اختلاف کشورهای عرب بر سر ایران و سوریه در نشست لبنان

تصویری از پرچم‌های اعضای اتحادیه عرب در بیروت.

با فرارسیدن زمان برگزاری اجلاس اقتصادی منطقه‌ای در لبنان که روزهای شنبه و یکشنبه برگزار می شود اختلاف نظر کشورهای عربی در مورد آینده سوریه و نحوه مهار ایران این اجلاس را تحت الشعاع قرار داده است.

به گزارش شبکه خبری «الجزیره» بسیاری از رهبران کشورهای عربی که قرار بود در چهارمین نشست توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورهای عضو اتحادیه عرب شرکت کنند اخیرا اعلام کرده اند که در این گردهمایی حاضر نخواهند شد.

امیران کویت و قطر شرکت نخواهند کرد. به جای رییس جمهور مصر قرار است نخست وزیر این کشور به لبنان بیاید و محمود عباس رییس تشکیلات خودگردان فلسطینیان نیز گفته است که این روزها در نیویورک خواهد بود.

به نظر می رسد این بی‌اعتنایی‌ها یک پیام آگاهانه به حکومت ایران باشد که متحدانش از جمله گروه حزب الله در لبنان قدرت فراوانی دارند و از رژیم بشار اسد در سوریه حمایت می کند.

از نگاه متحدان ایران این اجلاس می توانست فرصت مناسبی برای حضور مجدد بشار اسد در گردهمايی رهبران عرب باشد ولی آینده سوریه از جمله موضوعات گفتگوهای این اجلاس نیست.

حسام زکی، مشاور دبیرکل جامعه عرب گفت:«جامعه عرب در اين اجلاس برای گفتگو در مورد دعوت دمشق به جلسات آینده نهاد در تونس هیچ برنامه‌ای ندارد و در هر صورت سوریه به این اجلاس دعوت نشده است.»

رامی خوری، تحلیلگر سیاسی به شبکه الجزیره گفت:«هنوز به آن مرحله نرسیده ایم . تمام حکومت‌های عربی قصد ندارند به سرعت روابط خود را با سوریه عادی کنند.»

اتحادیه عرب در سال ۲۰۱۱ و قبل از آغاز جنگ داخلی سوریه عضویت آن کشور را به دلیل سرکوب خشونت بار اعتراضات ضد حکومتی تعلیق و تحریم‌های اقتصادی علیه آن وضع کرد. حتی برخی از کشورها سفرای خود را از دمشق فراخواندند.

اواخر سال ۲۰۱۸ عمر البشیر رییس جمهور سودان اولین رهبر عربی بود که از آغاز جنگ داخلی سوریه از دمشق دیدار کرد.

در هفته‌های بعد از این سفر کشورهای بحرین و امارات متحده عربی سفارت خود در دمشق را بازگشایی کردند ولی جامعه عرب هنوز در این زمینه به توافق کامل نرسیده است.

در روزهای اخیر برخی از کشورهای عربی به موضع خود صراحت داده اند. عراق که هیچگاه مناسبات خود را با سوریه قطع نکرده بود اعلام کرد از اقدامات برای احیا عضویت دمشق در اتحادیه عرب حمایت می کند. قطر، یکی از حامیان مهم مخالفان رژیم سوریه گفت دلایل تعلیق عضویت سوریه بر جای خود باقی است و نشانه‌های مثبتی برای عادی سازی مناسبات با دمشق وجود ندارد.

عربستان سعودی احتمال گشایش سفارت خود در شهر دمشق، همچون متحدانش بحرین و امارات متحده عربی را تکذیب کرده است.

سامی نادر تحلیلگر سیاسی می گوید:«مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا به آنها گفت که قبل از توافق در مورد محورهای اصلی یک مصالحه سیاسی برای سوریه عادی سازی روابط و یا صحبت از بازسازی ان کشور هنوز زود است.»

بشار اسد که پس از حدود هشت سال جنگ علیه حکومتش توانسته در قدرت باقی بماند تلاش خواهد کرد موقعیت خود را در سوریه تثبیت کند، به انزوای حکومت خود پایان داده و سرمایه‌های خارجی بسیار ضروری برای بازسازی کشور ویران را جلب کند.

ولی آنچه که تلاش‌های دیپلماتیک به رهبری مسکو برای مشروعیت دادن به حکومت سوریه تلقی می شود در حال حاضر با موانع زیادی روبرو است.

با استفاده از گزارش الجزیره ؛ ش.ر