چند روز پس از آنکه هیأت دولت جمهوری اسلامی پیشنویس برنامه ۲۵ ساله همکاریهای ایران و چین را تصویب کرد، محمود احمدینژاد بدون نام بردن از این سند، نسبت به قراردادی که مخفیانه با طرفهای خارجی منعقد شود و «برخلاف منافع کشور و ملت باشد» هشدار داد.
به نوشته وبسایت «دولت بهار» که خبرهای رئیسجمهوری سابق ایران و نزدیکان او را پوشش میدهد، محمود احمدینژاد روز شنبه هفتم تیر در دیدار با جمعی از مردم استان گیلان گفت: «شنیدهام که در حال مذاکره هستند و میخواهند یک قرارداد جدید ۲۵ ساله با یک کشور خارجی منعقد کنند و هیچکس هم خبر ندارد».
او بدون نام بردن از فردی خاص گفت: «مگر شما مالک کشور هستید که بدون اطلاع ملت و از کیسه ملت به دیگران میبخشید؟ ... انقلاب کردیم تا هیچ مسألهای از ملت پنهان نباشد و کسانی خود را مالک ملت ندانند».
شماری از کاربران شبکههای اجتماعی ضمن ابراز نگرانی از مفاد قرارداد ۲۵ ساله با چین، به فسادهای دوره محمود احمدینژاد اشاره کرده و او را فرد شایستهای برای هشدار در این زمینه ندانستهاند.
هیأت دولت جمهوری اسلامی ایران روز یکم تیرماه پیشنویس «برنامه ۲۵ ساله همکاریهای جامع ایران و چین» را تایید کرد و حسن روحانی وزیر خارجه دولتش، محمدجواد ظریف، را مأمور کرد که با انجام مذاکرات نهایی با طرف چینی، این برنامه را به امضای طرفین برساند.
دو روز پس از آن، محمدجواد ظریف در توئیتی به زبان چینی خبر داد که در تماسی ویدئویی با همتای چینیاش، درباره «مشارکت جامع استراتژیک دو کشور» و «پیشبرد برنامه ۲۵ ساله همکاریهای دوجانبه» گفتوگو کرده است.
درباره سند همکاری ۲۵ ساله بین ایران و چین هیچ اطلاعات رسمی منتشر نشده و حتی روشن نیست که آیا این توافقنامه به صورت سند همکاری تنظیم میشود یا معاهدهای بین دو کشور است که در آن صورت نیازمند تصویب مجلس خواهد بود.
وبسایت «تابناک» وابسته به محسن رضایی، با اشاره به اینکه این نخستین سند همکاری بلندمدت «با یک قدرت بزرگ در چهل سال گذشته» است، نوشته است: نهایی شدن این سند «میتواند به معنای چرخش کامل به سمت شرق تلقی شود. در واقع، ممکن است به معنای انتخاب نهایی باشد. ترجیح نهایی شرق به غرب».
برخی دیگر از رسانهها نیز به نقل از نشریهای اقتصادی گمانهزنی کردهاند محور اصلی این سند «سرمایهگذاری ۲۸۰ میلیارد دلاری چینیها در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی ایران است».
بیشتر در این باره: رویاهای برباد رفته پسابرجامشماری دیگر از رسانهها نیز گزارش دادهاند موضوع سند جدید همان توافقی است که سال ۲۰۱۶ با عنوان «مشارکت جامع استراتژیک چین و ایران» و به ارزش ۴۰۰ میلیارد دلار بین دو کشور امضا شد اما در مذاکرات جدید «بندهای غیرعلنی به آن افزوده شده است».
شماری از نشریات عربی همسو با ایران، از جمله نشریه «الاخبار» نزدیک به حزبالله لبنان، از این قرارداد بهشدت استقبال کردهاند.
هنوز هیچ مقام دولت حسن روحانی درباره این گزارشها و هشدارها واکنشی نشان نداده است.