۱۳ سال بمب‌گذاری و درگیری مسلحانه در خوزستان

  • احسان مهرابی

حُر التستری سخنگوی «جنبش عربی آزادی‌بخش الاحواز» در گفت‌وگو با رادیوفردا گروه «مقاومت ملی اهواز» را مسئول انجام عملیات در شهر اهواز معرفی کرد. گروهی که به گفته او «عام تر و شامل چند گروه است».

حُر التستری به دیگر اعضای این نهاد اشاره ای نکرده است و همچنان تنها نام «جنبش عربی آزادی‌بخش الاحواز» دراین میان مطرح است. گروهی که عملاً از سال ۸۴ فعالیت‌های مسلحانه خود را در استان خوزستان آغاز کرده است.

احمد مولا ابوناهض «مشهور به احمد نیسی» که از او به عنوان بنیان‌گذار این گروه نام برده می‌شود، روز ۱۷ آبان‌ماه ۹۶، در مقابل محل زندگی‌اش در شهر لاهه به قتل رسید.

گروه «جنبش عربی آزادیبخش الاحواز» پیش از این اعلام کرده برای «استقلال استان خوزستان و جدایی آن از ایران مبارزه» می‌کند.

این گروه در سال‌های گذشته نشست‌هایی را در برخی از کشورهای عربی از جمله تونس و کویت برگزار کرده است.

در نشست این گروه در تونس، موضوعاتی چون «ایجاد بسترهای مناسب برای اعلان یک حکومت احوازی در تبعید»، «مطرح کردن حق تعیین سرنوشت در چهارچوب قوانین بین­ المللی»، «ضرورت گنجاندن قضیه الاحواز در کتاب‌های درسی در کشورهای عربی»، و «پذیرفتن نمایندگانی از الاحواز در اتحادیه عرب و دیگر مؤسسات عربی» مطرح شد.

این گروه نشستی را نیز در کویت برگزار کرد که وزارت خارجه ایران کاردار این کشور را در اعتراض به این نشست احضار کرد.

سال ۸۴ اوج فعالیت‌های نظامی گروه «جنبش عربی آزادی‌بخش الاحواز» بود و بر اساس اعلام وزارت اطلاعات ایران در این سال ۱۳ مورد بمب‌گذاری در مکان‌های دولتی، مکان‌های عمومی، تاسیاست نفتی رخ داد.

پیش از این بمب‌گذاری‌ها نامه منتسب به محمد علی ابطحی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور ایران، که حکایت از برنامه دولت برای مهاجرت گروهی از مردم استان‌های دیگر به خوزستان و به هم زدن «بافت جمعیتی» این استان داشت، اعتراضات گسترده‌ای را به دنبال داشت که براساس گزارش‌ها منجر به کشته شدن چند نفر شد.

دفتر ریاست جمهوری ایران این نامه را تکذیب کرد اما برخی تحلیل‌گران اعلام کردند که این تکذیب دیرهنگام رخ داده است.

روز ۲۲ خرداد ۸۴ و چند روز مانده به انتخابات ریاست جمهوری چهار انفجار در مقابل فرمانداری، سازمان برنامه و بودجه و سازمان مسکن و شهرسازی و نزدیکی خانه رئیس صدا و سیما رخ داد که حدود هشت نفر کشته شدند.

این بمب‌گذاری‌ها ادامه پیدا کرد و وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی، ۱۳ مورد بمب‌گذاری در این سال را شمارش کرده بود که بمب‌گذاری خیابان سلمان فارسی در مرکز شهر، بانک سامان اهواز، اداره کل منابع طبیعی، فرمانداری آبادان و دزفول و چندین چاه و خط لوله نفت و گاز در استان خوزستان از جمله آنهاست.

پس از آن نیز مقام‌های جمهوری اسلامی چندین بار از اعدام افرادی خبر دادند که عامل این اقدامات معرفی شده‌اند.

حمله به دو خط لوله نفت در اطراف شهر امیدیه و بندر دیلم، حمله مسلحانه به ایستگاه نیروی انتظامی واقع در پارک «گمبوعه» در روز ۱۳ فروردین سال ۹۴ و حمله به فرمانداری سوسنگرد، از جمله اقدامات گروه «جنبش عربی آزادی‌بخش الاحواز» در سال‌های اخیر بوده است.

وزارت اطلاعات ایران، نیز در سال ۹۱ از دستگیری تعدادی از اعضای این گروه خبر داده بود و اعلام کرده بود که این گروه ۹ بمب‌گذاری در تأسیسات انرژی استان خوزستان انجام داده است.

بمب‌گذاری لوله نفت شاوور در حوالی شهرستان شوش در مرداد ماه سال ۹۰، بمب‌گذاری لوله نفت عبوری از مجاورت شهر شاوور در حوالی شهرستان شوش در اردیبهشت ماه سال۹۱، بمب‌گذاری خط لوله گاز در حد فاصل شوش و دزفول در تیر ماه سال ۹۱، بمب‌گذاری خط لوله گاز اهواز به شمال خوزستان در مردادماه سال ۹۱ و بمب‌گذاری لوله گاز مسیر هفت تپه شوش از آن جمله‌اند.

فعالیت گروه‌های مسلح در استان خوزستان که خود حامی حقوق مردم عرب معرفی می کنند و اکثر آنها معتقد به جدایی این استان از ایران هستند از سال‌های ابتدایی پس از انقلاب ۵۷ در ایران آغاز شد.

در طول جنگ ایران و عراق نیز «الجبهة العربية لتحرير الأحواز» مانند گروه‌هایی چون سازمان مجاهدین خلق علیه حکومت فعالیت می‌کرد.

پیش از انقلاب ۵۷ نیز همواره درگیری‌هایی بین برخی گروه‌های عرب و حکومت وجود داشته که مشهور ترین آنها شیخ خزعل است که مدعی حکومت بر مناطقی بود که نفت در آنها کشف شده بود.