حاشیهها و نظرات موافق و مخالف پیرامون اثرگذاری بسته سیاستی دولت برای «خروج غیرتوریم از رکورد»، همچنان بخش عمدهای از تحلیلها و نظرات اقتصادی منتشرشده در نشریات فارسیزبان را بخود اختصاص دادهاست. در ادامه خلاصهای از دو تحلیل با همین موضوع را همخوان کردهایم:
محمد طبیبیان، اقتصاددان در یادداشتی که روی و بسایت شخصی خود منتشر کرده، هرگونه ارتباط با تیم اقتصادی دولت را رد کرده و نوشته است که پس از تجربه کارکردن در سازمان برنامه و بودجه در دهه ۷۰، سابقه همکاری با هیچ دولتی را نداشته، ندارد و نخواهدداشت.
این اقتصاددان در عین حال مسعود نیلی، مشاور اقتصادی حسن روحانی را از «مفاخر اقتصاد ایران» نامیده است.
این مطلب محمد طبیبیان در واقع پاسخ به افراد و رسانههایی است که در هفته های اخیر، بسته سیاستی خروج از رکود دولت را حاصل و ساخته و پرداخته ایده و تفکر محمد طبیبیان اعلام کردهاند.
اما این اقتصاددان در جایی از توضیحات خود به باورهای اقتصادیاش به عنوان یک دانش پژوه اقتصاد، پرداخته و به یافتههای خود برای خروج اقتصاد ایران از بحرانهای فعلی، اشاراتی داشتهاست.
آقای طبیبیان در این تحلیل بر لزوم « سازماندهی اقتصاد بر اساس امکان مراوده و داد و ستد داوطلبانه مردم. یعنی بر اساس ایجاد و حمایت از بازارهای رقابتی»، تاکید کردهاست.
او در این یادداشت، «نقش دولت، قانونگذار و قوه قضائیه در حمایت از حقوق مصرف کننده» را ایجاد «شرایط تجارت منصفانه پیشگیری از هر گونه انحصار، جلوگیری از امتیاز و فرصت هائی که برای جریان ها و افراد خاص ایجاد می شود، برشمرده است و همچنین «تحت نظم در آوردن انحصارهای طبیعی» را نقش و وظیفه هر سه قوه نامیده است.
»محترم شمردن حقوق انسانی و آزادی های فردی از جمله حق مالکیت خصوصی به ویژه برای انسان های عادی و غیر وابسته به قدرت» از دیگر مواردی است که محمد طبیبیان به آن اشاره کرده است.
این اقتصاددان، ضمن تاکید بر «عدم دخالت دولت در قیمت گذاری و توزیع کالا و تخصیص اداری منابع » این موارد را «سر منشاء رانت و امتیاز و فساد اقتصای و ناهنجاری در توزیع ثروت» توصیف کرده است.
آقای طبیبیان، در جای دیگری از یادداشت خود، به «نقش قابل قبول دولت در زمینه سازی جلب مشارکت مردم و احیانا ورود مستقیم در تولید کالا ها و خدمات عمومی همچون آموزش عمومی، تحقیقات، توسعه زیر بناها، حفظ قانون و توسعه سرمایههای انسانی و اجتماعی اشاره می کند.
در ادامه این تحلیل، این استاد اقتصاد، «اعمال انضباط اکید مالی و پولی توسط دولت» از دیگر مواردی بر میشمرد که در این یادداشت به عنوان خلاصه باورهای اقتصادی خود مورد تاکید و اشاره قرار دادهاست.
از دیگر مواردی که این اقتصاددان در یادداشتخود بر آن تاکید کرده، «قرار گرفتن تمام فعالیت های مالی حکومتی در چارچوب بودجه هائی که نمایندگان مردم تصویب کرده و مورد نظارت قرار می دهند و حذف تمام جریانهای مالی بخش عمومی خارج از بودجه» است.
آقای طبیبیان، «جدا شدن فعالیتهای سودآور از فعالیتهای سیاسی و بالعکس» را مورد توجه قرار داده و بر این باور است «که درهم تنیدن آنها موجب خسران هر دو خواهد شد.»
»عدم تمرکز بیشتر بخشی و منطقهای» به شکل «ضرورت استقلال بودجه ای استان ها» از تاکیدهای آقای طبیبیان در این تحلیل است.
او همچنین به «ناکارآمدی سوبسیدها و ضرورت حذف آنها» اشاره کرده و در عین حال بر«تقویت روش های حمایتی و رفاهی و بهبود توزیع در آمد و ثروت از کانال های ویژه خود» تاکید کردهاست.
چشم امید به صادرات غیرنفتی
احمد مجتهد، اقتصاددان و استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، در یادداشتی که در روزنامه «دنیای اقتصاد» منتشر شده است، تدوین و انتشار جزئیات بسته سیاستی دولت برای خروج غیرتورمی از رکود را «قدم مثبتی در جهت افزایش رشد اقتصادی، رفع برخی مشکلات پولی، بانکی و ارزی و ایجاد محیط مناسبتری برای فعالیتهای سرمایهگذاری» ارزیابی کرده است.
به نوشته این استاد اقتصاد دانشگاه، «برنامه رکودزدایی دولت، به سه بخش سیاستهای اقتصادی، بهبود فضای کسبوکار، فعالیتهای تولیدی و محرکهای خروج از رکود تقسیم شده است.»
آقای مجتهد در ادامه یادداشت خود به نقد و بررسی تک تک بخش ها و سیاستهای اقتصادی مندرج در این بسته سیاستی پرداخته و عملکرد دولت را ستوده است.
اسن استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، در بررسی بخش های تولیدی «پیشران» که برنامهریزان دولت قصد دارند با توجه و تاکید بر آنها اقتصاد را از رکود خارج کنند، نوشته است که به باور او، «مهمترین بخش تاثیرگذار این بسته، برنامه توسعه صادرات غیرنفتی است.»
به نوشته احمد مجتهد، «صادرات غیر نفتی علاوه بر ارزآوری، ایجاد اشتغال و ارتقای تکنولوژی تولید، موجب کاهش وابستگی به درآمد نفت و ارتقای موقعیت تجاری ایران در جهان میشود«.
این اقتصاددان، در پایان تحلیل اقتصادی خود تاکید می کند که «عقبافتادگی اقتصاد کشور در سالهای گذشته» این اجازه را نمیدهد که زمان از دست رفته و «فرصتسوزی» شود، از این رو تاکید کرده است که «تسریع در توسعه روابط اقتصادی و سیاسی با سایر کشورها نقش بسزایی در موفقیت این بسته اقتصادی دارد.»