پرز خواستار افزایش فشار بر ایران شد؛ خودداری نتانیاهو از دیدار با آمانو

شیمون پرز، رئیس جمهوری اسرائیل از یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواسته است که به «ایران سختگیری بیشتری نشان دهد» و موجب توقف برنامه‌های غنی‌سازی اورانیوم ایران شود.

شیمون پرز چهارشنبه در دیدار با یوکیا آمانو، که به اسرائیل رفته بود، این دیدگاه را تکرار کرد که «برنامه‌های هسته ای ایران و ماهیت جمهوری اسلامی ایران یک تهدید حیاتی و کاملا جدی در منطقه، و خطری برای تمامی دنیاست».

شیمون پرز مدعی شد که «اسرائیل و جهان در معرض تهدید حکومت غیرمسئول و خطرناک ایران قرار دارند و بعید نیست که ایران با دستیابی به سلاح هسته‌ای، در استفاده از آن تردید نکند».

رئیس جمهوری اسرائیل مقطع کنونی را که محمود احمدی‌نژاد بر مسند ریاست جمهوری ایران تکیه زده، «در حالی که ایران در برنامه‌های هسته‌ای خود پیشرفت می‌کند و همچنان به تولید موشک‌های دور پروازتر نیز اقدام می‌کند»، بسیار حساس و هشدار دهنده توصیف کرد.

رئیس جمهوری اسرائیل به آقای آمانو گفت که «احمدی نژاد معتقد است که باید اسرائیل را نابود کرد، در همان حال کشته شدن بیش از شش میلیون نفر یهودیان به دست هیتلر و حکومت نازیسم را انکار می‌کند»، و اضافه کرد که «چشم بستن بر این تهدیدها و خطرات، یک اشتباه بسیار سنگین خواهد بود».

شیمون پرز گفت: «بیان چنین اظهاراتی از سوی مقام ارشد حکومت ایران، نظر به برنامه‌های دیگری که حکومت ایران همه توان خود را برای تحقق آن به کار گرفته، کاملا در جهان سیاست و جامعه بین‌المللی بی سابقه است».

آقای پرز ابراز نظر کرد که «نمی‌توان بین ماهیت حکومت ایران با برنامه های اتمی آن تمایز قائل شد».

رئیس جمهوری اسرائیل در این دیدار ابراز «خشنودی» کرد از اینکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از دسامبر ۲۰۰۹ که یوکیا آمانو، دیپلمات ژاپنی به ریاست این نهاد رسیده است، دیدگاه صریح‌تری در قبال برنامه‌های اتمی جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفته است.

اسرائیل همواره ناخشنود بود از اینکه به باور این کشور، آقای محمد البرادعی، دیپلمات مسلمان مصری در جریان دو دوره ریاستش بر آژانس، «لحن دوگانه» و غیرقاطع نسبت به طرح‌های هسته ای ایران اتخاذ می‌کرد.

شیمون پرس به آقای آمانو گفت یک تغییر واقعی در دیدگاه‌ها و عملکرد آژانس (در قبال ایران) از زمان رسیدن شما به این پست حساس می‌شود و ما اکنون می‌توانیم در فضائی دوستانه، مذاکرات حرفه‌ای داشته باشیم.

رئیس جمهوری اسرائیل به میهمان خود گفت که از سال ۱۹۴۸ ، پس از استقلال اسرائیل، در هجوم کشورهای عرب، اسرائیل هفت بار وارد جنگ‌های ناخواسته شده است، اما همواره به صلح نیز اعتقاد داشته «همانگونه که این کشور دوباره در روزهای آینده به میز مذاکرات با فلسطینی ها باز می‌گردد».

نتانیاهو، آمانو را نپذیرفت

آقای آمانو در حالی به دیدار رسمی سه روزه خود از اسرائیل پایان داد که نخست وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، او را نپذیرفت.

دفتر نخست وزیری اسرائیل با این استدلال که آقای نتانیاهو در یک سال اخیر بشدت پرکار بوده و در آستانه دور جدید مذاکرات صلح اسرائیلی – فلسطینی از هفته آینده باید به واشینگتن برود، درخواست مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را برای ملاقات با نخست وزیر اسرائیل رد کرده بود.

اما ناظران می گویند بی‌علاقگی آقای نتانیاهو برای ملاقات با آقای آمانو، تدبیری با هدف خودداری از پاسخگویی به درخواست‌هایی است که برای پیوستن اسرائیل به پیمان منع گسترش جنگ افزار هسته ای مطرح شده است.

کنفرانس بازنگری ان پی تی در آخرین نشست خود در مجمع عمومی سازمان ملل خواهان شفافیت توان هسته‌ای اسرائیل شد، که آن فراخوانی، برای نخستین بار مورد حمایت دولت آمریکا نیز قرار گرفت.

اما باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، در دیدار ششم ژوئیه با نخست وزیر اسرائیل در کاخ سفید تاکید کرد که اسرائیل نیازهای امنیتی بسیار حساس و وضعیت پیچیده‌ای دارد و در طول تاریخ خود با بحران‌ها و خطرات جنگی زیادی روبروبوده است و لذا آمریکا بر اسرائیل در مورد (لزوم شفافیت) برنامه هسته‌ای این کشور فشار نخواهد آورد.

علیرغم موافقت باراک اوباما بر «ادامه سیاست ابهام عمدی اسرائیل» ، آژانس بین المللی انرژی اتمی که نهاد دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل متحد است، می‌خواهد دوباره در نشست پیش روی خود، مساله هسته‌ای اسرائیل را به بحث بگذارد.

ایران و کشورهای عربی، و اصولا اعضای جنبش عدم تعهد (گروه «نم»)، بر لزوم پیوستن اسرائیل به ان پی تی تاکید کرده‌اند.

اسرائیل از آغاز انعقاد پیمان منع گسترش جنگ افزار هسته‌ای، آگاهانه به آن نپیوست؛ رفتاری که هند و پاکستان نیز پس از رسیدن به توانائی اتمی نظامی، از آن تقلید کردند.

اسرائیل برای دهه‌ها سیاست نه تایید و نه تکذیب، داشتن سلاح‌های هسته‌ای را دنبال می‌کرد، تا اینکه اهود الومرت، نخست‌وزیر وقت اسرائیل در دسامبر سال ۲۰۰۶، در مصاحبه با یک شبکه آلمانی تایید کرد که اسرائیل دارای سلاح اتمی است؛ اهود اولمرت در این مصاحبه با اشاره به تهدیدهای ایران علیه اسرائیل گفته بود که دستیابی ایران به بمب اتم، مانند آمریکا، فرانسه و اسرائیل و روسیه در یک سطح نخواهد بود؛ در آن هنگام اهود اولمرت با موجی از انتقادهای سیاستمداران اسرائیلی مواجه شد.

مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در سفرش به اسرائیل، با شائول حور ، رئیس «کمیته انرژی اتمی اسرائیل» نیز دیدار کرد.

«کمیته انرژی اسرائیل» در بیانیه ای که حمایت نخست وزیر اسرائیل نیز از آن اعلام شد، به آقای آمانو «گوشزد» کرد که رسیدگی به برنامه اتمی ایران باید در صدر دستور کار آژانس بین المللی انرژی اتمی باشد و این نهاد «نباید پیرو تلاش‌های مغرضانه عواملی خاص باشد که می‌خواهند آژانس را به مسائل انحرافی دیگر مشغول کنند».

مسئولان اسرائیلی آقای آمانو را که برای نخستین بار به این کشور سفر کرده بود، با هلیکوپتر بر فراز اسرائیل پرواز دادند تا در هم تنیدگی‌های پیچیده زندگی یهودیان و فلسطینی‌ها را برای او مجسم کنند.

مسئولان اسرائیلی همچنین مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به دیدار از مؤسسه مطالعات و تحقیقات پزشکی اتمی در بیمارستان مشهور «هداسا» در غرب اورشلیم بردند.

آقای آمانو در جمع خبرنگاران در این مؤسسه گفت «نمونه‌های تحسین برانگیزی از دستآوردهایی را که ثابت می کند که از اتم می توان در راه خدمت به بشریت استفاده کرد، در این مؤسسه مشاهده کردم» .