تصمیم رئیسجمهوری ایالات متحده برای خروج آمریکا از پیمان هستهای مشترک با روسیه، با واکنش منفی مقامهای روسیه، حمایت بریتانیا و هشدار آلمان روبه رو شده است.
دونالد ترامپ روز شنبه اعلام کرد به دلیل تخطیهای مکرر روسیه از پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد (آیاناف)، آمریکا از پیمان خارج میشود.
کاخ کرملین هنوز به خروج احتمالی آمریکا از پیمان آیاناف واکنش رسمی نشان نداده اما چند تن از مقامهای روسیه نسبت به چنین اقدامی به شدت هشدار دادهاند.
میخائیل گورباچف، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی، خروج قطعی آمریکا از این پیمان را «اشتباه» خواند و گفت چنین اقدامی در واقع لطمهای خواهد بود به کاری که او و همتای آمریکاییاش، رونالد ریگان، برای پایان دادن به جنگ سرد انجام دادند.
به گزاری اینترفکس، گورباچف ۸۷ ساله گفت: «آیا آنها در واشینگتن واقعا درک نمیکنند که چنین اقدامی به کجا میتواند منتهی شود؟»
با این حال دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گفت که ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، واکنشاش به تصمیم آمریکا را هنگام دیدار با جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، مطرح خواهد کرد.
جان بولتون شامگاه یکشنبه وارد مسکو شد و قرار است در روزهای دوشنبه و سهشنبه با ولادیمیر پوتین و دیگر مقامهای ارشد روسیه دیدار و گفتوگو کند.
با این حال یک قانونگذار ارشد روسیه نسبت به اهداف احتمالی آمریکا از مطرح کردن چنین تهدیدی ابراز تردید کرد.
لئونید اسلوتسکی، رئیس کمیته روابط خارجی دومای روسیه، به ایتارتاس گفت همزمانی اعلام تصمیم دونالد ترامپ با سفر جان بولتون به مسکو «اتفاقی نیست» و «کاملا محتمل است که نوعی مانور یا قسمتی از چانهزنی باشد».
این قانونگذار در عین حال هشدار داد که خروج احتمالی آمریکا از پیمان آیاناف به مثابه کار گذاشتن «بمبی بزرگ در زیر کلیت روند خلع سلاح جهانی» خواهد بود.
سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، نیز در گفتوگو با ایتارتاس، خروج احتمالی آمریکا از پیمان آیاناف را «بسیار خطرناک» خواند اما گفت که بررسی تصمیم اخیر دونالد ترامپ نیازمند «تأمل عمیق شرایط» است.
با این حال در اروپا، آلمان از تصمیم آمریکا به شدت انتقاد کرد اما بریتانیا حمایت خود را از چنین تصمیمی اعلام داشت.
هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، با اشاره به اینکه آمریکا باید متوجه پیامدهای چنین اقدامی، هم برای اروپا و هم برای آینده روند خلع سلاح، باشد گفت: «۳۰ سال است که این پیمان ستون مهم ساختار امنیت در اروپا بوده است».
آقای ماس در بیانیهاش همچنین تأکید کرد: «ما بارها به روسیه درباره ادعاهای جدی درباره تخطیهایش از این پیمان هشدار دادهایم. حالا به آمریکا هشدار میدهیم که پیامدهای احتمالی را مدنظر قرار دهد».
از سوی دیگر گاوین ویلیامسون، وزیر دفاع بریتانیا، با اعلام اینکه کشورش در این موضوع «با عزمی قاطع» در کنار دونالد ترامپ میایستد گفت: روسیه این پیمان را به خطر انداخت و کرملین «باید نظم را در خانهاش برقرار کند».
آقای ویلیامسون در گفتوگو با نشریه فایننشال تایمز گفت مسکو عملا این پیمان را «به تمسخر گرفته است».
پیمان منع تولید و آزمایش موشکهای هستهای میانبرد، از ۵۰۰ تا ۵۵۰۰ کیلومتر، در سال ۱۹۸۷ بین آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی به امضا رسید.
شماری از مقامهای آمریکا بارها گفتهاند که روسیه با نقض این پیمان، در حال توسعه و جابهجایی سامانههای شلیک از سطح است که قابلیت حمل کلاهک اتمی به سوی اروپا در زمان کوتاه را دارد. روسیه همواره چنین موضوعی را رد کرده است.