سربازان اسرائیلی در ادامه جلوگیری از اقدام امدادگران خواهان لغو محاصره غزه شنبه، ۱۵ خرداد، شناور ایرلندی ریچل کوری را در آبهای بینالمللی در ۳۰ کیلومتری ساحل اسرائیل متوقف و به سوی بندری اسرائیلی هدایت کردند. شناوری حامل از جمله خانم مریاد کوریگن مگوایر، برنده جایزه نوبل صلح و صدها تن کالا شامل صندلیهای چرخدار، دارو و سیمان. بدون مقاومت و بدون بروز خشونت.
اما اقدام قبلی سربازان اسرائیلی در روز دوشنبه برای متوقف کردن کاروان شناورهای خواهان لغو محاصره غزه با خشونت و خونریزی همراه بود و در نتیجه آن ۹ امدادگر که جوانترین آنها یک شهروند ۱۹ ساله ترک آمریکایی بود، کشته شدند.
اسرائیل با پخش بخشی از ویدیوی حادثه میگوید در واکنش به حمله مسافران شناور ترک «ماوی مرمره» با میله به هنگام فرود سربازان اسرائیلی از هلیکوپتر بر روی عرشه شناور اقدام کرده است. اما از برخی مسافران نقل شده که این همه ماجرا نیست.
اسرائیل میگوید در شناورها از جمله ابزار تیز، چاقو و تیرکمان سنگی هم بوده و میافزاید هیئتی را مأمور بررسی حادثه میکند. منتقدان، دولت اسرائیل را به پخش گزینشی ویدیو، اقدام غیرقانونی با ورود به شناور مرمره در آبهای بینالمللی و جنایت جنگی متهم میکنند و میگویند تنها نظر یک هیئت مستقل میتواند صائب باشد.
از سوی دیگر اقدام اسرائیل با واکنشهای بینالمللی متفاوتی رو به رو شده است. سازمان ملل اقداماتی را که به بروز خشونت منجر شده، محکوم کرد. بدون متهم کردن یکی از دو طرف. شورای حقوق بشر سازمان ملل خواهان تشکیل هیئتی مستقل برای بررسی حادثه شد. آمریکا ضمن ابراز تأسف و گفتن تسلیت به بازماندگان کشتهشدگان از تشکیل هیئتی با همکاری اسرائیلیها سخن به میان آورد.
اسرائیل در پی انتخاباتی که حماس را در مناطق فلسطینی به قدرت رساند، محاصره غزه را آغاز کرد. اسرائیل، اتحادیه اروپا و آمریکا حماس را تشکلی تروریست میدانند. اکنون رجب طیب اردوغان نخستوزیر کشوری دارای اکثریت مسلمان که اولین کشور از این نوع بود که اسرائیل را به رسمیت شناخته بود، با تهدید اسرائیل به تجدید نظر در مناسبات میان دو کشور میگوید حماس تروریست نیست و برای حقوق ملی فلسطینیان مبازه میکند.
برخی تحلیلگران میگویند رویدادهای چند روز اخیر موجب شده است قدرت چانهزنی فلسطینیها در روند صلح افزایش یابد. به گفته همین تحلیلگران تا زمانی که آمریکا برای لغو محاصره غزه بر اسرائیل فشار نیاورد، محاصره پایان نخواهد یافت.
همین تحلیلگران میگویند دولت آمریکا پیشاپیش انتخابات آبانماه سنا با محظوراتی در زمینه جذب آرای یهودیان آمریکایی رو به رو است و از سوی دیگر نمیتواند روند صلح خاورمیانه را به بهای طرح خواست لغو محاصره غزه به خطر بیاندازد.
از سوی دیگر امدادگران بینالمللی مستقر در قبرس که نام «آزادی غزه» را برای تلاشهای خود برگزیدهاند، میگویند اقدام اسرائیل ادامه سفر شناورهای آنها را به سوی غزه متوقف نخواهد کرد.
مسئولان جمهوری اسلامی ایران اسرائیل را مقصر دانستند. در میان فعالان سیاسی ایرانی مخالف یا منتقد حکومت، سایه روشنهایی در مورد نحوه محکوم کردن اقدام اسرائیل بروز کرد و در گوشه و کنار برخی دیگر پرسیدند که داخل شدن منتقدان ایرانی در این بحث چه سودی برای ایرانیان دارد.
برنامه این هفته دیدگاهها ویژه مناظرهای است درباره خبرسازترین رویداد هفته گذشته در جهان. با شرکت منصور فرهنگ، یکی از ۱۷۵ امضاکننده اعتراض فعالان سیاسی و دانشگاهیان ایرانی به اقدام اخیر اسرائیل، استاد علوم سیاسی دانشگاه بنینگتون در ایالت ورمونت آمریکا و سفیر سابق ایران در سازمان ملل بلافاصله پس از انقلاب بهمن ۱۳۵۷، مناشه امیر، سردبیر وب سایت فارسی زبان وزارت خارجه اسرائیل در اورشلیم بیت المقدس و کارشناس امور خاورمیانه، با این توضیح که آقای امیر یادآور شده است که در این مناظره نظر شخصی خود را بیان میکند و آنچه میگوید لزوماً بازتاب دهنده نهادی که در آن شاغل است، نیست.
منصور فرهنگ: تردیدی نیست که تبلیغات وسیعی که در دنیا راجع به کشته شدن ۹ نفر سرنشین کشتی مرمره ایجاد شده، روی رفتار دولت اسرائیل تأثیر دارد. البته این تبلیغات منفی به هیچ وجه نمیتواند جلوی برنامههای خاص آنها را بگیرد.
ولی این نوع تصادفات ضایعات واقعیات کلیتری است که متأسفانه به دلیل دولت دست راستی کنونی اسرائیل به بنبستی رسیده که برای خروج از آن در حال حاضر امیدی نیست. به این شکل که اسرائیل به عنوان کشور آپارتاید درآمده که اکثریت بزرگ اعراب و روز به روز مردم دنیا به این واقعیت پی میبرند.
ابتداییترین حقوق فلسطینیان به رسمیت شناخته نمیشود. نوار غزه به صورت بزرگترین زندان دنیا درآمده. با شهرکسازی در منطقه باختری رود اردن، شمار ساکنان اسرائیلی به نزدیک به ۵۵۰ هزار نفر رسیده است .
من خودم در آن منطقه بودم. دیدن آن شاهراهها وضعیتی نیست که قابل تغییر باشد. بنابراین مردم فلسطین به ذلت و ضعف و یأس و ناامیدی رسیدهاند که این نوع برخوردها با دولت اسرائیل اجتنابناپذیر است. در چارچوب این درگیریها افراد و عناصری هستند که از ابزار خشونت آمیز استفاده میکنند. تأکید را روی این عناصر خاص گذاشتن و آنها را دلیل این نوع درگیریها و خشونتها نشان دادن، فرار از واقعیت است.
مناشه امیر: در دو دقیقه نمیشود به همه این سؤالها جواب داد. روی یک نکته میخواهم تأکید بگذارم و آن به کار بردن واژه آپارتاید است. این ظالمانهترین واژهای است که میشود درمورد کشور اسرائیل بیان کرد.
در اسرائیل یک میلیون و ۴۰۰ هزار عرب وجود دارند از میان جمعیت هفت میلیون و ۵۰۰ هزار نفری که شهروندان متساوی الحقوق اسرائیل هستند. در پارلمان ۱۲۰ نفری اسرائیل ۱۳ نماینده دارند. وضع اقتصادیشان خیلی خوب است و رادیو دارند، تلویزیون دارند، نشریات دارند. فعالیت آزاد دارند. احزاب دارند و هیچ فرقی بین آنها و من اسرائیلی وجود ندارد.
بنابراین به کار بردن واژه آپارتاید واقعاً ظالمانه است. اسرائیل بیشترین تساوی حقوق نسبت به یک اقلیت قومی در میان کشورهای خاورمیانه در اسرائیل است و نه جای دیگر. در مورد فلسطینیان، فلسطینیها خودشان را با اسرائیل در حال جنگ میدانند. هنوز صلح نکردهاند. به تعرض به اسرائیل ادامه میدهند و اسرائیل تلاش میکند که با آنها به صلح برسد.
دولت نتانیاهو گذشت کرد و از آقای محمود عباس درخواست کرد که بیایید بنشینیم و با هم مذاکره کنیم. حتی حاضر شد مذاکرات در مراحل نخست به صورت غیرمستقیم باشد. اسرائیلیها به صلح نیاز دارند همانگونه که فلسطینیان به صلح نیاز دارند.
اینکه غزه بزرگترین زندان دنیاست، این وضع را حکومت حماس به وجود آورد که گفت ما میخواهیم اسرائیل را نابود کنیم. در مرامنامه حماس در بنده هفتم نوشته شده است که مقام اعلی نخواهد آمد مگر روزی که همه جهودان را بکشید و جهودان پشت سنگها و درختان پنهان شوند و درختان و سنگها فریاد برآورند که جهودی پشت سر من پنهان شده است که بیایید او را بکشید.
حماس میخواهد اسرائیل را نابود کند. حماس با اسرائیل در حال جنگ است. بنابراین بسیار طبیعی است که اسرائیل از خودش دفاع کند.
آن چیزی که به اسم روند صلح وجود دارد، هدفش صلح نیست. بهترین کسی که روند صلح را با واقعیت تطبیق کرد، آقای آریل شارون بود قبل از اینکه سکته کند. گفت من روند صلح را آنقدر دوست دارم که میخواهم تا هزار سال ادامه پیدا کند. تبلیغات و ادعاهای دولت اسرائیل شباهت بسیار زیادی به تبلیغات و ادعاهای جمهوری اسلامی دارد.
جمهوری اسلامی و دولت اسرائیل دشمن هم هستند و نابودی همدیگر را میخواهند ولی سخت به همدیگر نیاز دارند. سخنانی که دوستمان راجع به برابری اعراب و اسرائیلیها توضیح دادند، منابع صلحجوی خود اسرائیلی را بخوانیم. در همین دو سه ماه گذشته شخصی مثل نوام چامسکی اجازه ورود به اسرائیل نداشت. یک شخصیتی مثل ریچارد فاکس از اسرائیل خلاص شد.
اینها همه یهودیاند. اینها را متهم کردن به اینکه ضد یهود هستند، بسیار کودکانه است. اینقدر واقعیات در رابطه با آپارتاید اسرائیل در دنیا وسیع شده که حتی پرزیدنت کارتر در تیتر کتابی که راجع به آنجا نوشت اسم آپارتاید را استفاده کرده است. تا زمانی که این آپارتاید ادامه دارد، میشود خشونت را مهار کرد، فلسطینیها مردم شکست خورده و ضعیف و فقیری هستند، هدف اسرائیل اشاعه فقر و ذلت و بیکاری در نوار غزه است. تا زمانی که این ادامه دارد، خشونت هم اجتنابناپذیر است.
در این مورد فقط به یک نکته میخواهم اشاره کنم. چون واقعاً آقای فرهنگ مطالب بسیاری را عنوان میکنند که هر یک برای پاسخگویی زمان طولانی میخواهد. در مورد اسامی که ایشان گفتند. نوام خامسکی که او را نوام چامسکی میخوانند ولی اسم واقعیاش نوام خامسکی است، ایشان را نگذاشتند وارد شود.
ایشان میخواست برود علیه اسرائیل برای فلسطینیها سخنرانی کند. اگر آقای نوام خامسکی میخواست وارد اسرائیل شود و بارها آمده در اسرائیل و در دانشگاههای اسرائیل سخنرانی کرده و بسیار ضد اسرائیلی است ولی به او احترام گذاشتهاند و حرفش را شنیدهاند و دانشگاههای اسرائیل از او دعوت کردهاند.
اسمهایی مثل داوید گروسمن و دیگران که آقای فرهنگ فرمودند، هیچکس نگفته که اینها ضد یهودند. اینها از دولتهای اسرائیل انتقاد میکنند. اینها افراد صلحطلبی هستند. اینها بسیار مورد احترام ملت اسرائیل هستند. مرتباً در رادیوها و تلویزیونهای اسرائیل و سخنرانیها ظاهر میشوند و بیانات خودشان را میگویند و هیچ مزاحمتی برایشان نیست. محبوب هستند و مردم دوستشان دارند و به حرفهایشان گوش میکنند.
در مورد آقای کارتر که گفته شد که ایشان هم تصدیق میکند که اسرائیل آپارتاید دارد، اولاً کارتر همان پستهفروشی است که ایران را به باد داد. مسئول سقوط رژیم در ایران و به روی کار آمدن حکومت سرکوبگر امروز در ایران فردی است به اسم کارتر که از روابط بینالمللی هیچ چیز نمیدانست و هنوز هم نمیداند. آقای کارتر وقتی از او پرسیدند که چرا نام کتاب را گذاشتید اسرائیل، آپارتاید علامت سؤال، گفت من این اسم را انتخاب کردم که کتابم جذاب باشد و بیشتر فروش برود.
در مورد فقر در غزه، بله من دلم به درد میآید که مردم غزه، مردمی گرسنه، فقیر، بیمار و رنجور هستند ولی چه چیزی این را به وجود آورده است؟ حکومت حماس از روزی که در غزه با یک کودتای نظامی مسلط شد، گفت ما به عملیات جنگی علیه اسرائیل ادامه میدهیم. همین امروز که با شما صحبت میکنیم، باز حمله موشکی کردند به اسرائیل. در ظرف چند سال اینها ۱۲ هزار موشک به طرف اسرائیل پرتاب کردند. آنها خودشان را با اسرائیل در حال جنگ میدانند.
این نهضت آزادی غزه راهی است برای مبارزه با آپارتاید اسرائیل. نژادپرستی و ظلمی که هر روز بر مردم فلسطین میشود. مردم فلسطین و بسیاری از مبارزین صلحجو از جمله مبارزین صلحجوی اسرائیلی و بسیاری از شخصیتهایی که علیرغم [دیدگاه] دولت اسرائیل از حقوق فلسطینیان دفاع میکنند، اینها میدانند که روند صلح و تبلیغات فریبکارانه و دروغهای دولت اسرائیل که وزیر خارجهاش یک نژادپرستی است که فلسطینیها را به سرطان و پشه تشبیه کرده، کسی است که عملاً و به طور باز گفته میخواهد فلسطینیها را از تمامی خاک اسرائیل اخراج کند، این حرفهایی است که وزیر خارجه اسرائیل زده و در تمام منابع هم دیده میشود.
در این شرایط این کشتیها راه مبارزه است. اینها مسئله این نیست که باز شود یا نشود. همه میدانند که آپارتاید اسرائیل هرگز اجازه نمیدهد که مردم غزه آزاد باشند. که فلسطینیانی که در کرانه باختری زندگی میکنند حتی اجازه رفت و آمد با همدیگر داشته باشند در بسیاری از مناطق.
در حال حاضر ۶۰۰ تیرک راهبند در کرانه غربی رود اردن وجود دارد که مردم وقتی از یک ده به محل دیگر بروند، از این تیرکهای راه بند باید رد شوند و ذلت و ناراحتی که این مردم روزانه تحمل میکنند، در تاریخ کمنظیر است. در چنین شرایطی اینکه منتظر بودن که دولت اسرائیل راه حلی برای این مسئله پیدا کند، دیگر به بن بست رسیده است. نهضت آزادی غزه راه جدید مبارزه مردمی با آپارتاید اسرائیل است.
در مورد نام ریچل کوری، اسم واقعی کشتی لیندا است. ریچل کوری خانم تلاشگری بود انگلیسی که چند سال پیش آمد و شروع کرد به ایستادن در برابر یک تراکتور اسرائیل، که جلوگیری کند از خراب کردن جایی. راننده تراکتور او را ندیده بود و اشتباهاً او را زیر گرفت و کشته شد و آمدند و نام این کشتی لیندا را تبدیل کردند به ریچل کوری.
من می خواهم که از روزنامه گاردین که ۵۷ مقاله در دفاع از ریچل کوری نوشته، بپرسم که آیا اطلاع دارند که یک دختر دیگر انگلیسی به نام ریچل کالر، دختر شانزده ساله گردشگر موقعی که چند سال پیش در اورشلیم مشغول خوردن پیتزا بود در اثر انفجار بمب تروریستهای فلسطینی که آقای فرهنگ میفرمایند این گونه مبارزه مشروع است، کشته شد.
یک دختر انگلیسی کشته شد. تمام روزنامههای بریتانیا و دنیا این واقعیت را نادیده گرفتند. یعنی آمدن و گذاشتن نام یک تلاشگر سیاسی به روی یک کشتی، یک هدف تبلیغاتی است و با کمکرسانی و امداد و آزادی نوار غزه تفاوت بسیار دارد.
اسرائیل از غزه خارج شد و آنجا را به دست فلسطینیان گذاشت. این حکومت حماس است که مردم غزه را به اسارت گرفته و باعث بدبختی آنها و محاصره دریایی و زمینی شده. محاصرهای که دولت مصر هم در آن حضور و شرکت فعال دارد. محاصرهای است که تا امروز دنیا هم آن را پذیرفته بود. تنها هدف اسرائیل از این محاصره این است که جنگافزار و موشکهای حکومت اسلامی ایران به غزه نرسد. ولی آذوقه و دارو و تمام مایحتاج آزاد است و در اختیار آنهاست و اسرائیل از این نظر محدودیتی قائل نشده است. به طور متوسط در یک هفته ۸۵۰ کامیون بزرگ اسرائیلی کالا حمل میکنند برای مصرف اهالی غزه.
اصلاً اسرائیل چنین حقی را ندارد. فقط یک سیستم آپارتاید است که فقط برای زور و اجحاف مشروعیت قائل است. اولاً اجازه دهید بگویم که ریچل کوری انگلیسی نبود و آمریکایی بود و دختری بود که در نیوجرسی زندگی میکرد و در سال ۲۰۰۳ میلادی به طور قطع وسیله یک بولدوزر اسرائیلی زیر گرفته شد و برخلاف آنچه که آقای امیر گفتند بولدوزر میخواست یک جایی را خراب کند، میخواست خانههای فلسطینیان را خراب کند.
یعنی واقعهای که به طور روزانه در اسرائیل حتی در مناطق داخل برای اینکه این سیستم آپارتاید روز به روز دارد گسترش پیدا میکند و دیر یا زود به داخل اسرائیل هم خواهد رسید، بنابراین ریچل کوری به هیچ وجه انگلیسی نبود، و پدر و مادر او که آمریکایی هستند و برای صلح فعالیت میکنند، سیستم آپارتاید اسرائیل را برای مردم آمریکا معرفی میکنند، آنها هم در این مبارزه شرکت دارند.
سیستم آپارتاید اسرائیل مثل همه سیستمهای استبدادی و تجاوزگر و توسعهطلب بدون چون و چرا... بر چه مبنایی هر یهودی از هر کجای دنیا میآید میتواند برود در کرانه باختری رود اردن خانه بسازد و پول با بهره مجانی بگیرد، زمین مجانی بگیرد و مردمی که قرنها و قرنها در آنجا زندگی کردهاند، به این دلیل که یهودی نیستند باید از آنجا اخراج شوند و یا در فقر و ذلت زندگی کنند.
اگر ما اسم این را آپارتاید نگذاریم ... و خیلی باعث تأسف است که به پرزیدنت کارتر میگویند یک پستهفروش. این خود عبارت را استفاده کردن، پستهفروش... مگر پستهفروش چه اشکالی دارد که یک کسی پستهفروش باشد؟ مردم آمریکا رأی دادند و او رئیسجمهور شد و امروز هم او برنده جایزه صلح یکی از موفقترین افراد کمکهای انسانی به مردم محروم دنیاست و دقیقاً مدافعان سیستم آپارتاید اسرائیل، آقای کارتر را میگویند پستهفروش.
این کارتر نبود که در ایران انقلاب درست کرد. اکثریت قریب به اتفاق مردم ایران بودند که علیه استبداد شاه که با اسرائیل رابطه تنگاتنگ داشت مبارزه کردند. اگر انقلاب ایران منحرف شد و امروز یک سیستم فاشیست مذهبی شبیه آپارتاید اسرائیل در ایران درست شده این مبارزه جدیدتری میخواهد که مردم در حال برانداختن او هستند.
ولی به کارتر پرخاشگری کردن و ملیت ریچل کوری و طرز کشته شدن او را در اینجا سفسطه کردن نمونههایی از تبلیغات اسرائیلیها در دنیاست.
من بیشتر مایل بودم که به سخنان آقای فرهنگ پاسخ بگویم که واژه آپارتاید را ایشان بسیار دوست دارند. من پوزش میطلبم. ایشان در مورد ریچل کوری درست گفتند و آمریکایی است و نه انگلیسی. عرض کردم وقتی بولدوزر مشغول خراب کردن بود مسلم بود برای من که خراب کردن یک جایی.
ولی در مورد آقای کارتر من وقتی میگویم پستهفروش، قصد توهین به ایشان ندارم. با اینکه من به کار بردن واژه آپارتاید از جانب آقای کارتر را یک نوع توهین به اسرائیل میدانم، منظور من از پستهفروش مردی است که از روابط بینالمللی و اوضاع بینالمللی بیاطلاع است و نادانیهای بینالمللی او بود که این فاجعه را به وجود آورد.
در مورد سیمان عرض کردم که ورود دارو، آذوقه و تمام وسائل به غزه آزاد است. سه چیز ممنوع است. یکی سیمان که با آن نتوانند سنگر و مصارف نظامی داشته باشند، یکی تیرآهن است که با آن موشک و راکت درست نکنند و یکی کود شیمیایی چون با کود شیمیایی میشود مواد منفجره تولید کرد.
مواردی بود که اسرائیل اجازه داد یک مقدار سیمان وارد غزه شود و آنها را حماس مسلط شد و در اختیار گرفت برای کاربرد نظامیاش و از آن هنگام اسرائیل گفت که ما نمیگذاریم دیگر سیمان وارد شود. ولی زیر نظر اسرائیل و سازمان ملل مقداری سیمان وارد میشود.
در مورد ترکیه، ترکیه تا به حال دوست و همپیمان اسرائیل بوده است. منتها فردی در نخستوزیری ترکیه است که چون اتحادیه اروپا راهش ندادند و چون داعیه رهبری جهان اسلام را دارد، آمده و سیاستهای ضد اسرائیلی در پیش گرفته و درست مثل احمدینژاد و حکومت اسلامی ایران که با ابراز دشمنی به اسرائیل میخواهند سیاستهای خود را پیش ببرند، آقای اردوغان هم میخواهد بر همین اسب سوار شود و از طریق حمایت از گروه تروریستی حماس و از طریق ایجاد تحریک و آشوب و فرستادن کشتیها و سخنرانیهای بسیار شدیداللحن علیه اسرائیل میخواهد که خودش را رهبر شایسته جهان اسلام بداند.
اما اقدام قبلی سربازان اسرائیلی در روز دوشنبه برای متوقف کردن کاروان شناورهای خواهان لغو محاصره غزه با خشونت و خونریزی همراه بود و در نتیجه آن ۹ امدادگر که جوانترین آنها یک شهروند ۱۹ ساله ترک آمریکایی بود، کشته شدند.
اسرائیل با پخش بخشی از ویدیوی حادثه میگوید در واکنش به حمله مسافران شناور ترک «ماوی مرمره» با میله به هنگام فرود سربازان اسرائیلی از هلیکوپتر بر روی عرشه شناور اقدام کرده است. اما از برخی مسافران نقل شده که این همه ماجرا نیست.
اسرائیل میگوید در شناورها از جمله ابزار تیز، چاقو و تیرکمان سنگی هم بوده و میافزاید هیئتی را مأمور بررسی حادثه میکند. منتقدان، دولت اسرائیل را به پخش گزینشی ویدیو، اقدام غیرقانونی با ورود به شناور مرمره در آبهای بینالمللی و جنایت جنگی متهم میکنند و میگویند تنها نظر یک هیئت مستقل میتواند صائب باشد.
از سوی دیگر اقدام اسرائیل با واکنشهای بینالمللی متفاوتی رو به رو شده است. سازمان ملل اقداماتی را که به بروز خشونت منجر شده، محکوم کرد. بدون متهم کردن یکی از دو طرف. شورای حقوق بشر سازمان ملل خواهان تشکیل هیئتی مستقل برای بررسی حادثه شد. آمریکا ضمن ابراز تأسف و گفتن تسلیت به بازماندگان کشتهشدگان از تشکیل هیئتی با همکاری اسرائیلیها سخن به میان آورد.
اسرائیل در پی انتخاباتی که حماس را در مناطق فلسطینی به قدرت رساند، محاصره غزه را آغاز کرد. اسرائیل، اتحادیه اروپا و آمریکا حماس را تشکلی تروریست میدانند. اکنون رجب طیب اردوغان نخستوزیر کشوری دارای اکثریت مسلمان که اولین کشور از این نوع بود که اسرائیل را به رسمیت شناخته بود، با تهدید اسرائیل به تجدید نظر در مناسبات میان دو کشور میگوید حماس تروریست نیست و برای حقوق ملی فلسطینیان مبازه میکند.
برخی تحلیلگران میگویند رویدادهای چند روز اخیر موجب شده است قدرت چانهزنی فلسطینیها در روند صلح افزایش یابد. به گفته همین تحلیلگران تا زمانی که آمریکا برای لغو محاصره غزه بر اسرائیل فشار نیاورد، محاصره پایان نخواهد یافت.
همین تحلیلگران میگویند دولت آمریکا پیشاپیش انتخابات آبانماه سنا با محظوراتی در زمینه جذب آرای یهودیان آمریکایی رو به رو است و از سوی دیگر نمیتواند روند صلح خاورمیانه را به بهای طرح خواست لغو محاصره غزه به خطر بیاندازد.
از سوی دیگر امدادگران بینالمللی مستقر در قبرس که نام «آزادی غزه» را برای تلاشهای خود برگزیدهاند، میگویند اقدام اسرائیل ادامه سفر شناورهای آنها را به سوی غزه متوقف نخواهد کرد.
مسئولان جمهوری اسلامی ایران اسرائیل را مقصر دانستند. در میان فعالان سیاسی ایرانی مخالف یا منتقد حکومت، سایه روشنهایی در مورد نحوه محکوم کردن اقدام اسرائیل بروز کرد و در گوشه و کنار برخی دیگر پرسیدند که داخل شدن منتقدان ایرانی در این بحث چه سودی برای ایرانیان دارد.
برنامه این هفته دیدگاهها ویژه مناظرهای است درباره خبرسازترین رویداد هفته گذشته در جهان. با شرکت منصور فرهنگ، یکی از ۱۷۵ امضاکننده اعتراض فعالان سیاسی و دانشگاهیان ایرانی به اقدام اخیر اسرائیل، استاد علوم سیاسی دانشگاه بنینگتون در ایالت ورمونت آمریکا و سفیر سابق ایران در سازمان ملل بلافاصله پس از انقلاب بهمن ۱۳۵۷، مناشه امیر، سردبیر وب سایت فارسی زبان وزارت خارجه اسرائیل در اورشلیم بیت المقدس و کارشناس امور خاورمیانه، با این توضیح که آقای امیر یادآور شده است که در این مناظره نظر شخصی خود را بیان میکند و آنچه میگوید لزوماً بازتاب دهنده نهادی که در آن شاغل است، نیست.
- آقای فرهنگ، روز شنبه سربازان اسرائیلی بدون درگیری و مقاومت وارد شناور ایرلندی شدند. آیا اقدام قبلی نیروهای اسرائیلی در روز دوشنبه مؤثر بوده و باعث شده که مسافران یا امدادرسانانی که میکوشند محاصره غزه را بشکنند، در شیوه برخورد و واکنش به سربازان اسرائیلی تجدید نظر کنند؟
منصور فرهنگ: تردیدی نیست که تبلیغات وسیعی که در دنیا راجع به کشته شدن ۹ نفر سرنشین کشتی مرمره ایجاد شده، روی رفتار دولت اسرائیل تأثیر دارد. البته این تبلیغات منفی به هیچ وجه نمیتواند جلوی برنامههای خاص آنها را بگیرد.
ولی این نوع تصادفات ضایعات واقعیات کلیتری است که متأسفانه به دلیل دولت دست راستی کنونی اسرائیل به بنبستی رسیده که برای خروج از آن در حال حاضر امیدی نیست. به این شکل که اسرائیل به عنوان کشور آپارتاید درآمده که اکثریت بزرگ اعراب و روز به روز مردم دنیا به این واقعیت پی میبرند.
ابتداییترین حقوق فلسطینیان به رسمیت شناخته نمیشود. نوار غزه به صورت بزرگترین زندان دنیا درآمده. با شهرکسازی در منطقه باختری رود اردن، شمار ساکنان اسرائیلی به نزدیک به ۵۵۰ هزار نفر رسیده است .
من خودم در آن منطقه بودم. دیدن آن شاهراهها وضعیتی نیست که قابل تغییر باشد. بنابراین مردم فلسطین به ذلت و ضعف و یأس و ناامیدی رسیدهاند که این نوع برخوردها با دولت اسرائیل اجتنابناپذیر است. در چارچوب این درگیریها افراد و عناصری هستند که از ابزار خشونت آمیز استفاده میکنند. تأکید را روی این عناصر خاص گذاشتن و آنها را دلیل این نوع درگیریها و خشونتها نشان دادن، فرار از واقعیت است.
- آقای امیر، میدانم که میخواهید به گفتههای آقای فرهنگ پاسخ دهید. ولی در کنار آن، منتقدان اسرائیل میگویند که در ویدیویی که اسرائیل در اختیار رسانهها گذاشته بود، فقط قسمتی نشان داده شده بود که مسافران ماوی مرمره با میله به سربازان حمله کردند و یکی از آنها را به پایین پرت کردند. اما قبل و بعد ماجرا نشان داده نمیشود. بعضیها هم میگویند که شلیک شده بود به سمت شناور. در این موارد هم لطفاً اظهار نظر کنید.
مناشه امیر: در دو دقیقه نمیشود به همه این سؤالها جواب داد. روی یک نکته میخواهم تأکید بگذارم و آن به کار بردن واژه آپارتاید است. این ظالمانهترین واژهای است که میشود درمورد کشور اسرائیل بیان کرد.
در اسرائیل یک میلیون و ۴۰۰ هزار عرب وجود دارند از میان جمعیت هفت میلیون و ۵۰۰ هزار نفری که شهروندان متساوی الحقوق اسرائیل هستند. در پارلمان ۱۲۰ نفری اسرائیل ۱۳ نماینده دارند. وضع اقتصادیشان خیلی خوب است و رادیو دارند، تلویزیون دارند، نشریات دارند. فعالیت آزاد دارند. احزاب دارند و هیچ فرقی بین آنها و من اسرائیلی وجود ندارد.
بنابراین به کار بردن واژه آپارتاید واقعاً ظالمانه است. اسرائیل بیشترین تساوی حقوق نسبت به یک اقلیت قومی در میان کشورهای خاورمیانه در اسرائیل است و نه جای دیگر. در مورد فلسطینیان، فلسطینیها خودشان را با اسرائیل در حال جنگ میدانند. هنوز صلح نکردهاند. به تعرض به اسرائیل ادامه میدهند و اسرائیل تلاش میکند که با آنها به صلح برسد.
دولت نتانیاهو گذشت کرد و از آقای محمود عباس درخواست کرد که بیایید بنشینیم و با هم مذاکره کنیم. حتی حاضر شد مذاکرات در مراحل نخست به صورت غیرمستقیم باشد. اسرائیلیها به صلح نیاز دارند همانگونه که فلسطینیان به صلح نیاز دارند.
اینکه غزه بزرگترین زندان دنیاست، این وضع را حکومت حماس به وجود آورد که گفت ما میخواهیم اسرائیل را نابود کنیم. در مرامنامه حماس در بنده هفتم نوشته شده است که مقام اعلی نخواهد آمد مگر روزی که همه جهودان را بکشید و جهودان پشت سنگها و درختان پنهان شوند و درختان و سنگها فریاد برآورند که جهودی پشت سر من پنهان شده است که بیایید او را بکشید.
حماس میخواهد اسرائیل را نابود کند. حماس با اسرائیل در حال جنگ است. بنابراین بسیار طبیعی است که اسرائیل از خودش دفاع کند.
- آقای فرهنگ اجازه بدهید حال که به مسائل تاریخی پرداخته شد، به موضوع روز هم پرداخته شود، آن اینکه این نوع درگیری را که میزانش کاهش پیدا کرده و اختلاف نظر بر سر نوع پایان دادن به محاصره غزه را چگونه میشود به یک نتیجه رساند که شاهد این نوع درگیریها کمتر باشیم؟
آن چیزی که به اسم روند صلح وجود دارد، هدفش صلح نیست. بهترین کسی که روند صلح را با واقعیت تطبیق کرد، آقای آریل شارون بود قبل از اینکه سکته کند. گفت من روند صلح را آنقدر دوست دارم که میخواهم تا هزار سال ادامه پیدا کند. تبلیغات و ادعاهای دولت اسرائیل شباهت بسیار زیادی به تبلیغات و ادعاهای جمهوری اسلامی دارد.
جمهوری اسلامی و دولت اسرائیل دشمن هم هستند و نابودی همدیگر را میخواهند ولی سخت به همدیگر نیاز دارند. سخنانی که دوستمان راجع به برابری اعراب و اسرائیلیها توضیح دادند، منابع صلحجوی خود اسرائیلی را بخوانیم. در همین دو سه ماه گذشته شخصی مثل نوام چامسکی اجازه ورود به اسرائیل نداشت. یک شخصیتی مثل ریچارد فاکس از اسرائیل خلاص شد.
اینها همه یهودیاند. اینها را متهم کردن به اینکه ضد یهود هستند، بسیار کودکانه است. اینقدر واقعیات در رابطه با آپارتاید اسرائیل در دنیا وسیع شده که حتی پرزیدنت کارتر در تیتر کتابی که راجع به آنجا نوشت اسم آپارتاید را استفاده کرده است. تا زمانی که این آپارتاید ادامه دارد، میشود خشونت را مهار کرد، فلسطینیها مردم شکست خورده و ضعیف و فقیری هستند، هدف اسرائیل اشاعه فقر و ذلت و بیکاری در نوار غزه است. تا زمانی که این ادامه دارد، خشونت هم اجتنابناپذیر است.
- آقای مناشه امیر در این مورد...
در این مورد فقط به یک نکته میخواهم اشاره کنم. چون واقعاً آقای فرهنگ مطالب بسیاری را عنوان میکنند که هر یک برای پاسخگویی زمان طولانی میخواهد. در مورد اسامی که ایشان گفتند. نوام خامسکی که او را نوام چامسکی میخوانند ولی اسم واقعیاش نوام خامسکی است، ایشان را نگذاشتند وارد شود.
ایشان میخواست برود علیه اسرائیل برای فلسطینیها سخنرانی کند. اگر آقای نوام خامسکی میخواست وارد اسرائیل شود و بارها آمده در اسرائیل و در دانشگاههای اسرائیل سخنرانی کرده و بسیار ضد اسرائیلی است ولی به او احترام گذاشتهاند و حرفش را شنیدهاند و دانشگاههای اسرائیل از او دعوت کردهاند.
اسمهایی مثل داوید گروسمن و دیگران که آقای فرهنگ فرمودند، هیچکس نگفته که اینها ضد یهودند. اینها از دولتهای اسرائیل انتقاد میکنند. اینها افراد صلحطلبی هستند. اینها بسیار مورد احترام ملت اسرائیل هستند. مرتباً در رادیوها و تلویزیونهای اسرائیل و سخنرانیها ظاهر میشوند و بیانات خودشان را میگویند و هیچ مزاحمتی برایشان نیست. محبوب هستند و مردم دوستشان دارند و به حرفهایشان گوش میکنند.
در مورد آقای کارتر که گفته شد که ایشان هم تصدیق میکند که اسرائیل آپارتاید دارد، اولاً کارتر همان پستهفروشی است که ایران را به باد داد. مسئول سقوط رژیم در ایران و به روی کار آمدن حکومت سرکوبگر امروز در ایران فردی است به اسم کارتر که از روابط بینالمللی هیچ چیز نمیدانست و هنوز هم نمیداند. آقای کارتر وقتی از او پرسیدند که چرا نام کتاب را گذاشتید اسرائیل، آپارتاید علامت سؤال، گفت من این اسم را انتخاب کردم که کتابم جذاب باشد و بیشتر فروش برود.
در مورد فقر در غزه، بله من دلم به درد میآید که مردم غزه، مردمی گرسنه، فقیر، بیمار و رنجور هستند ولی چه چیزی این را به وجود آورده است؟ حکومت حماس از روزی که در غزه با یک کودتای نظامی مسلط شد، گفت ما به عملیات جنگی علیه اسرائیل ادامه میدهیم. همین امروز که با شما صحبت میکنیم، باز حمله موشکی کردند به اسرائیل. در ظرف چند سال اینها ۱۲ هزار موشک به طرف اسرائیل پرتاب کردند. آنها خودشان را با اسرائیل در حال جنگ میدانند.
- اگر اجازه بدهید به این مسئلهای که الان هست، [بپردازیم]. به خاطر اینکه قضایای تاریخی اگر قرار بود که بشود حل کرد، تا حالا در روند صلح حل شده بود. ولی شاید اگر نور را بیاندازیم به روی این کوششی که برای لغو محاصره غزه میشود، بیشتر بتوانیم به نتیجه برسیم در یک مناظره ۲۲ دقیقهای. آقای فرهنگ، کسانی که میخواهند محاصره را بشکنند، با چه شیوههایی ممکن است این کار را بتوانند بکنند؟
این نهضت آزادی غزه راهی است برای مبارزه با آپارتاید اسرائیل. نژادپرستی و ظلمی که هر روز بر مردم فلسطین میشود. مردم فلسطین و بسیاری از مبارزین صلحجو از جمله مبارزین صلحجوی اسرائیلی و بسیاری از شخصیتهایی که علیرغم [دیدگاه] دولت اسرائیل از حقوق فلسطینیان دفاع میکنند، اینها میدانند که روند صلح و تبلیغات فریبکارانه و دروغهای دولت اسرائیل که وزیر خارجهاش یک نژادپرستی است که فلسطینیها را به سرطان و پشه تشبیه کرده، کسی است که عملاً و به طور باز گفته میخواهد فلسطینیها را از تمامی خاک اسرائیل اخراج کند، این حرفهایی است که وزیر خارجه اسرائیل زده و در تمام منابع هم دیده میشود.
در این شرایط این کشتیها راه مبارزه است. اینها مسئله این نیست که باز شود یا نشود. همه میدانند که آپارتاید اسرائیل هرگز اجازه نمیدهد که مردم غزه آزاد باشند. که فلسطینیانی که در کرانه باختری زندگی میکنند حتی اجازه رفت و آمد با همدیگر داشته باشند در بسیاری از مناطق.
در حال حاضر ۶۰۰ تیرک راهبند در کرانه غربی رود اردن وجود دارد که مردم وقتی از یک ده به محل دیگر بروند، از این تیرکهای راه بند باید رد شوند و ذلت و ناراحتی که این مردم روزانه تحمل میکنند، در تاریخ کمنظیر است. در چنین شرایطی اینکه منتظر بودن که دولت اسرائیل راه حلی برای این مسئله پیدا کند، دیگر به بن بست رسیده است. نهضت آزادی غزه راه جدید مبارزه مردمی با آپارتاید اسرائیل است.
- آقای مناشه امیر، ریچل کوری که الان اسمش بر روی شناوری است که روز شنبه متوقف شد، دانشجوی آمریکایی بود که چند سال پیش هنگام مقاومت در برابر تخریب خانههای مسکونی فلسطینیان در غزه، بولدوزر ارتش اسرائیل زیرش گرفت و حالا نامش روی این شناور است. این موضوع را منتقدان میپرسند که اسرائیل تحمل نافرمانی مدنی را دارد یا از دست داده است؟
در مورد نام ریچل کوری، اسم واقعی کشتی لیندا است. ریچل کوری خانم تلاشگری بود انگلیسی که چند سال پیش آمد و شروع کرد به ایستادن در برابر یک تراکتور اسرائیل، که جلوگیری کند از خراب کردن جایی. راننده تراکتور او را ندیده بود و اشتباهاً او را زیر گرفت و کشته شد و آمدند و نام این کشتی لیندا را تبدیل کردند به ریچل کوری.
من می خواهم که از روزنامه گاردین که ۵۷ مقاله در دفاع از ریچل کوری نوشته، بپرسم که آیا اطلاع دارند که یک دختر دیگر انگلیسی به نام ریچل کالر، دختر شانزده ساله گردشگر موقعی که چند سال پیش در اورشلیم مشغول خوردن پیتزا بود در اثر انفجار بمب تروریستهای فلسطینی که آقای فرهنگ میفرمایند این گونه مبارزه مشروع است، کشته شد.
یک دختر انگلیسی کشته شد. تمام روزنامههای بریتانیا و دنیا این واقعیت را نادیده گرفتند. یعنی آمدن و گذاشتن نام یک تلاشگر سیاسی به روی یک کشتی، یک هدف تبلیغاتی است و با کمکرسانی و امداد و آزادی نوار غزه تفاوت بسیار دارد.
اسرائیل از غزه خارج شد و آنجا را به دست فلسطینیان گذاشت. این حکومت حماس است که مردم غزه را به اسارت گرفته و باعث بدبختی آنها و محاصره دریایی و زمینی شده. محاصرهای که دولت مصر هم در آن حضور و شرکت فعال دارد. محاصرهای است که تا امروز دنیا هم آن را پذیرفته بود. تنها هدف اسرائیل از این محاصره این است که جنگافزار و موشکهای حکومت اسلامی ایران به غزه نرسد. ولی آذوقه و دارو و تمام مایحتاج آزاد است و در اختیار آنهاست و اسرائیل از این نظر محدودیتی قائل نشده است. به طور متوسط در یک هفته ۸۵۰ کامیون بزرگ اسرائیلی کالا حمل میکنند برای مصرف اهالی غزه.
- آقای فرهنگ، با توجه به این گفته آقای امیر، مشکل کسانی که میخواهند محاصره غزه را بشکنند، چیست؟ به خصوص که اسرائیل میگوید اگر بگذارند کالاهایی که برده میشود، تفتیش بشود و مشخص شود که سلاح توی آنها نیست، به دست فلسطینیان میرسد.
اصلاً اسرائیل چنین حقی را ندارد. فقط یک سیستم آپارتاید است که فقط برای زور و اجحاف مشروعیت قائل است. اولاً اجازه دهید بگویم که ریچل کوری انگلیسی نبود و آمریکایی بود و دختری بود که در نیوجرسی زندگی میکرد و در سال ۲۰۰۳ میلادی به طور قطع وسیله یک بولدوزر اسرائیلی زیر گرفته شد و برخلاف آنچه که آقای امیر گفتند بولدوزر میخواست یک جایی را خراب کند، میخواست خانههای فلسطینیان را خراب کند.
یعنی واقعهای که به طور روزانه در اسرائیل حتی در مناطق داخل برای اینکه این سیستم آپارتاید روز به روز دارد گسترش پیدا میکند و دیر یا زود به داخل اسرائیل هم خواهد رسید، بنابراین ریچل کوری به هیچ وجه انگلیسی نبود، و پدر و مادر او که آمریکایی هستند و برای صلح فعالیت میکنند، سیستم آپارتاید اسرائیل را برای مردم آمریکا معرفی میکنند، آنها هم در این مبارزه شرکت دارند.
سیستم آپارتاید اسرائیل مثل همه سیستمهای استبدادی و تجاوزگر و توسعهطلب بدون چون و چرا... بر چه مبنایی هر یهودی از هر کجای دنیا میآید میتواند برود در کرانه باختری رود اردن خانه بسازد و پول با بهره مجانی بگیرد، زمین مجانی بگیرد و مردمی که قرنها و قرنها در آنجا زندگی کردهاند، به این دلیل که یهودی نیستند باید از آنجا اخراج شوند و یا در فقر و ذلت زندگی کنند.
اگر ما اسم این را آپارتاید نگذاریم ... و خیلی باعث تأسف است که به پرزیدنت کارتر میگویند یک پستهفروش. این خود عبارت را استفاده کردن، پستهفروش... مگر پستهفروش چه اشکالی دارد که یک کسی پستهفروش باشد؟ مردم آمریکا رأی دادند و او رئیسجمهور شد و امروز هم او برنده جایزه صلح یکی از موفقترین افراد کمکهای انسانی به مردم محروم دنیاست و دقیقاً مدافعان سیستم آپارتاید اسرائیل، آقای کارتر را میگویند پستهفروش.
این کارتر نبود که در ایران انقلاب درست کرد. اکثریت قریب به اتفاق مردم ایران بودند که علیه استبداد شاه که با اسرائیل رابطه تنگاتنگ داشت مبارزه کردند. اگر انقلاب ایران منحرف شد و امروز یک سیستم فاشیست مذهبی شبیه آپارتاید اسرائیل در ایران درست شده این مبارزه جدیدتری میخواهد که مردم در حال برانداختن او هستند.
ولی به کارتر پرخاشگری کردن و ملیت ریچل کوری و طرز کشته شدن او را در اینجا سفسطه کردن نمونههایی از تبلیغات اسرائیلیها در دنیاست.
- آقای امیر، برنده صلح نوبل، مگوایر که در همین شناور ریچل کوری بود، میگوید بار این شناور سیمان بوده و سیمان یکی از مواردی است که اسرائیل ورود آن را به غزه ممنوع کرده. درباره موارد دیگر که گفتید ترکیه که اولین کشور دارای اکثریت مسلمان بود که اسرائیل را به رسمیت شناخته بود و با این میزان از مبادلات بازرگانی و گردشگری و ارتباطات نظامی دارد در برابر اسرائیل موضع میگیرد و حتی میگوید حماس تروریست نیست و مقاومت ملی است این کاری که میکند. آیا با این کار فلسطینیها در روند مذاکره صلح دست بالا را به دست نیاوردند؟
من بیشتر مایل بودم که به سخنان آقای فرهنگ پاسخ بگویم که واژه آپارتاید را ایشان بسیار دوست دارند. من پوزش میطلبم. ایشان در مورد ریچل کوری درست گفتند و آمریکایی است و نه انگلیسی. عرض کردم وقتی بولدوزر مشغول خراب کردن بود مسلم بود برای من که خراب کردن یک جایی.
ولی در مورد آقای کارتر من وقتی میگویم پستهفروش، قصد توهین به ایشان ندارم. با اینکه من به کار بردن واژه آپارتاید از جانب آقای کارتر را یک نوع توهین به اسرائیل میدانم، منظور من از پستهفروش مردی است که از روابط بینالمللی و اوضاع بینالمللی بیاطلاع است و نادانیهای بینالمللی او بود که این فاجعه را به وجود آورد.
در مورد سیمان عرض کردم که ورود دارو، آذوقه و تمام وسائل به غزه آزاد است. سه چیز ممنوع است. یکی سیمان که با آن نتوانند سنگر و مصارف نظامی داشته باشند، یکی تیرآهن است که با آن موشک و راکت درست نکنند و یکی کود شیمیایی چون با کود شیمیایی میشود مواد منفجره تولید کرد.
- پس با چه چیزی خانه بسازند؟
مواردی بود که اسرائیل اجازه داد یک مقدار سیمان وارد غزه شود و آنها را حماس مسلط شد و در اختیار گرفت برای کاربرد نظامیاش و از آن هنگام اسرائیل گفت که ما نمیگذاریم دیگر سیمان وارد شود. ولی زیر نظر اسرائیل و سازمان ملل مقداری سیمان وارد میشود.
در مورد ترکیه، ترکیه تا به حال دوست و همپیمان اسرائیل بوده است. منتها فردی در نخستوزیری ترکیه است که چون اتحادیه اروپا راهش ندادند و چون داعیه رهبری جهان اسلام را دارد، آمده و سیاستهای ضد اسرائیلی در پیش گرفته و درست مثل احمدینژاد و حکومت اسلامی ایران که با ابراز دشمنی به اسرائیل میخواهند سیاستهای خود را پیش ببرند، آقای اردوغان هم میخواهد بر همین اسب سوار شود و از طریق حمایت از گروه تروریستی حماس و از طریق ایجاد تحریک و آشوب و فرستادن کشتیها و سخنرانیهای بسیار شدیداللحن علیه اسرائیل میخواهد که خودش را رهبر شایسته جهان اسلام بداند.