اصغر فرهادی، کارگردان ایرانی برنده دو جایزه اسکار، که این روزها با جدیدترین فیلم بلند خود در جشنواره فیلم کن حضور دارد، در مصاحبهای ایران را کشوری خواند که حق آزادی بیان و اندیشه در آن وجود ندارد.
فیلمساز ۴۹ ساله ایرانی در گفتوگویی با نشریه سینمایی «ورایتی» که روز سهشنبه ۲۲ تیرماه منتشر شد، با اشاره به اینکه کاربرد شبکههای اجتماعی در ایران را از جهاتی متفاوت با سایر نقاط جهان است، گفته است مردم ایران از شبکههای اجتماعی به عنوان فرصتی برای ابراز مسائلی استفاده میکنند که سالها سرکوب شده است.
روز سهشنبه فیلم «قهرمان» ساخته اصغر فرهادی در بخش مسابقه هفتاد و چهارمین جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد. این فیلم ۱۲۷ دقیقهای که در ایران مقابل دوربین رفته است، روایتگر نقش شبکههای اجتماعی، مقبولیت عمومی، عملکرد سازمانهای مردمنهاد، بیاعتمادی روزافزون حاکم بر جامعه و شکاف عمیق اجتماعی در میان اقشار مختلف جامعه است.
گفتوگوی ورایتی با اصغر فرهادی همزمان با نمایش فیلم تازه آقای فرهادی در جشنواره کن منتشر شده و در این مصاحبه ورایتی به نقل از آقای فرهادی ایران را کشوری «سرکوبگر» توصیف کرده است.
با این حال روز چهارشنبه آقای فرهادی در نشست خبری فیلم خود، در پاسخ به سؤال خبرنگار رادیوفردا گفت که اشاره او در این مصاحبه به «بسته» بودن جامعه ایران بوده و او در این باره از لفظ «سرکوبگر» استفاده نکرده است.
«کار از نگران بودن گذشته است»
آقای فرهادی به نشریه «ورایتی» گفته است که در حال حاضر به دلیل تنشهای موجود در میان گروهها، عقاید و ایدئولوژیهای مختلف در جامعه ایران، شبکههای اجتماعی به «ابزاری در دستان گروهی از مردم برای رویارویی با دیگران» بدل شدهاند.
او در پاسخ به این پرسش که آیا شیوه مداخلهگری رسانهها در ایران و نقش آنها در سیستم قضایی جمهوری اسلامی را مایه نگرانی میداند یا نه، بهویژه در جاییکه منجر به صدور حکم حبس برای افراد میشود، تصریح کرد: «کار از نگران بودن گذشته است. یک واقعیت است. روزگار ما اینگونه است.»
اصغر فرهادی در بخش دیگری از مصاحبه، با اشاره به اینکه در ایران مردم در شبکههای اجتماعی بیشتر درباره مسائل سیاسی و اجتماعی حرف میزنند، گفته است: «وقتی به رسانهای دسترسی داشته باشید که فرصت ابراز عواطف و احساسات را در اختیارتان میگذارد، بهویژه حرفهای فروخوردهای که سالهاست در دل مردم مانده، واضح است که ناگهان سر ریز میکند.»
بیشتر در این باره: «قهرمان» در کن؛ سهم حکومت در شکاف اجتماعیگذشته از بحث سانسور و مداخله دولت در شبکههای اجتماعی و فیلتر کردن شبکههای مهم اجتماعی مانند توییتر و فیسبوک، حکومت ایران به طور معمول در جریان اعتراضهای سالهای اخیر اقدام به قطع اینترنت کرده است که در برخی رویدادها مثل اعتراضهای آبان ۹۸ به قطع چند روزه اینترنت منجر شد.
حسن روحانی، رئیس دولت یازدهم و دوازدهم پیش از این در دیماه ۹۷ ضمن پذیرش شکست سیاست فیلترینگ در ایران گفته بود که به دلیل «نبود رسانههای آزاد در ایران، فضای مجازی دچار «تورم» شده و مردم میخواهند همه موضوعات را در این فضا بیان کنند».