محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، روز چهارشنبه ۱۱ فروردین در شبکه اجتماعی جدید «کلاب هاوس» از امضای سند همکاری ۲۵ ساله با چین دفاع کرد. این توافق از سوی منتقدان به دلیل عدم شفافیت و «فروختن کشور به چین» مورد انتقاد قرار گرفته است.
در روزهای گذشته گزارش‌هایی از برگزاری تجمعات کوچک و پراکنده در تهران و چندین شهر دیگر ایران در اعتراض به این توافق منتشر شده و معترضان شعار می دادند «ایران فروشی نیست».
به نظر می‌رسد هدف سخنان آقای ظریف در شبکه اجتماعی «کلاب هاوس» پاسخ به منتقدان امضای سند همکای با چین در داخل و خارج از کشور بود.
آقای ظریف که در توئیتر بسیار فعال است و در اینستاگرام هم دنبال‌کننده‌های فراوانی دارد در سخنان خود در شبکه اجتماعی «کلاب هاوس» گفت در خصوص انتشار جزئیات این سند مشغول مذاکره با مقامات چینی است.
او این سند را چارچوب کلی یا نقشه راه مناسبات ایران و چین توصیف کرد. وزیر خارجه ایران درعین حال یادآوری کرد که چین جزئیات توافق‌های مشابه با کشورهای دیگر را هم منتشر نکرده است.
بیشتر در این باره: ظریف به شرط عدم حضور رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور در نشست کلاب هاوس شرکت کردتابستان گذشته نسخه‌ای از متن اولیه سند همکاری ایران و چین به رسانه‌ها درز کرد که نشان می‌دهد یکی از محورهای این توافق سرمایه‌گذاری شرکت‌های چینی در بخش انرژی ایران است.
آقای ظریف در بخش دیگری از سخنانش افزود با وجود امضای این سند هنوز «موانعی بر سر راه سمت‌گیری ایران به سوی شرق» و توسعه همکاری با چین و کشورهای دیگر وجود دارد.
او از جمله این موانع به تحریم‌های آمریکا علیه ایران و «گروه ویژه اقدام مالی» (اف‌ای‌تی‌اف) اشاره کرد که یک نهاد کنترل تخلف‌های مالی بین‌المللی است و حکومت ایران تاکنون شروط و مقررات لازم برای پیوستن به آن را اجرا نکرده است.
دولت جدید آمریکا پیشنهاد داده که همزمان با بازگشت ایران به اجرای تعهدات خود در قبال برجام مذاکرات هسته‌ای از سرگرفته شود ولی ایران تأکید کرده که قبل از برگزاری هرگونه مذاکره‌ای تمامی تحریم‌ها باید لغو شوند.
اقای ظریف در بخشی از سخنانش گفت: «من به سیاست نگاه به غرب و یا نگاه به شرق اعتقاد ندارم» و سیاست خارجی ایران باید متعادل و براساس رابطه با تمام جهان تنظیم شود.
تصمیم آقای ظریف برای پیوتسن به «کلاب هاوس» نشانه افزایش محبوبیت این شبکه اجتماعی جدید در ایران است.
در هفته‌های اخیر کاربران ایرانی در مباحث گوناگونی از جمله انتخابات ریاست جمهوری امسال که در این شبکه اجتماعی برگزارشده شرکت کرده‌اند.
بیشتر در این باره: فیلترینگ هوشمند «معارضان» در کلاب‌هاوس محمدجواد ظریفمنتقدان می‌گویند مقامات حکومت ایران با هدف جلوه دادن امکان مباحثه آزاد و تشویق مردم به شرکت در انتخابات از شبکه اجتماعی «کلاب هاوس» استفاده می کنند.
تعداد شرکت‌کنندگان جلسات بحث در این شبکه اجتماعی در ایران معمولاً بين چند صد نفر و حداکثر دو هزار نفر بوده است.
ولی جلسه گفت‌وگو با محمدجواد ظریف به سرعت حداکثر ظرفیت شرکت‌کنندگان در هر «اطاق» را که هشت هزار نفر است، به خود جلب کرد.
فرید مدرسی، مجری جلسه گفت‌وگو با آقای ظریف بعداً اعلام کرد که مقام‌های وزارت خارجه ایران به شرطی شرکت در این جلسه را پذیرفته‌اند که خبرنگاران رسانه‌های فارسی‌زبان در خارج از کشور و فعالان سیاسی مخالف محکومت ایران اجازه سؤال کردن نداشته باشند.
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه و جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات ایران نیز در جلسه گفت‌وگو با محمدجواد ظریف در «کلاب هاوس» مشارکت کردند.
خبرنگاران بخش فارسی بی‌بی‌سی و سایر رسانه‌های فارسی‌زبان در خارج از ایران تأيید کردند که با وجود درخواست برای پرسش از آقای ظریف به آنها اجازه داده نشده سؤال خود را بپرسند.
آقای ظریف در بخش دیگری از سخنانش تأکید کرد که قصد نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری را ندارد. این انتخابات عرصه مهمی از جنگ قدرت بین میانه‌روها و جناح تندرو حکومت ایران تلقی می‌شود و نتیجه آن می‌تواند روی مناسبات ایران با دولت جدید آمریکا تأثیر داشته باشد.
پس از جلسه گفت‌وگو با محمدجواد ظریف برخی از صاحب نظران در ایران گفتند که جناح تندرو با هدف جلوگیری از استفاده میانه‌روها و اصلاح‌طلبان از «کلاب هاوس» ممکن است برای فیلتر کردن این شبکه اجتماعی فشار بیاورد. برخی دیگر معتقدند که مسدود کردن این شبکه اجتماعی ممکن است باعث سرخوردگی بخشی از رأی‌دهندگان بالقوه شود.
آقای ظریف گفت نه او و نه وزیر ارتباطات با فیلتر کردن «کلاب هاوس» موافق نیستند و قدرت فیلتر کردن را ندارند. توئیتر و فیس‌بوک از مدت‌ها پیش در ایران فیلتر می‌شوند و جناح تندرو خواستار ممنوع کردن شبکه پرطرفدار اینستاگرام است.
با وجود همه این محدودیت‌ها کاربران ایرانی با کمک فیلترشکن از وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی ممنوع استفاده می‌کنند.
فعالان و روزنامه‌نگاران ایرانی در هفته‌های اخیر در شبکه اجتماعی «کلاب هاوس» مباحث متعددی در مورد مسائل اجتماعی از جمله حجاب ترتیب داده‌اند. موضوع دیگر این جلسات حبس زندانیان سیاسی در سلول‌های انفرادی بود.
جلسات بحث و گفت‌وگویی نیز با شرکت فعالان حقوق بشر از جمله نرگس محمدی و فعالان سیاسی مثل مصطفی تاج‌زاده، از چهره‌های اصلاح‌طلب و مقام سابق وزارت کشور برگزار شده است.
ولی به نظر می‌رسد که انتخابات ریاست جمهوری امسال تاکنون در میان مردم عادی ایران که با مشکلات اقتصادی شدید و شیوع گسترده ویروس کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند علاقه چندانی ایجاد نکرده است.
چند روز پیش رستم قاسمی، از مقام‌های سپاه پاسداران و وزیر سابق نفت که از نامزدان بالقوه انتخابات ریاست جمهوری تلقی می‌شود، در یک جلسه بحث و گفت‌وگو در شبکه اجتماعی «کلاب هاوس» شرکت کرد و به سؤالات شرکت‌کنندگان از جمله یک خبرنگار رادیو فردا پاسخ داد.
شبکه اجتماعی «کلاب هاوس» در عين حال به ابزاری برای بحث و گفت‌وگو بین گرایش‌های سیاسی مختلف در داخل و خارج از ایران از جمله اصلاح‌طلبان و طرفداران تغییر رژیم بدل شده است.
یکی از کاستی‌های این شبکه اجتماعی این است که فقط دارندگان تلفن‌های موبایل اپل می‌توانند به آن بپیوندند. این موضوع باعث شده که تعداد مشارکت‌کنندگان در داخل ایران محدود شود.
آقای ظریف گفت او با یک موبایل اندروید به «کلاب هاوس» پیوسته و از نرم‌افزار «بتا» استفاده کرده که به دارندگان موبایل اندروید امکان می‌دهد از این شبکه اجتماعی استفاده کنند.
اکثر ایرانیان موبایل اندروید دارند و وب‌سایت اقتصاد آنلاین اخیراً پیش‌بینی کرد که اگر دسترسی به «کلاب هاوس» با استفاده از موبایل اندروید امکان‌پذیر شود تعداد کاربران آن در ایران در حد چشم‌گیری افزایش خواهد یافت.