نتایج پژوهش علمی گستردهای که در سوئد انجام شده است نشان میدهد که کاربرد هوش مصنوعی میتواند کار متخصصان رادیولوژی برای بررسی اسکنهای معاینه دورهای سرطان پستان (ماموگرافی) را به نصف کاهش دهد.
نتایج اولیه این پژوهش امیدوارکننده توصیف شده است ولی مسئولان آن خاطر نشان کردند که قبل از کاربرد گسترده فناوری هوش مصنوعی در معاینات مربوط به سرطان پستان باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
هر چند ورود هوش مصنوعی به عرصه ارتباطات جمعی نظیر «چت جی پی تی» توجه فراوانی به خود جلب کرده و نگرانیهایی نیز به وجود آورده است ولی یکی از مهمترین عرصههایی که هوش مصنوعی تاکنون کارآمدی خود را اثبات کرده است بازخوانی اسکنهای پزشکی است.
با توجه به کمبود متخصص رادیولوژی در بسیاری از کشورهای جهان امید این است که هوش مصنوعی بتواند فشار کار این متخصصان را در حد قابل ملاحظهای کاهش دهد و به احتمال فراوان دقت تشخیص را نیز افزایش دهد.
چنین تحولی می تواند روی تشخیص به موقع ابتلا به سرطان پستان تاثیر مهمی برجا بگذارد. طبق آمارهای سازمان بهداشت جهانی فقط در سال ۲۰۲۰ بیش از ۲.۳ میلیون زن به سرطان پستان مبتلا شده و حدود ۶۸۵ هزار نفر بر این بیماری جان خود را از دست دادند.
معاینات دورهای یکی از موثرترین راههای تشخیص به موقع سرطان پستان است.
در اکثر کشورهای اروپایی به زنان بین سنین ۵۰ تا ۶۹ سال توصیه میشود که هر دو سال یکبار اسکن بگیرند و نتیجه آن توسط دو متخصص رادیولوژی بررسی می شود.
در پژوهش گستردهای که در سوئد انجام شده است نتایج ماموگرافی حدود ۸۰ هزار زن در فاصله آوریل ۲۰۲۱تا ژوئیه ۲۰۲۲ بررسی شده است.
اسکنهای این افراد به صورت تصادفی بین سامانههای مجهز به هوش مصنوعی و یا متخصصان رادیولوژی تقسیم شده است. آلگوریتم فناوری هوش مصنوعی پس از بازخوانی اسکن براساس مقیاس یک تا ده خطر ابتلا هر یک از این افراد به سرطان پستان را پیش بینی کرد. تشخیص این سامانهها سپس توسط متخصصان رادیولوژی کنترل شد.
تنظیم کنندگان این پژوهش می گویند که تشخیص احتمال ابتلا به سرطان توسط سامانه هوش مصنوعی حدود ۲۰ درصد بیشتر از تشخص متخصصان رادیولوژی بود. اما میزان خطا (مواردی که در تشخیص اولیه سرطان تایید ولی در بازبینی مجدد رد میشود) در هر دو روش یکسان و حدود ۱.۵درصد بود.
در مواردی که از هوش مصنوعی استفاده شد حجم کار متخصصان رادیولوژی حدود ۴۴ درصد کاهش یافت چون به جای دو متخصص فقط یک نفر لازم بود که نتیجه اسکن را مجددا بررسی کند.
کریستینا لانگ، متخصص رادیولوژی در دانشگاه لوند سوئد و مسئول این پژوهش گفت:«مهمترین ظرفیت بالقوه هوش مصنوعی در حال حاضر کاستن از حجم کار متخصصان رادیولوژی در بازخوانی مکرر اسکن هاست. ولی میزان ایمنی در تشخیص هنوز به حد کافی نرسیده که بتوان گفت فناوری هوش مصنوعی می تواند در روند قربالگری معاینات ماموگرافی به کار برده شود.»
تنظیم کنندگان این پژوهش تاکید کردند که برای ابرازنظر قطعی در مورد استفاده از هوش مصنوعی در کاستن از احتمال بروز سرطان پستان بین تاریخهای گوناگون معاینات دورهای دست کم به دو سال پژوهش بیشتر نیاز هست.
استیفن دانی، پروفسور رشته قربالگری سرطان در دانشگاه کوئین مری لندن که در این پژوهش مشارکت نداشته است٬ خاطرنشان کرد که آلگوریتمهای هوش مصنوعی ممکن است برخی از انواع مراحل پیش سرطانی را به اشتباه سرطان قطعی تشخیص دهند.
با این همه، او «کیفیت عالی» این پژوهش را تایید کرد و گفت:«کاستن از زمان و حجم کار متخصصان رادیو لوژی در بسیاری از برنامههای معاینه و غربالگری سرطان پستان مسئله بسیار مهمی است.»