ترکیه از مقاصد گردشگری آسان و نزدیک برای ایرانیان است. ویزا نمی‌خواهد، از بعضی از سفرهای داخلی ارزانتر است و بدلیل اینکه کشوری خارجی‌ست، جذابیت دارد.
آزادی پوشش، آزادی نوشیدنی‌های الکلی، شرکت در کنسرت خوانندگان محبوب، خرید و دیدن اماکن تاریخی از دلایل اصلی سفر ایرانی‌ها بویژه جوانان به ترکیه است. گرفتن وقت برای درخواست ویزا از سفارت آمریکا و دیدن اقوام برای ایرانی‌هایی که به هر دلیلی امکان دیدن خانواده‌هایشان را در وطنشان ندارند، از دیگر دلایل سفر به ترکیه است.
حالا رضا هاکان تکین، سفیر ترکیه در تهران به خبرگزاری ایسنا گفته که سفر ایرانی‌ها به کشورش بدنبال کودتای نافرجام تیرماه، ۳۰ درصد کاهش داشته است.
Your browser doesn’t support HTML5
کاهش سفر ایرانیان به ترکیه؛ می‌ترسیم اما می‌رویم!
پس از کودتای نافرجام در ۲۵ تیرماه در ترکیه ۳۵ هزار نفر در این کشور دستگیر شده‌اند و بیش از ۱۰۰ هزار نفر از مشاغل نظامی و غیرنظامی خود برکنار یا تعلیق شده‌اند.
ترکیه فتح‌الله گولن روحانی ناراضی مقیم آمریکا را هدایت‌کننده کودتا می‌داند و خواستار استرداد او به آنکارا شده است. فتح‌الله گولن این اتهام را رد کرده است.
بدنبال کودتای نافرجام در ۲۵ تیرماه در ترکیه، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران در اطلاعیه‌ای از دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری خواست تا اطلاع ثانوی و تا زمان برقراری دوباره آرامش و امنیت به ترکیه، از اعزام گردشگران به این کشور خودداری کنند.
با این‌حال پرواز هواپیماهای مسافربری از ایران به مقصد ترکیه که از ۲۵ تیرماه ممنوع شده بود، از روز ۲۷ تیرماه از سر گرفته شد. اما بسیاری از آژانس‌های مسافرتی تورهای خود را به مقاصد توریستی ترکیه متوقف کردند.
گرچه تعداد زیادی از تورهای مسافرتی به ترکیه از سر گرفته شده اما هنوز هم آژانس‌هایی هستند که به مقصد ترکیه تور نمی‌فرستند.
آژانس مسافرتی ققنوس یکی از این تورهاست. آژانس مسافرتی دلتابان هم از متوقف شدن تورهای مسافرتی به ترکیه خبر داده است.
رضا هاکان تکین، سفیر ترکیه در تهران به ایسنا گفته ممنوعیت یک‌ماهه‌ای که برای سفر تورهای ایرانی به ترکیه وضع شد، می‌توانست بعد از چند روز برداشته شود ولی ایران یک‌ماه کامل این ممنوعیت را برنداشت.
عارف کسکین، کارشناس مرکز تحقیقات استراتژیک آنکارا به رادیوفردا می‌گوید کاهش سفر گردشگران ایرانی به ترکیه در اصل پس از حملات تروریستی به استانبول و آنکارا آغاز شد و بدنبال کودتای نافرجام ادامه یافت:«قبلا ترکیه جذابیت بیشتری داشت و ایرانی‌ها دیگر امنیت و آرامشی که قبلا اینجا داشتند را احساس نمی‌کنند. حملات تروریستی اخیر در ترکیه موجب کشته شدن یک گردشگر ایرانی شد و این مساله روی گردشگران ایرانی تاثیر زیادی داشته است.»
اما کاهش تعداد گردشگران ایرانی به ترکیه چه تاثیری بر وجهه انکارا در سطح منطقه دارد؟
قدیر گلکاریان، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسایل ترکیه معتقد است این کاهش تاثیرات زیادی بر وجهه منطقه‌ای و همچنین مسایل داخلی ترکیه دارد:« طبیعتا عمده مسافران گردشگری ترکیه را بعد از روسیه ایران تشکیل می‌داد. با توجه به کاهشی که امروز شاهد هستیم و خود مسوولان ترکیه هم اذعان دارند، این مساله می‌تواند موقعیت ترکیه را در میان سایر کشورها مخدوش کند. این مساله بر روند روابط اقتصادی یا تجارت چمدانی که رایج‌ترین سیستم تجارت بین ایران و ترکیه است و توریست‌ها غالبا از این طریق به تجارت می‌پردازند، موجب رکود اقتصادی در ترکیه خواهد شد.»
ترکیه به توریسم وابستگی زیادی دارد و صنعت ساختمان به نحو گسترده‌ای به توریسم وابسته است. کاهش تعداد توریست‌ها بر بسیاری از صنایع که به توریسم وابسته هستند و از جمله به صنعت ساختمان ضرر زیادی خواهد زد.احمد علوی، تحلیلگر اقتصادی
اقتصاد ترکیه در سال میلادی گذشته بدلیل حملات تروریستی به شهرهای استانبول و آنکارا بشدت آسیب دید. به‌گزارش موسسه بین‌المللی یورومانیتور، درآمد ترکیه از گردشگری دو سال پیش معادل ۳۵ میلیارد دلار بود اما این درآمد در سه فصل نخست سال گذشته میلادی به ۲۹ میلیارد دلار رسید.
این آسیب اقتصادی بعد از کودتای نافرجام ۲۵ تیرماه شدت گرفت. احمد علوی، تحلیلگر و استاد اقتصاد در سوئد می‌گوید ترکیه به توریسم وابسته است و این مساله تاثیر منفی بر صنایع این کشور دارد: «مراکز تحقیقاتی ترکیه کاهش کل صنعت توریسم در سال جاری را نسبت به سال گذشته، حدود ۳۵ درصد تخمین می‌زنند. بخاطر شرایط نامناسب امنیتی و سیاسی در ترکیه، مساله توریسم از رونق افتاده. ترکیه به توریسم وابستگی زیادی دارد و صنعت ساختمان به نحو گسترده‌ای به توریسم وابسته است. کاهش تعداد توریست‌ها بر بسیاری از صنایع که به توریسم وابسته هستند و از جمله به صنعت ساختمان ضرر زیادی خواهد زد.»
موضع‌گیری‌های اخیر ایران موجب کاهش توریست‌های ایرانی در ترکیه شده. اگر روال به همین صورت پیش برود صدمات زیادی بر مناسبات اقتصادی، سیاسی و حتی فرهنگی میان ترکیه و ایران پدید خواهد آمد.قدیر گلکاریان، تحلیلگر مسایل ترکیه
قدیر گلکاریان کارشناس مسایل ترکیه معتقد است که کاهش تعداد گردشگران خارجی و ترس ایران از حملات تروریستی و کودتا در ترکیه بر روابط این دو کشور هم تاثیر منفی دارد:« هم رفتار دولت ترکیه و هم جوی که در ترکیه حاکم شده موجب آن شده که سفارت ایران در آنکارا بعنوان نهاد رسمی و نمایندگی دولت ایران بیانیه‌هایی صادر کند و از سفر شهروندانش به ترکیه جلوگیری کند. موضع‌گیری‌های اخیر ایران موجب کاهش توریست‌های ایرانی در ترکیه شده. اگر روال به همین صورت پیش برود صدمات زیادی بر مناسبات اقتصادی، سیاسی و حتی فرهنگی میان ترکیه و ایران پدید خواهد آمد.»
با این‌حال تعداد زیادی از ایرانیان به‌رغم هشدارهای امنیتی همچنان معتقدند که سفر به ترکیه مانعی ندارد.
زمانی که ما وارد فرودگاه آتاتورک شدیم وقتی پلیس‌ها را دیدیم که رفت‌وآمد می‌کردند، احساس امنیت می‌کردیم. من و همسرم همه جاهای دیدنی را دیدیم بدون اینکه بترسیم.ساسان، شهروند ایرانی
بهاره، مدیر یک آژانس مسافرتی در تهران به رادیوفردا گفت که تورهای مسافرتی به ترکیه با استقبال خوبی مواجه هستند و چون سفر به ترکیه نسبت به دیگر سفرهای خارجی ارزانتر است، مسافران زیادی به این مقصد سفر می‌کنند.
ساسان یکی از ساکنان تهران هم به رادیو فردا می‌گوید که چند روز پس از کودتای نافرجام تیرماه به ترکیه سفر کرده است: «به نظر من این اتفاقات که در ترکیه افتاده، نمی‌تواند تاثیری بر سفر ایرانی‌ها به ترکیه بگذارد. من خودم زمانی که رفتن تورها به ترکیه ممنوع بود با همسرم خودمان بلیت گرفتیم و به استانبول رفتیم. شاید تغییراتی در سطح سیاسی ترکیه اتفاقا افتاده باشد اما آنچه در خیابان از طرف یک توریست لمس شود، ما چیزی احساس نکردیم. به مراکز خرید و خیابان‌های مختلفی هم رفتیم و هیچ اتفاق بدی نیفتاد. حتی دوستی داشتم که در مرکز خرید در استانبول کار می‌کند. از من پرسید چرا تعداد ایرانی‌ها در استانبول کم شده. من هم گفتم شاید بخاطر کودتا ترسیده‌اند.»
این شهروند تهرانی درباره اینکه ترس از کودتا یا بمب‌گذاری روی سفر او و همسرش به ترکیه تاثیری ندارد، می‌گوید:« مسلما جوی که در ایران از طریق تلویزیون و رادیو ایجاد شده ممکن است ترسی در بین مردم ایجاد کند. زمانی که ما وارد فرودگاه آتاتورک شدیم وقتی پلیس‌ها را دیدیم که رفت‌وآمد می‌کردند، احساس امنیت می‌کردیم. من و همسرم همه جاهای دیدنی را دیدیم بدون اینکه بترسیم.»
مهناز یک شهروند ایرانی است که در ترکیه زندگی می‌کند. او به رادیوفردا می‌گوید خانواده خودش و همسرش از زمانی که انفجارهای تروریستی در ترکیه آغاز شد، از سفر به ترکیه خودداری کرده‌اند.
مهناز می‌گوید از مهر ماه سال گذشته که مادرش برای تولد فرزند او به ترکیه رفته، دیگر هیچ‌کس از خانواده خودش و همسرش به دیدن آنها نرفته است.
رضا دیگر شهروند ایرانی که سه هفته پیش به ترکیه سفر کرده درباره تجربه سفرش به رادیوفردا می‌گوید: «جو امنیتی بعد از کودتا در استانبول حاکم بود. ماموران امنیتی در ورودی‌های مترو و اتوبوس‌ها و جاهای عمومی مردم را تفتیش می‌کردند و اشیای همراه آنها را می‌گشتند. »
رضا می‌گوید مردم در ایران فکر می‌کنند که بخاطر بمب‌گذاری‌ها و کودتا در ترکیه جو ناامنی حاکم است و می‌افزاید:« خانواده‌هایی که بچه‌های کوچک دارند یا می‌خواهند دسته‌جمعی برای تفریح یا خرید بروند، بیشتر فکر می‌کنند که ترکیه ناامن است و ترسیده‌اند و فکر می‌کنند که بهتر است به‌جای ترکیه به ارمنستان یا آذربایجان بروند. جوانان که معمولا نترس هستند، هنوز به ترکیه سفر می‌کنند.»
هاکان تکین سفیر ترکیه در تهران به ایسنا گفته که در سال گذشته میلادی حدود ۱ میلیون و هفتصد هزار گردشگر ایرانی به ترکیه رفته‌اند. این رقم به‌گفته آقای تکین دو سال پیش یک میلیون و ششصد هزار نفر بوده است.