«بازگشت مرد مرموز برنامه هسته ای ایران به عرصه فعالیت»

نیروگاه اتمی بوشهر

محسن فخری زاده ، چهره ای که از او بعنوان مرد مرموز برنامه اتمی ایران و مدیر ارشد برنامه های هسته ای جمهوری اسلامی یاد می شود پس از چند سال غیبت بطور فعال به عرصه فعالیتهای هسته ای بازگشته است.

فخری زاده که در نامش در لیست تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل قراردارد از فرماندهان سابق سپاه است و سالها به کار تحقیقاتی بر روی کلاهکهای هسته ای مشغول بود .

روزنامه وال استریت جورنال به نقل از مقامات آمریکا ، اسرائیل و سازمان ملل فعال شدن دوباره فخری زاده را یکی از دلایل نگرانی کشورهای غربی از وضعیت برنامه هسته ای ایران ذکر کرده است.

وال استریت جورنال به نقل از مقامات آمریکایی نوشته است که محسن فخری زاده در سال ۲۰۰۶ میلادی ،‌ شش سال پیش ، از قطع بودجه اش از طرف دولت و توقف کار او بر روی سلاحهای هسته ای شکایت کرده بود.

اطلاعاتی که از ای میل ها و شنود مکالمات تلفنی در آنزمان بدست آمده بود به نوشته وال استریت جورنال یکی از دلایلی بود که در سال ۲۰۰۷ در گزارش سازمانهای اطلاعاتی آمریکا چنین نتیجه گیری شد که برنامه تولید سلاح هسته ای در ایران در سال ۲۰۰۳ متوقف شده است.

به نوشته وال استریت جورنال آژانس بین المللی انرژی اتمی بر این باور است که آقای فخری زاده مرکز تحقیقاتی جدیدی در یکی از محله های شمالی تهران باز کرده و این مرکز به تحقیقاتی در باره تولید سلاح های هسته ای مشغول است.

آن دسته از مقامات امنیتی که گزارشهای اطلاعاتی در باره این مرکز را خوانده اند می گویند در این مرکز عده ای از دانشمندان هسته ای و کادرنظامی که پیش از این در تحقیقات مرتبط با برنامه تولید سلاح هسته ای درگیر بودند ، مشغول بکار هستند .

مقامات ارشد آمریکایی کماکان بر صحیح بودن ارزیابیهای گزارش سال ۲۰۰۷ سازمانهای امنیتی و اطلاعاتی آن کشور مبنی بر توقف برنامه تولید سلاح هسته ای در ایران تاکید می کنند اما در عین حال می گویند احتمالا تحقیقات بر روی سلاحهای هسته ای با شرکت آقای فخری زاده ادامه یافته ولی نه بشکلی متمرکز و سیستماتیک.

این مقامات می گویند آمریکا و متحدانش هنوز فرصت دارند تا با استفاده از تحریمها و دیپلماسی از دستیابی ایران به بمب اتمی جلوگیری کنند.

اما به نوشته وال استریت جورنال اسرائیل و برخی از کشورهای اروپایی از تحقیقات فخری زاده بر روی کلاهک هسته ای و همزمانی آن با پیشرفت برنامه موشکی ایران و تولید اورانیوم با غلظت بالا اظهار نگرانی کرده اند.

مقامات امنیتی این کشورها می گویند ایران بشکلی پیوسته به سمت مرحله ای حرکت می کند که در آن مرحله برنامه هسته ایش به حدی از پیشرفت خواهد رسید که دیگر با دیپلماسی و یا حمله نظامی نمی توان از از دستیابی آن به سلاح هسته ای و یا توانایی تولید بمب اتم جلوگیری کرد.

وال استریت جورنال با اشاره به این نگرانیها می نویسد آژانس بین المللی انرژی اتمی و کشورهای غربی اکنون توجه شان به محسن فخری زاده و مرکز جدید ی که او براه انداخته جلب شده است.

" سازمان تحقیقات و نو آوری امور دفاعی " نهاد جدیدی است که به باور آژانس در سال گذشته میلادی بشکلی مخفیانه از طرف آقای فخری زاده تاسیس شده است .

در این مرکز آن دسته از تحقیقات اتمی که گفته می شد درسال ۲۰۰۳ کنار گذاشته شدند ، احتما لا ادامه یافته است.

وال استریت جورنال محل این مرکز تحقیقاتی جدید را محله "مژده " ذکر کرده است که خیابانی است در لویزان در نزدیکی مراکز نظامی تهران .

چند تن از مقامات غربی که گزارشهای اطلاعاتی درباره این مرکز را دیده اند به خبرنگار وال استریت جورنال گفته اند این مرکز از شش بخش تشکیل شده که در آنها تحقیقاتی در زمینه های فن آوری استخراج و ذوب فلزات ، ‌شیمی و آزمایشهای انفجاری انجام می شود.


به نوشته وال استریت جورنال سازمان تحقیقات و نو آوری امور دفاعی که زیر نظر محسن فخری زاده اداره می شود، مستقیما به سپاه پاسداران گزارش می دهد.

فعالیتهای آقای فخری زاده بمدت دو دهه زیر ذره بین آژانس و آمریکا بود. او تا کنون در چندین سازمان و نهاد مربوط به برنامه اتمی ایران کار کرده است.

یکی از این سازمانها " مرکز تحقیقات فیزیک " بود که فخری زاده در آنجا همراه با یکی از اساتید دانشگاه شریف کار میکرد.

مقامات آژانس هم می گویند درسال ۲۰۰۰ میلادی فخری زاده به یکی از انستیتوهای تازه تاسیس وزارت دفاع رفت و مشغول بکار شد. این انستیتو از مجتمع نظامی پارچین برای کارهای خود استفاده می کرد.

وال استریت جورنال همچنین باا شاره به ناکامی چند باره بازرسان آژانس برای گفتگو با فخری زاده از قول اولی هاینونن یکی از بازرسان سابق آژانس نوشته است که در سال ۲۰۰۸ در سفری به تهران او چند بار خواستار دیدار با محسن فخری زاده شد و لی هربار با بی اعتنایی مقامات ایرانی روبرو شد.

محسن فخری زاده تا کنون در انظار عمومی دیده نشده و هیچکس تا کنون تصویری از او ندیده است.


نام فخری زاده در لیست تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل قرار دارد و در گزارشهای رسمی آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز به نام او و نقشش در برنامه اتمی جمهوری اسلامی اشاره شده است.