نشریه بریتانیایی تلگراف در شماره روز یکشنبه خود در گزارشی مدعی شد که مقامهای بریتانیایی نگرانند ایران یا روسیه به «پیشرفت ناگهانی» کره شمالی در توسعه سلاحهای هستهای کمک کرده باشند.
این گزارش که روز ۱۹ شهریور در نشریه هفتگی یکشنبههای تلگراف، موسوم به ساندی تلگراف منتشر شده، میگوید وزارت خارجه بریتانیا در حال تحقیق در مورد «کشورهای سابقاً یا در حال حاضر هستهای» است که میتوانند به پیوینگیانگ برای توسعه سلاحهای هستهای قابل نصب بر موشکهایش کمک کرده باشند.
در این گزارش آمده است که «ایران در صدر فهرست کشورهایی است که مظنون به ارائه کمک به کره شمالی هستند، و علاوه بر آن روسیه نیز زیر ذرهبین قرار دارد».
چند مقام ارشد بریتانیایی که به نام آنها اشاره نشده، به تلگراف گفتهاند که این فرض که دانشمندان کره شمالی به تنهایی به پیشرفتهای اتمی اخیر رسیده باشند «معتبر نیست».
تلگراف به نقل از یک معاون وزیر در دولت بریتانیا که به نام او اشاره نشده، نوشته است که «دانشمندان کره شمالی از برخی تواناییها برخوردارند اما روشن است که نمیتوانند این پیشرفتها را در خلأ انجام داده باشند».
کره شمالی که چندین آزمایش موشکیاش در یکی دو ماه گذشته با واکنشهای شدید بینالمللی روبهرو شده و از جمله یک قطعنامه تحریمی شورای امنیت سازمان ملل را به دنبال داشته است، کمتر از سه هفته پیش ادعا کرد که یک بمب پیشرفته هیدروژنی را که قابل نصب بر موشکهای قارهپیماست، آزمایش کرده است.
مورد اخیر که ششمین و قدرتمندترین آزمایش هستهای کره شمالی است، در طیف وسیعی شامل آمریکا، روسیه، چین و بسیاری از قدرتهای جهانی مورد محکومیت قرار گرفت.
آمریکا، بریتانیا، و فرانسه سه عضو دائم شورای امنیت هفته گذشته به همراه کره جنوبی و ژاپن، درخواست یک نشست اضطراری در مورد این اقدام را به شورای امنیت دادند و پس از این نشست که دوشنبه گذشته، ۱۳ شهریور برگزار شد، آمریکا قرار شد قطعنامهای را برای رأیگیری در دوشنبه این هفته، ۲۰ شهریور، به رایزنی بگذارد.
دو عضو دائم دیگر شورای امنیت، یعنی چین و روسیه، گرچه در تحریمهای پیشین این شورا در نیمه مرداد ماه با دیگر اعضای شورای امنیت همراهی کردند اما بیشترین مبادلات تجاری را با کره شمالی دارند.
قطعنامه پیشین شورای امنیت البته درآمدهای کره شمالی از راه صادرات را هدف قرار داده که در صورت اجرای آن پیونگیانگ دو سوم درآمد ۳ میلیارد دلاری سالانهاش را از دست میکند.
همکاریهای ایران و کره شمالی از جمله در زمینه هستهای، همواره در سالهای اخیر زیر ذرهبین قرار داشته است و در دوره مذاکرات هستهای، برخی مقامهای امنیتی غربی از ارسال احتمالی موشک از سوی کره شمالی به ایران ابراز نگرانی کرده بوند.
هر دو کشور موضوع برخی تحریمهای بینالمللی هستند که صادرات و واردات سلاح بهویژه در زمینه فنآوریهای موشکی را محدود میکند.
ایران در مورد آزمایشهای اخیر موشکی و هستهای کره شمالی سکوت کرده است، اما در فروردین ماه سال ۹۲، یک مقام ارشد نظامی ایران «ارتقای توان بازدارندگی» را حق این کشور دانسته بود.
در آن زمان که ایران همچنان از برقراری تحریمهای گزنده اقتصادی به دلیل برنامه هستهایاش رنج میبرد، مسعود جزایری معاون ستاد کل نیروهای مسلح ایران گفته بود که «ملت و دولت کره شمالی که همواره هدف تهدید، زورگویی و زیادهخواهیهای آمریکا و نظام سلطه قرار دارند، تلاش برای ارتقای توان بازدارندگی و نمایش قدرت دفاعی خود در برابر دشمن را حق طبیعی خود میدانند».
این اظهار نظر پیش از به قدرت رسیدن حسن روحانی بود که در دوره نخست ریاستجمهوریاش در چارچوب مذاکراتی فشرده با شش قدرت جهانی توانست به توافقی برسد که تحریمهای هستهای را در قبال تعدیل برنامه هستهای ایران رفع کرد.
به رغم رفع این تحریمها، برنامه موشکی ایران همچنان مورد انتقاد و نگرانی قرار دارد، و آمریکا از زمان اجرایی شدن توافق هستهای چندین بار برنامه موشکی ایران را با تحریمهایی هدف قرار داده که تنها دو بار از آن در حاشیه تأیید پایبندی ایران به توافق هستهای در دولت دونالد ترامپ بوده است.