چهارمین کنگره جهانی مبارزه با اعدام در ژنو برگزار شد. این کنگره در شرایطی برگزار شده است که جمهوری اسلامی ایران پس از چین دارای بالاترین رتبه اعدام در جهان است.
برپایه گزارشها، در حالی که از آغاز سال جاری تاکنون، دست کم ۴۰ نفر به اتهام فعالیت سیاسی در ایران به دار آویخته شدهاند، ۲۱ نفر دیگر نیز منتظر تایدد اجرای حکم اعدام هستند که از سوی دادگاههای جمهوری اسلامی صادر شده است.
شیرین عبادی، رئیس کانون مدافعان حقوق بشر، که د رکنگره جهانی مبارزه با اعدام شرکت و سخنرانی کرده است، با رادیو فردا، درباره این کنگره و مباحث مطر ح شده گفتوگو کرده است.
شیرین عبادی: در این کنفرانس سخنرانهای متعددی از کشورهای گوناگون جهان شرکت کرده بودند. از ایران، من صحبت میکردم و همچنین آقای مصطفایی که قرار بود بیاید و در روز عزیمت به ژنو در فرودگاه پاسپورتشان را گرفتند و ممنوعالخروج کردند. در این کنگره همچنین به مناسبت فعالیت آقای عمادالدین باقی و کمپین حق حیات ایشان، چونکه در زندان هستند، از ایشان هم یادآوری شد و همه آرزوی آزادی ایشان را کردند. من شخصاً راجع به مجازات مرگ در ایران صحبت میکردم. من کلیه مسائل مربوط به اعدام را برطبق قوانین ایران عنوان کردم.
مهمترین نکته ای که شما در سخنرانی خود به آن اشاره کردید، چه بود؟
ایران بیشترین درصد اعدام افرادی که کمتر از ۱۸ سال مرتکب جرم میشوند را دارد. بعد از ما عربستان است. همچنین ما بعد از چین بیشترین تعداد اعدام را در جهان داشتیم. با توجه به میزان جمعیت ایران و چین، ما بیشترین درصد سرانه اعدام را در جهان داریم. همچنین مشکل دیگر اینست که در ایران نه تنها برای جرائم بسیار مهم مثل سرقت مسلحانه، مجازات قتل پیشبینی شده، بلکه حتی برای جرائم کوچک هم این مجازات در قانون وجود دارد.
از جمله اینکه خوردن مشروبات الکلی در قوانین ما جرم است و مجازات آن ۸۰ ضربه شلاق. اما اگر کسی دو بار محکوم شود، بار سوم مجازاتش اعدام است. این در حالتی است که طبق کنوانسیونهای بینالمللی که دولت ایران هم به آن پیوسته، میبایست اساساً مجازات مرگ و اعدام از سیستم کیفری حذف شود و اگر هم وجود داشته باشد، برای جرائم بسیار مهم و در موارد نادر باشد. متاسفانه در موارد متعددی نزدیک به ۴۰ مورد، ما اعدام و مجازات سنگسار داریم.
فکر می کنید که برگزاری این کنگره و فشارهای بینالمللی چه تاثیری میتواند بگذارد؟
مسلماً این گونه کنگرهها تاثیر مثبتی دارد هم در ایران و هم در سایر کشورهایی که مجازات اعدام را دارند. زیرا کشورها متوجه میشوند که این گونه مجازاتها مورد قبول جهان آزاد نیست و با مخالفت مردم مواجه میشوند و به تدریج متوجه میشوند که میبایستی سیستم کیفری خودشان را عوض کنند. بحث بسیار زیادی بود در اینکه جرم شناسان ثابت کردهاند اعدام باعث کاهش میزان جرائم یا ایجاد امنیت در اجتماع نخواهد شد.
برپایه گزارشها، در حالی که از آغاز سال جاری تاکنون، دست کم ۴۰ نفر به اتهام فعالیت سیاسی در ایران به دار آویخته شدهاند، ۲۱ نفر دیگر نیز منتظر تایدد اجرای حکم اعدام هستند که از سوی دادگاههای جمهوری اسلامی صادر شده است.
شیرین عبادی، رئیس کانون مدافعان حقوق بشر، که د رکنگره جهانی مبارزه با اعدام شرکت و سخنرانی کرده است، با رادیو فردا، درباره این کنگره و مباحث مطر ح شده گفتوگو کرده است.
شیرین عبادی: در این کنفرانس سخنرانهای متعددی از کشورهای گوناگون جهان شرکت کرده بودند. از ایران، من صحبت میکردم و همچنین آقای مصطفایی که قرار بود بیاید و در روز عزیمت به ژنو در فرودگاه پاسپورتشان را گرفتند و ممنوعالخروج کردند. در این کنگره همچنین به مناسبت فعالیت آقای عمادالدین باقی و کمپین حق حیات ایشان، چونکه در زندان هستند، از ایشان هم یادآوری شد و همه آرزوی آزادی ایشان را کردند. من شخصاً راجع به مجازات مرگ در ایران صحبت میکردم. من کلیه مسائل مربوط به اعدام را برطبق قوانین ایران عنوان کردم.
مهمترین نکته ای که شما در سخنرانی خود به آن اشاره کردید، چه بود؟
ایران بیشترین درصد اعدام افرادی که کمتر از ۱۸ سال مرتکب جرم میشوند را دارد. بعد از ما عربستان است. همچنین ما بعد از چین بیشترین تعداد اعدام را در جهان داشتیم. با توجه به میزان جمعیت ایران و چین، ما بیشترین درصد سرانه اعدام را در جهان داریم. همچنین مشکل دیگر اینست که در ایران نه تنها برای جرائم بسیار مهم مثل سرقت مسلحانه، مجازات قتل پیشبینی شده، بلکه حتی برای جرائم کوچک هم این مجازات در قانون وجود دارد.
از جمله اینکه خوردن مشروبات الکلی در قوانین ما جرم است و مجازات آن ۸۰ ضربه شلاق. اما اگر کسی دو بار محکوم شود، بار سوم مجازاتش اعدام است. این در حالتی است که طبق کنوانسیونهای بینالمللی که دولت ایران هم به آن پیوسته، میبایست اساساً مجازات مرگ و اعدام از سیستم کیفری حذف شود و اگر هم وجود داشته باشد، برای جرائم بسیار مهم و در موارد نادر باشد. متاسفانه در موارد متعددی نزدیک به ۴۰ مورد، ما اعدام و مجازات سنگسار داریم.
فکر می کنید که برگزاری این کنگره و فشارهای بینالمللی چه تاثیری میتواند بگذارد؟
مسلماً این گونه کنگرهها تاثیر مثبتی دارد هم در ایران و هم در سایر کشورهایی که مجازات اعدام را دارند. زیرا کشورها متوجه میشوند که این گونه مجازاتها مورد قبول جهان آزاد نیست و با مخالفت مردم مواجه میشوند و به تدریج متوجه میشوند که میبایستی سیستم کیفری خودشان را عوض کنند. بحث بسیار زیادی بود در اینکه جرم شناسان ثابت کردهاند اعدام باعث کاهش میزان جرائم یا ایجاد امنیت در اجتماع نخواهد شد.