خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه گزارش داد که عربستان و امارات به احیای برجام رضایت داده و اکنون در تلاش برای بهبود روابط خود با ایران و لابیگری در آمریکا برای حل نگرانیهای امنیتی خود هستند.
دولت جو بایدن خواستار احیای برجام است، اما متحدان عرب وی در خلیج فارس همواره این توافق را ناعادلانه عنوان کرده و میگویند در توافق با ایران به مسائلی نظیر برنامه موشکی و حمایت جمهوری اسلامی از گروههای نیابتی منطقهای توجه نشده است.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، نیز روز دوشنبه صراحتا اعلام کرد که اولویت آمریکا بازگشت به برجام و استفاده از این توافق به عنوان چهارچوبی برای رسیدگی به دیگر مسائل است.
گزارش رویترز که روز چهارشنبه، ۱۹ خرداد، منتشر شد میافزاید با این حال عربستان که درگیر جنگی پرهزینه در یمن و تهدیدات موشکی و پهپادی حوثیهای مورد حمایت جمهوری اسلامی علیه زیرساختهای نفتی خود است، میگوید نباید مسائل دیگر در توافق هستهای با ایران نادیده گرفته شود.
عبدالعزیز ساغر، رئیس «مرکز پژوهشهای خلیج» فارس در عربستان که قبلا در مذاکرات غیررسمی تهران و ریاض فعال بوده، میگوید اگر آمریکا خواهان بازگشت به برجام است، مشکلی نیست و این تصمیم خود دولت واشینگتن است، اما «ما نیاز داریم همه نسبت به نگرانیهای امنیتی منطقه مسئولانه برخورد کنند».
برخی مقامات عربی به رویترز گفتهاند که این کشورها با لابیگری تلاش کردهاند در مذاکرات برجام حضور داشته باشند، اما از دولت بایدن جواب رد گرفتهاند.
بیشتر در این باره: آمریکا: حتی در صورت بازگشت به برجام، «صدها» تحریم ایران باقی خواهد ماندحال رویترز مینویسد که عربستان حتی منتظر نتیجه مذاکرات برجام نشده و از ماه آوریل مذاکراتی را با ایران برای رفع نگرانیهای خود آغاز کرده است.
عربستان میگوید انتظار عمل از ایران دارد، اما رویترز گزارش داده است که جمهوری اسلامی کارتهای زیادی برای رو کردن مقابل عربستان دارد.
آقای ساغر میگوید جنگ یمن برای ایران بسیار ارزان و برای عربستان بسیار گران است، موضوعی که ایران را در موقعیت دست بالا قرار میدهد.
امارات نیز، خصوصا بعد از حملات به نفتکشها در سال ۲۰۱۹، در تلاش برای تنشزدایی با ایران است.
رویترز مینویسد امارات در نظر دارد تمرکز خود را روی بهبود اقتصاد کشور بعد از همهگیری کرونا قرار دهد، اما امنیت شرط مهمی برای رسیدن به این هدف است.
یک منبع به این خبرگزاری گفته است توافق هستهای بهتر از این است که هیچ توافقی نباشد، اما چگونه میتواند جامعه جهانی و سرمایهگذاران را قانع کند که این یک توافق واقعی بلندمدت خواهد بود؟
روزنامه فایننشال تایمز نیز روز سهشنبه گزارش داده بود که امارات سیاست خارجی خود را تعدیل کرده و تمرکزش را روی بهبود اقتصاد کشور گذاشته است.
این گزارش از قول منابع آگاه میافزاید امارات بعد از خیزشهای مردمی در خاورمیانه، موسوم به بهار عربی، تصمیم گرفت تا پا پیش گذاشته و مانع افزایش نفوذ ایران در منطقه شود و در همین راستا در جنگ عربستان با حوثیها نیز شرکت کرد، اما اکنون به مذاکرات پشت پرده با ایران در راستای تنشزدایی ادامه میدهد.
رویترز مینویسد کشورهای عربی حداقل امیدوارند آن بخش از تحریمهای آمریکا علیه ایران که مربوط به تروریسم و اشاعه تسلیحات هست، باقی بماند تا ابزاری برای فشار بر جمهوری اسلامی باشد.
آقای بلینکن نیز به کمیته کنگره آمریکا گفته بود که «صدها تحریم آمریکا علیه ایران» حتی با وجود احیای برجام، به قوت خود باقی میماند و توافق هستهای چهارچوبی برای ادامه مذاکرات با ایران بر سر مسائل دیگر، از جمله نگرانیهای منطقهای خواهد بود.
رویترز مینویسد با این حال، کشورهای عرب خلیج فارس به این موضوع مشکوک هستند و سفیر امارات در واشینگتن نیز اخیرا گفته بود هیچ نشانهای مبنی بر این که توافق هستهای به قدرتگیری جناح میانهرو در ایران منجر شود، دیده نمیشود.
وی گفته بود با این حال ما با ایران همسایه هستیم و نیاز داریم در صلح زندگی کنیم.