نسل جدید حزب‌الله و طلاب در ایران؛ برند‌باز و مصرف‌گرا

  • بهنام قلی‌پور

سبک زندگی بخشی از حزب‌الله و طلاب جوان هم در ایران عوض شده و برای بخش قابل توجهی از آنها بدن٬ مصرف٬ اوقات فراغت٬ کافه‌نشینی٬ برند‌بازی و تمایز هم‌چون بسیاری دیگر از مردم ایران مهم شده است.

آنها لباس‌های مارک‌دار می‌پوشند٬ کافه می‌روند٬ وسایل خانه خارجی می‌خرند٬ به بدن‌های خود می‌رسند٬ سفر خارجی می‌روند٬ مد برایشان مهم است و شب و روز در شبکه‌های اجتماعی هستند.

این سبک نوین زندگی حزب‌الله را گروهی از تندرو‌های مذهبی «نسخه‌ تازه‌ای از مسلمانی» می‌دانند که به اعتقاد آنها «نه زیر سقف حوزه و مساجد که پشت دیوار کافه و استادیوم‌ها» در حال شکل‌گیری است.

علی‌اکبر رشاد٬ مدیر شورای عالی حوزه‌های علمیه استان تهران چهارشنبه هفته گذشته درباره برخی از این طلاب نوظهور گفته بود «یکی از تهدیدها و آفت‌های بزرگ امروز حوزه‌های علمیه ظهور روحانیون فکلی در حوزه‌ها است.»

آقای رشاد افزوده بود، «مفتی اعظم» برخی کشور‌ها «پیراهن رنگی آستین کوتاه به تن کرده و کراوات می‌زند» که «این اتفاق آرام آرام برای ما هم رخ می‌دهد.»

مصرف٬ بدن٬ اوقات فراغت٬ مد و سفر را برخی جامعه‌شناسان پنج اصل سبک نوین زندگی تعریف کرده‌اند؛ اصولی که از سال‌ها پیش در ایران پر‌رنگ‌تر از گذشته شده و حالا دیگر دامن حزب‌الله و طلاب را هم گرفته است.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، برای مقابله با نفوذ و گسترش مصادیق و اصول این سبک نوین زندگی٬ موضوع سبک زندگی ایرانی‌-اسلامی را مطرح کرده تا مانع از تغییر و تحولات جامعه ایران شود.

او در اردیبهشت ماه سال ۹۲ به صراحت به یکی از این اصول تاخت و گفت از کلمه برند «بدش» می‌آید و این خواسته را مطرح کرد که «مصرف کالای خارجی باید به‌عنوان یک ضدّ ارزش شناخته بشود.»

چند ماه پیش، در ۲۵ خرداد سال ۹۷، رهبر جمهوری اسلامی این‌بار به موضوع گسترش سفر‌های خارجی در میان مردم ایران تاخت و از شهروندان ایران خواست این «عادت» را ترک کنند.

آیت‌الله خامنه‌ای از سال ۱۳۸۸ تاکنون بارها به طور مستقیم و غیرمستقیم مواضع تند و تیزی علیه تغییرات سبک زندگی مردم ایران اتخاذ و برای مقابله با این تغییرات دستور‌العمل‌های گوناگونی ابلاغ کرده٬ اما جامعه ایران و بخشی از حزب‌الله و طلاب راهی را می‌رود که چندان به مذاق رهبر خوش نمی‌آید.

رسانه‌ها و منبر‌های رسمی هم در ایران سال‌هاست که به محلی برای هشدار و انذار به عموم مردم ایران و حزب‌الله جوان در پی تغییر سبک زندگی‌ آنها تبدیل شده است.

خبرگزاری مهر وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی تاکنون ۳۶ قسمت گزارش و گفت‌وگوی مرتبط با تغییر سبک زندگی در ایران به خصوص نیرو‌های حزب‌الله منتشر کرده که تازه‌ترین آنها مربوط به ۹ شهریور است.

احمد بابایی یکی از شاعران حزب‌الله در گفت‌وگو با این خبرگزاری از تن دادن حزب‌الله به مصرف‌گرایی٬ مد‌گرایی و لذت‌جویی به شدت انتقاد کرده و از «انقلابیون پشیمان» به عنوان «مصرف‌کنندگان بزرگ» یاد کرده است.

خبرگزاری مهر ۲۰ مرداد ماه سال ۹۷ نیز نشستی با عنوان «جمهوری مصرف» در «جمهوری اسلامی»؛ وقت نقد ما حزب‌اللهی‌هاست برگزار کرده و ۲۴ تیر ماه همین سال هم گزارشی با عنوان زندگی دوگانه «لاکچری‌»های انقلابی؛ حزب‌اللهی‌های «برندپوش» منتشر کرده است.

بسیاری از مصادیق این تبشیر و انذار‌های روحانیون و رسانه‌های رسمی در ایران را می‌توان در شبکه‌های اجتماعی نیرو‌های حزب‌الله دید که چگونه با انتشار تصاویری٬ تمایز خود را به نمایش می‌گذارند.

تازه‌ترین این نمایش‌ها مربوط به پنجمین سالگرد برنامه طنز سیاسی «دکتر سلام» است که روز پنجشنبه گذشته از سوی سازمان بسیج دانشجویی در تهران برگزار شد.

در این برنامه گروه قابل توجهی از دختران و پسران حزب‌الله شرکت داشتند که بسیاری از آنها در شبکه‌های اجتماعی فعال بوده و تصاویر این برنامه را در این شبکه‌ها منتشر کرده‌اند.

تصاویر منتشر شده از حاشیه و متن این برنامه٬ تنها بخشی از پوست‌اندازی سبک زندگی نیرو‌‌های حزب‌الله در ایران را نشان می‌دهد.

مذهبیون تندرو هم‌چون گذشته از این برنامه به عنوان «گردهم‌آیی جوانانه‌ اسلام متوسط» یاد کرده که «سازمان بسیج دانشجویی» مجری و متولی و مبدع آن است.

بدن

بازار انواع جراحی زیبایی در ایران سکه است. این بازار به قدری داغ شده که گزارش شده برخی از پزشکان با تخصص‌های غیرمرتبط نیز وارد این بازار شده تا از درآمد‌های هنگفت آن بی‌نصیب نمانند.

بخشی از مشتریان این پزشکان را هم دخترانی تشکیل می‌دهند که محجبه هستند و به بسیاری از ارزش‌های دینی پایبندند٬ اما از بدن خود راضی نیستند و دوست دارند صورت و بدن زیبا‌تری داشته باشند.

پسران حزب‌اللهی هم در این سال‌ها به جرگه آن‌دسته از افرادی پیوسته‌اند که اجزای صورت خود به دست جراحان می‌سپارند تا زیبا‌ و شاید جذاب شوند.

اُرتودُنسی اگر در گذشته عملی برای رفع ناهنجاری‌های دندان و دهان بود٬ اما حالا عنصر زیبایی و پرستیژ اجتماعی به هم به آن اضافه شده است.

«ردیف کردن دندان‌ها در یک جلسه»، «لبخند زیبا»، «طراحی لبخند»، «ارتودنسی» و... تبلیغات متعدد دیگر؛ اینها فقط بخشی از تبلیغاتی است که حزب‌الله را هم برای انجام درمان‌های زیبایی دندان‌ها در ایران تشویق می‌کند.

برند‌باز

بخش قابل توجهی از نسل قدیم و جدید حزب‌الله برند‌پوش شده‌اند. لباس‌های مارک‌دار گران‌قیمت خارجی می‌پوشند تا خود را متمایز٬ شیک‌پوش و مدرن نشان دهند.

قاسم سلیمانی٬ فرمانده نیروی «قدس» سپاه از جمله کسانی است که تصویری از وی منتشر شده که کاپشن برند «نورث فیس» تولید آمریکا را بر تن دارد که در ایران بسیار گران‌قیمت است.

ابراهیم حاتمی‌کیا٬ کارگردان حزب‌الله نیز از جمله کسانی است که به نظر می‌رسد علاقه وافری به برند آمریکایی «نورث فیس» دارد.

در برنامه پنج‌سالگی طنز سیاسی «دکتر سلام» هم بودند کسانی که برند خارجی با رنگ‌های «نامتعارف» برای حزب‌الله پوشیده بودند.

تغییر نحوه پوشش نسلی از دختران حزب‌‌الله و گرایش روز افزون آنها به استفاده از روسری‌ها رنگارنگ و چادر‌‌ جلوباز از دیگر تغییرات این سال‌ها در ایران است.

گرایش دختران حزب‌الله به استفاده از پوشش مشهور به «حجاب لبنانی» روز به روز رو به افزایش است که نماد روشنی از این تغییرات را می‌توان در جشن روز پنجشنبه آنها دید.

دختران جوان حزب‌الله برخلاف مادران مذهبی خود٬ دوست دارند طور دیگری لباس بپوشند٬ زندگی کنند و از داشتن پرستیژ اجتماعی به واسطه زیبایی٬ پوشش خاص و نحوه گذراندن اوقات فراغت٬ احساس خوبی دارند.

مصرف‌گرا

مصرف٬ مهم ترین اصل سبک نوین زندگی است. خرید آخرین مدل گوشی همراه و تجهیزات الکترونیکی از جمله رفتار‌های مصرفی مورد علاقه نوجوانان و جوانان در هر کشوری مثل ایران است.

نسل جدید دختران و پسران حزب‌الله هم از این قاعده مستثنی نیستند و بخش قابل توجهی از آنها موقعیت اجتماعی خود را به واسطه آخرین مدل تلفن‌های هوشمند به دست آورده و یا تثبیت می‌کنند.

خودنما

حزب‌الله و طلاب جوان از ارائه تصویر خاص٬ زیبا و خوش‌آیند از خود با خودنگاره‌‌هایی که با گوشی‌های هوشمندشان تهیه کرده و در حلقه دوستانشان منتشر می‌کنند٬ احساس خوبی دارند.

برخلاف دختران حزب‌الله در گذشته، حالا در ایران نسلی از دختران حزب‌الله شکل گرفته که از ارائه تصویر خود و علاقمندی‌هایش در فضای عمومی هیچ ابایی ندارد و به آن هم فخر می‌فروشد.

طلاب جوان را هم باید در زمره آن‌دسته از کسانی دید که زندگی آنها دست‌خوش تغییر و تحول شگرفی شده و دیگر ریاضت و ژنده‌پوشی و گوشه‌نشینی و قناعت در میان آنها هم‌چون گذشته ارزش و نشانه تمایز و برتری نیست.

در ایران نسلی از طلبه‌های جوان شکل گرفته که در شبکه‌های اجتماعی حضوری فعال دارند٬ کافه‌نشین هستند٬ مسافرت‌های متعددی می‌روند٬ لوازم خارجی در خانه‌هایشان دارند و از پوشیدن کتانی با عبا و عمامه هم ابایی ندارند و صدای خوشی هم که داشته باشند٬ هر کجا هم که باشد آواز می‌خوانند و شادند.