات و خواست ایران برای انجام بدون پیششرط مذاکرات بر مبنای توافق تهران، تصریح کرد که ایران برای آغاز مذاکرات منتظر خواهد ماند، «اما این به آن معنا نیست که صرفاً منتظر بمانیم و کاری صورت ندهیم، بلکه همزمان به تولید سوخت در ایران ادامه خواهیم داد».
موضوع مبادله سوخت اتمی پیشنهادی بود که سه کشور فرانسه، روسیه و آمریکا موسوم به گروه وین در مهرماه سال ۸۸ با هدف تأمین سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران ارائه کردند و بر مبنای آن قرار بود ایران پس از ارسال ۱۲۰۰ کیلوگرم از اورانیوم کمتر غنیشده خود به روسیه، و طی مراحل پالایش و تبدیل به میلههای سوخت در این کشور و فرانسه، نزدیک به ۱۲۰ کیلوگرم سوخت ۲۰ درصد دریافت کند.
ایران ابتدا این پیشنهاد را به صورت اصولی پذیرفت، اما پس از هفتهها تعلل در ارائه پاسخ نهایی، شرایط تازهای را در مورد زمان، مکان و میزان مبادله طرح کرد که مورد پذیرش غرب واقع نشد. مقامهای تهران پس از آن اعلام کردند که برای تأمین سوخت رآکتور تهران رأساً وارد مرحله غنیسازی ۲۰ درصدی میشوند، امری که تنش بر سر برنامه اتمی ایران را تا مرز تصویب تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی بالا برد.
اکنون مسئول فعالیتهای اتمی ایران ضمن تأکید بر حق تهران برای اقدام به غنیسازی ۲۰ درصدی میگوید ورود به غنیسازی ۲۰ درصدی به ایران تحمیل شده است.
وی اشاره میکند که «ما ۲۰ سال پیش سوخت رآکتور تهران را بدون هیچ شرطی و با پرداخت پول دریافت کردیم، اما اکنون یک پرونده جعلی تحت عنوان موضوع هستهای به وجود آوردهاند - که ما آن را ساختگی و سیاسی میدانیم - و بر اساس آن شروط غیرقابل توجیه و غیرمنطقی را مطرح کردهاند و به همین دلیل مذاکرات تأمین سوخت متوقف شد».
رآکتور تحقیقاتی تهران از سالها پیش برای تولید رادیوداروهای مورد نیاز بیماران خاص، بهویژه بیماران سرطانی، مورد استفاده قرار گرفته و تنها نمونه از چنین تأسیساتی در ایران است.
اما آقای صالحی در گفتوگو با شبکه تلویزیونی العالم متذکر شده است که ایران احتمالاً دست به کار ساخت رآکتور تحقیقاتی دیگری نظیر رآکتور تهران خواهد شد و توضیح داده است که طراحی این نیروگاه از چند ماه قبل آغاز شده، اما مکان آن هنوز مشخص نشده است.
«پاسخ مثبت روسیه» به پیشنهاد تولید مشترک سوخت
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران همچنین در این گفتوگوی تلویزیونی از پاسخ مثبت روسیه برای تولید مشترک سوخت هستهای توسط دو کشور خبر داده است.
آقای صالحی در این زمینه گفته است که «توافقنامهای با روسها برای تضمین تأمین سوخت [نیروگاه] بوشهر برای ۱۰ سال داریم و علاوه بر این وارد مذاکرات مقدماتی و اصولی با روسها به منظور تولید سوخت به طور مشترک شدهایم، زیرا ما امکاناتی در ایران و روسها نیز امکانات گستردهای دارند».
وی افزوده است که ایران درصدد است سوخت هستهای را زیر نظر روسها و تحت لیسانس روسیه تولید کند.
به گفته مسئول سازمان انرژی اتمی ایران، در صورت توافق روسیه، ایران به غنیسازی و تولید میلههای سوخت ادامه خواهد داد به نحوی که ۷۰ درصد از سوخت مورد نیاز در خاک روسیه و ۳۰ درصد تحت نظارت روسیه در خاک ایران تولید شود.
آقای صالحی میگوید تا این لحظه پاسخ روسیه به پیشنهاد ایران مثبت بوده است، اما هر گونه پاسخ جامع و کامل به مذاکرات آتی و مطالعه بیشتر نیازمند است. او همچنین ابراز امیدواری کرده است که «نشانههای مثبتی که از طرف روسها وجود دارد، منجر به امضای توافقنامه شود».
وی همچنین از موافقت اصولی روسیه برای تأسیس شرکتی برای راهاندازی [نیروگاه] بوشهر خبر داده و افزوده است که تأسیس این شرکت از جمله «پیشنهادات زیادی» است که ایران به روسیه ارائه کرده است.
«در احداث مراکز جدید غنیسازی عجله نداریم»
مسئول اتمی ایران همچنین در بخش دیگری از این گفتوگو به موضوع برنامهریزی ایران برای ایجاد ۱۰ مرکز جدید غنیسازی اشاره کرده و افزوده است که ۱۰ مکان [به این منظور] تعیین شده، اما این بدان معنا نیست که ما ساخت و ساز را در این ۱۰ مکان آغاز کنیم، زیرا این امر در رابطه با آینده است و «ما در احداث مکانهای جدید عجلهای نداریم».
این گفتهها در حالی است که به دنبال تصمیم دولت جمهوری اسلامی برای تأسیس ۱۰ مرکز جدید غنیسازی، آقای صالحی در هفتههای پایانی سال ۸۸ گفته بود که «بنا به دستور رئیس جمهور» ممکن است سال ۸۹ کار ساخت دو سایت غنیسازی جدید آغاز شود که هر یک از این سایتها «به لحاظ قدرت تولید و نه وسعت مکان» در حد و اندازه سایت غنیسازی نطنز هستند و «در این دو سایت جدید بنا داریم از سانتریفیوژهای جدید استفاده کنیم».
با این حال چند هفته بعد، در فروردین ۸۹، مسئول اتمی ایران این وعده را به این شکل تصحیح کرد که ایران در سال ۸۹ به دنبال طراحی یک سایت جدید هستهای است، اما مکان این سایت هنوز مشخص نشده است.
گرچه آقای صالحی در گفتوگوی تلویزیونی خود به این موضوع هم اشاره کرده است که در عین حال ممکن است براساس دیدگاه رئیسجمهور و دستورات وی سال آینده ساخت یکی از این مکانها را آغاز کنیم یعنی ممکن است این کار صورت گیرد، اما «فرض اول این است که ما عجلهای در این باره نداریم».
به گفته این مقام ارشد هستهای، «کار در تأسیسات فوردو [نیز] در جریان است و همه امور براساس برنامه پیش میرود».
ایران در حال حاضر تنها یک مرکز غنىسازى فعال در نطنز دارد و آن طور که گفته میشود تأسیسات جدید غنیسازی فوردو در نزدیکى قم، تنها ظرفیت نصب سه هزار سانتریفیوژ را دارد.
نیروگاه بوشهر، به عنوان تنها نیروگاه هستهای ایران، که به تازگی مرحله انتقال و بارگذاری سوخت آن آغاز شده است، قرار است در صورت بهرهبرداری کامل، یک هزار مگاوات برق به شبکه برق کشور وارد کند و ایران برای تولید ۲۰ هزار مگاوات برق، از طریق انرژی اتمی، ملزم به احداث چندین مرکز غنیسازی و نیروگاه دیگر است.