روز پنجشنبه مقامهای فرانسه در نهایت تأیید کردند که در حمله روز چهارشنبه به محله سن دنی در شمال پاریس، عبدالحمید اباعود کشته شدهاست.
از این جوان بلژیکی با عنوان سردسته و مغز متفکر حملات هفته گذشته یاد میشود اگرچه ردپای او در برخی دیگر از حملات دو سال گذشته در اروپا نیز به چشم میخورد و به صورت غیابی توسط دادگاهی در بلژیک و به اتهام عضوگیری برای گروه «حکومت اسلامی» به تحمل ۲۰ سال زندان محکوم شده بود.
امروز اگر چه ما او را با نام عبدالحمید اباعود میشناسیم، اما در گروه موسوم به حکومت اسلامی نامهای دیگری داشت. ابوعمر سوسی یا ابو عمر بلژیکی نامهایی بودند که ریشههای او را نشان میدادند. اباعود ۲۸ ساله، از خانوادهای مراکشی در بلژیک و در منطقه مولنبک متولد شده بود. خانوادهای که حدود ۴ دهه پیش، از سوس در مراکش به بلژیک مهاجرت کردهاند. خانوادهای که حال آنگونه که خبرگزاریهای بینالمللی مینویسند، آرزوی مرگ فرزند و برادر خود را میکردند.
آنچه امروز از زندگی عبدالحمید ابا عود در اختیار افکار عمومی است بسیار محدود است. او کودکی عادی همانند بسیاری دیگر بود. گروهی میگویند در مدرسه بقیه را اذیت میکرده و گروهی دیگر میگویند او دانش آموزی عادی بود. پیشینهای که رشمی سینگ استاد مطالعات تروریسم در دانشگاه سنت اندروز بریتانیا به رادیوفردا میگوید میتواند متعلق به هر کس دیگری باشد. «این افراد در بیشتر مواقع افرادی به اصطلاح عادی هستند و تجربیاتی تقریباً شبیه سایر افراد جامعه دارند، اما چیزی موجب میشود که آنها راه خاصی را در زندگی انتخاب کنند».
در مورد اباعود او مراکشی بلژیکی است. و گزارشهایی است که می گوید او در زمانهایی احساس بلژیکی بودن نمی کرده و بعد که به مراکش رفته، آنجا او را بلژیکی قلمداد می کردند. و در موارد متعددی، این شرایط، افراد را به سوی یک جامعه به اصطلاح خیالی سوق داده است. اینکه با اشخاصی در آن سوی دنیا که حتی فقط با آنها شاید ایمیل و پیام رد و بدل کردند، مشترکات بیشتری پیدا کنند. از همین رو هم ما در مطالعاتمان تفاوتی قایل می شویم بین این به اصطلاح جنگجوهای خارجی، با آنهایی که در سوریه، عراق یا افغانستان هستند چرا که آنها متعلق به آن جامعه خیالی هستند.رشیمی شینگ، استاد مطالعات تروریسم
خانم سینگ البته تاکید می کند که یافتن چرایی ِ انتخاب این راه بسیار پیچیده است و عوامل متعددی موجب می شود که جوانهایی چون اباعود، گرایش های افراطی پیدا کنند. این تحلیلگر حوزه تروریسم یکی از این عوامل را در گذشته اباعود جستجو می کند و میگوید: «یکی ازعواملی که در مطالعات تروریسم بسیار بر روی آن تاکید می شود، این است که این افراد ریشه مشخصی ندارند.
اکثرا نسل سوم یا چهارم مهاجران هستند . مثلا در مورد اباعود او مراکشی بلژیکی است. و گزارشهایی است که می گوید او در زمانهایی احساس بلژیکی بودن نمی کرده و بعد که به مراکش رفته، آنجا او را بلژیکی قلمداد می کردند. و در موارد متعددی، این شرایط، افراد را به سوی یک جامعه به اصطلاح خیالی سوق داده است. اینکه با اشخاصی در آن سوی دنیا که حتی فقط با آنها شاید ایمیل و پیام رد و بدل کردند، مشترکات بیشتری پیدا کنند. از همین رو هم ما در مطالعاتمان تفاوتی قایل می شویم بین این به اصطلاح جنگجوهای خارجی، با آنهایی که در سوریه، عراق یا افغانستان هستند چرا که آنها متعلق به آن جامعه خیالی هستند.»
با چنین پیشینه ای و طبیعتا عوامل بیرونی متعدد دیگری، عبدالحمید اباعود سال گذشته میلادی به گروه موسوم به حکومت اسلامی پیوست و اندکی بعد بنا به گفته خانواده اش برادر ۱۳ ساله خود را نیز راهی سوریه کرد و او لقب جوانترین جهادگرا را یدک می کشد.
البته پیش از آن گزارشها حاکی از آن است که عبدالحمید تخلفات جزیی ای از جمله دزدی و درگیری فیزیکی در بلژیک داشته است. او همچنین با یک حلقه از افراد مسلح در ارتباط بود که دو تن از آنها در حمله پلیس بلژیک در زمستان گذشته کشته شدند. حلقه ای که گفته شد در حال طرح ریزی حمله ای بزرگ در بلژیک بودند. همه ی این ارتباطات اباعود بین رهبران داعش در سوریه و اعضای این گروه در اروپا در حالی انجام شده بود، که به نظر میآمد او در درگیریها در سوریه کشته شده است. او خود در مصاحبهای با یکی از نشریات داعش، گفته بود که چگونه با اینکه نام و عکسش همه جا در اختیار پلیس بود، از مرزهای اروپایی عبور می کرده است. موضوعی که این روزها، نحوه مبارزه جامعه بین المللی با گروه های تندرو و افراط گرا را زیر ذره بین قرار داده است.
مبارزه ای که پس از حملات جمعه گذشته در پاریس، شدت گرفته است. از سویی بازداشت های گسترده و افزایش تدابیر امنیتی در کشورهای مختلف در جریان است و از سوی دیگر فرانسه بر بمباران اهداف داعش در سوریه افزوده، و هماهنگی هایی نیز بین قدرتهای جهانی برای افزایش این حملات در جریان است. برنامه ریزی هایی که رشمی سینگ، در بریتانیا معتقد است که برای مبارزه با پدیده ای چون داعش کافی نیست.
او دراینباره به رادیوفردا می گوید: « در هیچ شرایطی ، مبارزه با تروریسم نمی تواند فقط واکنشی نظامی باشد. مبارزه با تروریسم باید بلندمدت باشد و به ریشه عوامل بپردازد.» در توضیح این عوامل خانم سینگ میگوید: « از جمله این عوامل، سیاستهایی است که ما اتخاذ کردیم و در جایی نارضایتی ایجاد کرده است. و همچنین اینکه چگونه با جمعیتی رفتار کنیم که احساس می کند به حق خود نرسیده، ناراضی است و در خود جوامع ما این نارضایتی اش تبدیل خشونت های سیاسی می شود. باید سیاست هایی را برگزینیم که افرادی را که در معرض افراط گرایی و پیوستن به این گروهها هستند یا اینکه از مقر این گروهها بازمیگردند را شناسایی کنیم ، و ببینیم که چگونه آنها را به جامعه بازگردانیم ، باید ببینیم که باید اینها را به زندان بفرستیم، یا چگونه به جامعه بازگردانیم. و در نهایت اینکه نمی توانیم تنها به یک راه حل نظامی به مبارزه با این گروهها برویم.»
کشته شدن عبدالحمید اباعود، در حالی توسط مقام های فرانسه در روز پنجشنبه تایید شد، که نیروهای امنیتی همچنان در پی یافتن یکی از دیگر از مظنونان حملات هفته گذشته هستند. صلاح عبدسلام که گفته می شود روابط نزدیکی با اباعود داشته است.