سخنگوی خانه سینما میگوید حدود ۳۰۰ تن از سینماگران ایرانی در پی اعتراضهای سال ۱۴۰۱ «پرونده باز قضایی» دارند و همچنان نمیتوانند فعالیت کنند.
رسول صدرعاملی روز دوشنبه ۱۹ شهریور در یک نشست مطبوعاتی اعلام کرد: «حدود ۳۰۰ تن از همکاران ما به دلایل شرایط سیاسی و اجتماعی و امنیتی پرونده باز قضایی دارند و امکان بازی و فیلمسازی ندارند و همچنان گرفتار هستند.»
در حالی که طی دو سال اخیر گزارشهای متعددی درباره برخوردهای امنیتی و قضائی با بازیگران و دیگر سینماگران ایرانی به دلیل حمایت از معترضان «زن زندگی آزادی» و مخالفت با حجاب اجباری منتشر شده است، اما این نخستین بار است که به رقم ۳۰۰ سینماگر اشاره میشود.
بیشتر در این باره: خانه سینما: صد نفر از هنرمندان ایران بازداشت یا ممنوع الخروج شدهانددر آبان ماه ۱۴۰۱ کمیته حمایت حقوقی و قضایی از سینماگران که در خانه سینما تشکیل شده بود، اعلام کرد که با همکاری خانه تئاتر و موسیقی فهرستی ۱۰۰ نفره از هنرمندان ممنوع الخروج و بازداشتی تهیه کرده است.
این کمیته همچنین اعلام کرد که از آغاز اعتراضهای در پی جان باختن مهسا امینی در بازداشت نیروی انتظامی تا آن زمان، «اکثر بازیگران مشهور و کارگردانها» دچار ممنوعیت کار شدهاند و قرارداد عدهای هم فسخ شده است.
با ادامه مقاومت بازیگران زن در برابر حجاب اجباری و همچنین حمایت از معترضان، طی سالهای ۱۴۰۲ و امسال اخبار دیگری درباره احضار، بازداشت یا اعلام جرم علیه آنان در رسانهها منتشر شد.
سخنگوی خانه سینما به جزئیات بیشتری درباره پروندههای اتهامی علیه سینماگران اشاره نکرده، اما گفته است جشن سینمای ایران امسال نیز برگزار نخواهد شد، چون داوری در این شرایط «عادلانه» نیست.
آخرین دوره جشن سینمای ایران که رویدادی صنفی برای اهدای جوایز به برگزیدگان در رشتههای مختلف بود و آثار سینمایی اکران شده طی یک سال را داوری میکرد، سال ۱۳۹۸ برگزار شد.
رسول صدرعاملی همچنین خبر داد خانه سینما در جلسهای با عباس صالحی، وزیر ارشاد دولت جدید، مسئله «پروندههای باز» سینماگران را مطرح کرده و عباس صالجی وعده داده «به سرعت با کمک تیم حقوقی وکلای خانه سینما به موضوع رسیدگی کند.»
مسئولان سازمان سینمایی وزارت ارشاد دولت قبل سال گذشته در چند نوبت علیه بازیگران زنی که به گفته آنها «کشف حجاب» کردند، به اظهارنظر پرداختند و خبر از ممنوعیت فعالیت آنها دادند.
مقامهای جمهوری اسلامی عبارت «کشف حجاب» را در مورد زنان مخالف حجاب اسلامی یا مخالف حجاب اجباری به کار میبرند.
پس از آغاز اعتراضات «زن زندگی آزادی» از اواخر شهریور ۱۴۰۱ شمار زیادی از هنرمندان ازجمله بازیگران زن در حمایت از این اعتراضات بدون حجاب اجباری در مراکز و گردهماییهای عمومی حضور یافتند یا عکسهایی بدون پوشش اجباری و همچنین پستهایی در حمایت از معترضان در شبکههای اجتماعی منتشر کردند.
بیشتر در این باره: وزیر ارشاد ممنوعالکار شدن بیش از ده بازیگر زنِ مخالف حجاب اجباری را تایید کردمحمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد دولت ابراهیم رئیسی آبان ماه ۱۴۰۲ گفت: «درباره ممنوعالکار شدن بازیگرانی که کشف حجاب کردهاند ما قبلا هم اعلام کردیم که حجاب قانون است و ما قانون را اجرا میکنیم.»
او تن ندادن به حجاب اجباری را «عدم اجرای قانون» دانست و تاکید کرد: «کار کردن برای کسانی که قانون را اجرا نمیکنند امکانپذیر نیست.»
پیشتر، رسانههای حکومتی ایران فهرستی از اسامی بازیگران زنی را که «ممنوعالکار» شده بودند، منتشر کردند که در آن نام بازیگرانی مانند باران کوثری، ویشکا آسایش، ترانه علیدوستی، کتایون ریاحی، پانتهآ بهرام، فاطمه معتمد آریا، گلاب آدینه، افسانه بایگان، هنگامه قاضیانی، پگاه آهنگرانی، مریم بوبانی و شقایق دهقان به چشم میخورد.
با این حال، تعدادی از سینماگران و صنفهای خانه سینما در واکنش به اظهارات مقامهای وزارت ارشاد گفتند تعدادی از این بازیگران خودشان دیگر علاقهای به فعالیت ندارند .
کانون کارگردانان و شورای عالی تهیهکنندگان سینمای ایران در بیانیه مشترکی اعلام محدودیت برای این بازیگران توسط وزارت ارشاد را «مصداق بارز بحرانزایی در سینما» دانستند.
از سوی دیگر اقدامات قوه قضائیه علیه بازیگران زن امسال هم ادامه یافته است و هفتم شهریور اعلام شد در پی حضور بدون حجاب اجباری باران کوثری و رخشان بنیاعتماد در جلسه نقد و بررسی یک فیلم، دادستانی تهران علیه این دو سینماگر اعلام جرم کرده است.
نیمه مرداد ماه نیز وکیل افسانه بایگان، بازیگر شناختهشده سینما و تلویزیون، اعلام کرد موکلش در دادگاه به اتهام «انتشار تصاویر مبتذل» به پرداخت مبلغ ۲.۵ میلیون تومان جزای نقدی، جایگزین و بدل از ۹۱ روز حبس تعزیری به عنوان مجازات اصلی و همچنین به ۱۸ ماه ممنوعیت از هرگونه فعالیت در فضای مجازی و منع خروج از کشور به عنوان مجازات تکمیلی محکوم شده است.
این در حالی است که طی دو سال گذشته دهها فیلم کوتاه و بلند بدون رعایت مقررات سانسور جمهوری اسلامی از جمله حجاب اجباری در ایران ساخته شده و تعدادی از این فیلمها در جشنوارههای بینالمللی شرکت کرده و جوایزی نیز به دست آوردهاند.
بیشتر در این باره: اعلام جرم علیه باران کوثری و رخشان بنیاعتماد به دلیل رعایت نکردن حجاب اجباری