«طراح عملیات کشتن سربازان آمریکایی» که در سوریه کشته شد، کیست؟

تصویری از علی موسی دقدوق که ارتش ایالات متحده منتشر کرده بود

یکی از حملات هوایی اخیر اسرائیل به سوریه، به کشته شدن «علی موسی دقدوق» از فرماندهان بلندپایه حزب‌الله لبنان انجامید. آن‌گونه که یک مقام مسئول نظامی آمریکایی به شبکه «ان‌بی‌سی» گفته، دقدوق طراح و مغز متفکر یکی از پیچیده‌ترین حملات علیه نیروهای ایالات متحده در جریان جنگ عراق بود.

این مقام مسئول آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، گفته است: «هنوز جزئیات حمله هوایی اسرائیل در اختیار ما نیست و نمی‌دانیم به طور مشخص این حمله چه زمانی و در کدام منطقه سوریه روی داده و این‌که یا دقوق به طور مشخص هدف حمله بوده یا نه.»

وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) و سفارت اسرائیل در واشینگتن نیز به سوال‌های رسانه‌ها در این باره پاسخ نداده‌اند.

اما یک منبع امنیتی لبنانی و دیده‌بان حقوق بشر سوریه به خبرگزاری فرانسه گفته‌اند که دقدوق، مسئول پرونده جولان در حزب‌الله، «در حمله روز ۱۰ نوامبر (۲۰ آبان) اسرائیل به منطقه زینبیه هدف قرار گرفت.»

حملهٔ آن روز یک ساختمان را هدف قرار داد که در آن «خانواده‌های لبنانی و اعضایی از حزب‌الله زندگی می‌کنند»؛ گروهی که از سوی جمهوری اسلامی حمایت و از سوی آمریکا، تروریستی شناخته می‌شود.

بنا بر گزارش دیده‌بان حقوق بشر سوریه،‌ این حمله دستکم ۹ کشته برجای گذاشت.

دقدوق کیست؟

بنا بر گزارش «انستیتوی مطالعات جنگ»، علی موسی دقدوق در سال ۱۹۸۳ به عضویت حزب‌الله لبنان در آمد. او پس از مدت زمان کوتاهی، به فرماندهی واحد عملیات ویژه این گروه منصوب شد.

دقدوق به سرعت در حزب‌الله ارتقا یافت و هماهنگ‌کننده عملیات در بخش‌های مختلف این گروه شد. او همچنین مسئول هماهنگی امنیت شخصی حسن نصرالله، دبیرکل پیشین حزب‌الله، بود که سال جاری در یکی از حملات هوایی اسرائیل به حومه جنوبی بیروت کشته شد.

دستگیری در عراق پس از ربودن سربازان آمریکایی

در ژوئیه سال ۲۰۰۷، ارتش آمریکا اعلام کرد که علی دقدوق را در جنوب عراق دستگیر کرده است. ایالات متحده تاکید کرد یکی از اعضای حزب‌الله لبنان را که «برای آموزش شورشیان عراقی با کمک نیروی قدس سپاه پاسداران به عراق سفر کرده» را دستگیر کرده است.

آمریکا، دقدوق را که در عراق به «حمید محمد جبور اللامی» ملقب شده بود را متهم به طراحی حمله ژانویه ۲۰۰۷ در شهر کربلا علیه نیروهای آمریکایی کرد. در آن حمله یک سرباز آمریکایی کشته و چهار تن دیگر ربوده شدند. این چهار سرباز نیز مدتی بعد کشته شدند.

ایالات متحده می‌گوید که «رهبری حزب‌الله سال ۲۰۰۵ دقدوق را برای همکاری در آموزش تندروهای عراقی، به ایران فرستاده بود.»

تسلیم به دولت عراق

پیش از خروج از عراق در سال ۲۰۱۱، واشینگتن اعلام کرد که پس از دریافت تضمین دولت عراق مبنی بر این‌که «علی دقدوق را به خاطر جنایت‌هایش مجازات کند»، او را تسلیم مقام‌های عراقی کرد.

علی دقدوق، آخرین زندانی بود که ایالات متحده پیش از خروج از عراق، تسلیم بغداد کرد؛ اقدامی که خشم برخی اعضای کنگره آمریکا را برانگیخت که آن را «پیامی منفی به متحدان واشینگتن در منطقه» دانستند.

از جمله «میچ مک‌کانل» رهبر وقت اقلیت جمهوی‌خواه و «جان مک‌کین» نامزد اسبق انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در بیانیه‌ای، تسلیم «دقدوق تروریست به دولت عراق به جای تسلمی او به دادگاه نظامی آمریکایی» را «رسوایی» توصیف کردند.

آن‌ها افزودند: «ما از این‌که دقدوق به خاطر دست‌داشتن در قتل شهروندان آمریکایی مجازات نشد، به دلایل سیاسی توسط عراقی‌ها آزاد خواهد شد و پس از آن جنگ علیه ایالات متحده و دوستان‌مان را از سر خواهد گرفت، به شدت نگرانیم.»

از سرگیری فعالیت پس از آزادی

سرانجام، دادگاه کیفری عراق در سال ۲۰۱۲ تصمیم گرفت که «به دلیل فقدان ادله‌ای برای محکومیت»، علی دقدوق را آزاد کند.

ارتش اسرائیل در سال ۲۰۱۹ اعلام کرد واحدی کشف کرده که حزب‌الله لبنان پشت خط آتش‌بس در بلندی‌های جولان ایجاد کرده؛ واحدی که فرماندهی‌ آن با «علی دقدوق» است.

در بیانیه‌ای که توسط افیخای ادرعی، سخنگوی عربی زبان ارتش اسرائیل، در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شد، این واحد به عنوان «طرح سری حزب‌الله» توصیف و آمده بود: هدف از ایجاد این واحد «موضع‌گیری به گونه‌ای است که توانایی اقدام علیه اسرائیل را داشته باشد.»