نسرین ستوده؛ «نماد دفاع از حقوق متهم در سیستم قضایی ایران»

آنگونه که رضا خندان، همسر نسرین ستوده به رادیو فردا گفته‌است، اعتصاب غذای خشک نسرین ستوده، وکيل دادگستری و فعال جنبش زنان که از ۱۳ شهريورماه سال جاری در زندان اوين به سر می‌برد، وارد هشتمین روز خود شده است.

پیش از این شیرین عبادی برنده جایزه صلح نوبل اعلام کرده بود که کمپینی بین‌المللی برای نجات جان نسرین ستوده در پیش گرفته است و در این راه از تمام آزادی‌خواهان جهان تقاضای استمداد می‌کند.

سوسن طهماسبی، فعال حقوق زنان و برنده جایزه سازمان دیده‌بان حقوق بشر در گفت‌وگو با رادیو فردا از وضعیت نسرین ستوده می‌گوید.



  • خانم طهماسبی، آخرین اطلاعات شما از وضعیت نسرین ستوده چیست؟

خانم نسرین ستوده از یکشنبه گذشته در اعتصاب غذای خشک به سر می‌برد و به خاطر اعتراض به عدم رعایت حقوقش در زندان و در طول مدت بازداشت و اعتراض به اتهاماتی که به او وارد شده، دست به اعتصاب غذای خشک زده است.

ایشان ۲۷ روز بود که در اعتصاب غذای تر به سر می‌برد، اما الان وضعیت وخیمی است و این وضعیت برای ما نگران‌کننده است، برای اینکه وضعیت خودش به خودی خود برای ما نگران‌کننده است و من احساس می‌کنم که جانش در مخاطره است.

نسرین نماد دفاع از حقوق متهم و نماد عدم استقلال وکلا در سیستم قضایی ایران است. سال‌هاست در این سیستم افرادی با اتهامات امنیتی بازداشت و بازجویی می‌شوند، تحت فشار قرار می‌گیرند که وکیل نداشته باشند و یا حداقل اینکه به آنها می‌گویند یک سری وکلای فعال در حوزه حقوق بشر، مثل نسرین ستوده را وارد در پرونده‌شان نکنند.

امروز اما می‌بینیم که نسرین به همراه تمام موکلانش در زندان است و دلیل اینکه در زندان است این است که روی حقوق موکلانش پافشاری کرده است.

  • اما خانم طهماسبی؛ نکته‌ای که در این میان مبهم به نظر می‌رسد ادامه اعتصاب غذای خشک نسرین ستوده است که در اعتراض به اتهاماتی که به ایشان وارد شده- آن طور که وکیلشان می‌گوید- دست به اعتصاب غذای خشک زده است. فکر می‌کنید که چنین اقداماتی از سوی زندانیان چه تأثیری می‌تواند بر روند پرونده آنان داشته باشد و چرا مسئولان قضایی جمهوری اسلامی نسبت به این گونه اعتراضات زندانیان کمترین توجهی ندارند؟

هدف این است که فضایی ایجاد کنند که فردی که بازداشت شده از هیچ راه قانونی برخوردار نباشد. من فکر می‌کنم نسرین دیگر هیچ راه و چاره‌ای نداشته است به جز اینکه با تنها امکانی که در اختیار دارد، یعنی با بدن و جانش، دست به اعتراض بزند.

متأسفانه تاریخ ما مدام در حال تکرار شدن است. هر بار همان سناریوها به شکل وحشتناکی تکرار می‌شوند منتها بازیگرانش تغییر می‌یابند. همیشه در ایران آدم‌هایی هستند که غیرخودی محسوب می‌شوند. این افراد در موقعیت ضعف و اتهام قرار می‌گیرند.

همیشه هم کسانی هستند که می‌توانند پاپیش بگذارند و از این افراد در موقعیت ضعف قرار گرفته شده، دفاع کنند. اما متأسفانه از این فرصت استفاده نمی‌کنند و بعد هم نوبت خودشان می‌شود.

وقتی که وکلای مدافع حقوق بشر در ایران اصرار می‌کردند که اگر دادگاهی و بازجویی هست باید با احضاریه قانونی انجام شود، و وکلا حق دسترسی به پرونده را داشته باشند، در آن زمان بسیاری سکوت کردند. الان می‌بینید همان آدم‌هایی که سکوت کردند خودشان امروز دچار مشکل شده‌اند. خودشان دارند همان حرف‌ها را تکرار می‌کنند.

در این میان افرادی هستند که احساس می‌کنند هنوز هم در این سیستم از یک امنیت قضایی برخوردارند. آنها هم برای حفظ این امنیت قضایی که خودشان شخصاً از آن برخوردارند باید کوشش کنند، برای اینکه ممکن است فردا نوبت خودشان برسد و دیگر کسی نخواهد بود که برای عدم رعایت قانون اعتراض کند.

به‌خصوص مد نظر من وکلا و قضاتی مستقلی هستند که هنوز هم در درون سیستم قوه قضائیه وجود دارند. آنها باید این مسئله را مطرح و پیگیری کنند، به بازداشت خانم نسرین ستوده و وکلای حقوق بشری اعتراض کنند و روی استقلال قوه قضائیه پافشاری کنند، روی استقلال وکلا پافشاری کنند. روی حقوق متهمان پافشاری کنند، چون اگر نکنند ممکن است دیگر اصلاً دیر باشد و این فرصت از دست برود و نوبت خودشان برسد.