علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، بامداد یکشنبه ۱۴ اردیبهشت هشدار داده است در صورتی که تحریمهای تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان ملل تمدید شود، توافق هستهای ایران با قدرتهای جهانی، موسوم به برجام، به «مرگ ابدی خواهد رفت.»
علی شمخانی در توییتی نوشته است: پیکر کم جان برجام با دور زدن قطعنامه ۲۲۳۱ و تداوم غیرقانونی تحریم تسلیحاتی ایران به مرگ ابدی خواهد رفت. ویروس تحریم، ابزار کاخ سفید برای بقای هژمونی رو به افول آمریکا است. اروپا کدام سو ایستاده؛ «حفظ آبرو و تقویت چندجانبهگرایی» یا «پذیرش مجدد تحقیر و کمک به یکجانبهگرایی»؟
در همین زمینه، علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران، هم روز گذشته هشدار داد که تمدید تحریم تسلیحاتی ایران «پیامدهای وخیمی نه تنها برای برجام بلکه فراتر از آن، برای امنیت و ثبات منطقه خواهد داشت».
علی ربیعی اضافه کرد: «ما فکر میکنیم این پیام روشن را به آمریکا و بقیه انتقال دادیم که تمدید تسلیحاتی ایران مغایر با توافقهای قبلی است و واکنش سختی را بهدنبال خواهد داشت.»
توافق هستهای بین ایران و شش قدرت جهانی در تیرماه سال ۹۴ امضا شد. شش روز پس از آن، ۲۹ تیر، شورای امنیت سازمان ملل با تصویب قطعنامه ۲۲۳۱، بر این توافق صحه گذاشت و شش قطعنامه قبلی علیه ایران را لغو کرد.
ایران از ابتدا از سال ۲۰۰۷ تاکنون حق خرید و فروش جنگافزار ندارد اما براساس ت برجام و همچنین قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، این تحریم تسلیحاتی قرار است ۱۸ اکتبر امسال ( ۲۷ مهر ماه ) به پایان برسد.
آمریکا در هفتههای اخیر پیشنویس قطعنامهای را آماده کرده و خواستار تمدید این تحریم است.
مقام های آمریکایی طی روزهای اخیر تاکید کرده اند که ایالات متحده با استفاده از حق خود در شورای امنیت سازمان ملل مانع به پایان رسیدن تحریمهای تسلیحاتی ایران خواهد شد.
مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا روز گذشته گفته بود: ایالات متحده حق روشنی در شورای امنیت دارد تا این محدودیتها را نگه دارد و رئیس جمهوری ترامپ به روشنی تاکید کرده است که ما می خواهیم مطمئن شویم که ایران به سلاح اتمی دست نخواهد یافت و حدی که امکان دارد مانع دسترسی آنها به سیستم های تسلیحاتی خواهیم شد.
شماری از رسانهها، از جمله نیویورک تایمز، پیشبینی کردهاند اگر روسیه و چین با چنین پیشنهادی مخالفت کنند، در آن صورت آمریکا به این استدلال حقوقی روی خواهد آورد که هنوز «جزو مشارکتکنندگان برجام» تلقی میشود و از این رو میتواند اصطلاحا با فعال کردن مکانیسم ماشه مانع از وتوی آنها شود.
دونالد ترامپ اردیبهشت ۹۷ با اعلام اینکه جمهوری اسلامی ایران روح برجام را نقض کرده و این «توافق فاجعهبار» هیچ کمکی به صلح و امنیت جهانی نکرده است، خروج آمریکا از برجام را اعلام داشت.
همزمان با نخستین سالگرد خروج آمریکا از این توافق، ایران در اردیبهشت ۹۸ اعلام کرد در اعتراض به این اقدام و همچنین از آنجا که به منافع اقتصادی برجام نرسیده است، به صورت گام به گام از تعهدات خود در برجام عدول میکند.