یک خرده‌سیاره؛ سهم زمین‌شناس مصری از فضا

فاروق الباز در ۱۹۹۵؛ تأسیس مرکز «پژوهش‌های زمین‌شناسی و اخترشناسی» در موزه اسمیتسونیای واشینگتن نیز از ابتکارات الباز است.

«اتحاد بین‌المللی اخترشناسی» یک خرده‌سیاره کشف شده در مدار میانی مریخ و مشتری را به نام «فاروق الباز» زمین‌شناس مصری‌تبار آمریکایی و از مدیران پیشین سازمان فضایی آمریکا ناسا نامگذاری کرد. از کشف این سیاره ۴۱ سال می‌گذرد و تاکنون با مشخصات VA6 1978 شناسایی می‌شد.

فاروق الباز از مدیران طرح سازمان فضانوری آمریکا، ناسا، برای فرستادن «آپولو ۱۱» به فضا و فرود آمدن سرنشنیان آن بر کره ماه در ۲۰ ژوئیه ۱۹۶۹ بود. چگونگی نمونه‌برداری از سطح ماه و تجزیه و تحلیل نمونه‌های آورده شده به کره زمین زیر نظر فاروق الباز انجام گرفته است.

او در چند طرح فضایی مشترک آمریکا و شوروی سابق نیز همکاری داشته است. فاروق الباز همچنین دارای پژوهش‌های بسیاری است؛ از جمله در مورد جنس مواد تشکیل‌دهنده برخی از کرات دیگر، به ویژه مریخ.

هر چند نامگذاری سیارک‌ها به نام فضانوردان و فضاشناسان بی‌سابقه نیست اما این نخستین بار است که بر یک سیارک نام یک «زمین‌شناس» ناسا گذاشته می‌شود.

فاروق الباز در خانواده‌ای پرجمعیت شامل هشت خواهر و برادر دیگر در روستای «طوخ الاقلام» در شمال قاهره به دنیا آمد. پدر او روحانی مذهبی این قریه بود.

او مشاور علمی انور سادات، رئیس‌جمهور اسبق مصر بود و عبدالفتاح السیسی رئیس‌جمهور کنونی مصر نیز او را به عنوان مشاور علمی در کنار خود دارد. اسامه الباز، برادر کوچکتر فاروق الباز، نیز سال‌ها مشاور اصلی سیاسی حسنی مبارک رئیس‌جمهور پیشین مصر بود.

فاروق الباز متولد دوم ژانویه ۱۹۳۸ است اما علیرغم کهنسالی، همچنان هر از گاهی در دانشگاه استان زادگاه خود، دقهلیه، به تدریس می‌پردازد. دانشگاه میسوری آمریکا و دانشگاه هایدلبرگ آلمان از دیگر دانشگاه‌هایی است که سال‌ها او در آنها تدریس کرده است.

تأسیس مرکز «پژوهش‌های زمین‌شناسی و اخترشناسی» در موزه اسمیتسونیای واشینگتن نیز از ابتکارات الباز است.

امید فیلمسازان لیبی و سودان برای دریافت اسکار

علاقه‌مندان به سینما می‌دانند که چند هفته‌ای پس از آخرین مراسم اسکار، در لس‌آنجلس تصمیم گرفته شد، عنوان بخش انتخاب بهترین فیلم خارجی در رقابت‌های اسکار، به انتخاب بهترین فیلم جهانی تغییر داده شود. هر ساله بیش از ۸۰ کشور جهان یکی از محصولات سینمایی خود را روانه رقابت‌های اسکار می‌کنند.

بیشتر در این باره: دو فیلم از سینمای عرب در جشنواره کن

روزنامه الشرق الاوسط می‌نویسد، عنوان بخش فیلم‌های غیر هالیوودی هرچه باشد امسال بیش از سال‌های پیش فیلم‌هایی از کشورهای عرب برای نمایش در رقابت‌های اسکار فرستاده می‌شود. سال گذشته فیلم «کفر ناحوم» ساخته فیلمساز لبنانی، نادین لباکی، نخستین فیلم از کشوری عرب بود که در رقابت‌های فیلم‌های خارجی اسکار پذیرفته شد.

برای رقابت امسال کشورهای بحرین، مصر، عمان، مراکش، امارات، قطر، تونس، الجزائر، لیبی و سودان فیلم‌هایی را برای هیئت گزینش اسکار ارسال کرده‌اند.

به نوشته الشرق الاوسط، بیشترین منتقدان در کشورهای عرب فیلم «حتماً بهشتی هست» ساخته فیلمساز فلسطینی «ایلیا سلیمان» را دارای بیشترین بخت برای نامزدی دریافت اسکار در بخش «بهترین فیلم جهانی» می‌دانند.

برخی از فیلم‌های ارسالی از کشورهای عرب هم فیلم‌های مستند کوتاه است، از جمله فیلم «میدان‌های آزادی» ساخته فیلمساز لیبیایی «نزیهه عربی» که مستندی است درباره تیم‌های فوتبال دختران که پس از سقوط حکومت معمر قذافی برای نخستین بار در این کشور تشکیل شده و به مسابقه می‌پردازند.

الشرق الوسط یادآور شده که برخلاف برخی دیگری از کشورهای عربی، فیلم‌سازی در لیبی و همین طور سودان، دارای پیشینه‌ای طولانی ست.