به گزارش خبرگزاریهای داخلی ایران، قرارداد بازطراحی رآکتور آبسنگین اراک روز یکشنبه سوم اردیبهشت امضا شد. بنا بر این گزارشها این قرارداد میان سازمان انرژی اتمی ایران و شرکتهای چینی مرتبط، در محل نمایندگی ایران نزد سازمانهای بینالمللی در وین، به امضا رسید. خبرگزاریها به نام شرکتهای چینی امضاکننده این قرارداد اشاره نکردهاند.
بازطراحی تاسیسات اراک، بخشی از اقداماتی است که در راستای برجام انجام میشود. به گفته علی اکبرصالحی رییس سازمان انرژی اتمی ایران، قرارداد نهایی همکاری با چین در مورد تاسیسات اراک، متنی دویست صفحهای دارد که جزییات فراوانی را شامل میشود و «ابعاد مختلف این همکاری را پوشش میدهد».
کشورهای گروه پنج به علاوه و ایران در نوامبر سال ۲۰۱۵ یک سند رسمی درباره بازطراحی تاسیسات آب سنگین اراک امضا کردند که وظایف هر یک از طرفها در این زمینه به تفصیل در آن سند شرح داده شده است. بنا بر این سند ایران صاحب این پروژه است که از آن با عنوان «پروژه مدرنیزه کردن اراک» یاد میشود.
چین بهعنوان کشور اصلی از گروه پنج به علاوه یک، از جمله در طراحی و ساخت رآکتور مدرنیزه شده مشارکت خواهد کرد و قراردادی که روز یکشنبه در وین امضا شده در راستای همین مسئولیت است. آمریکا نیز باید هم پیشتیبانی فنی این روند را ارائه دهد و هم طراحی نهایی رآکتور را برای تطبیق آن با شرایطی که در برجام در نظر گرفته شده، بررسی کند.
بر مبنای برجام، بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک به شکلی انجام خواهد شد که فعالیت این تاسیسات به تولید پلوتونیوم منجر نشود. پلوتونیوم میتواند در ساخت تسلیحات هستهای به کار رود.
بنا بر متن برجام «کلیه فعالیتها برای بازطراحی و ساخت مجتمعهای سوخت برای راکتور بازطراحی شده، بهجز برای نخستین بارگذاری سوخت، در ایران انجام خواهد گرفت» و بر مبنای این توافق «همه سوخت مصرف شده در اراک برای دوره عمر راکتور به خارج از ایران منتقل خواهد شد».
سایر کشورهای گروه پنج به علاوه یک نیز قرار است در روند بررسی طراحیهای تازه، خدماترسانی، آموزش در زمینههای امنیت رآکتور به روند بازطراحی یا مدرنیزه کردن رآکتور آب سنگین اراک یاری رسانند.
آنطور که پیشتر رییس سازمان انرژی اتمی ایران گفته توصیه برجام این بوده که «طرفهای ایران نیز در خصوص هزینه برای عملیات بازطراحی ورود پیدا کنند اما فعلا ایران کارهای آن را انجام میدهد».
قرارداد بازطراحی اراک در حالی بین ایران و چین امضا شده، که آمریکا به عنوان کشور ناظر بر این روند، هفته گذشته اعلام کرد در حالی بررسی توافق اتمی با تهران است. دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا در اینباره گفته است ایران مطابق روح «توافق هستهای» با شش قدرت جهانی عمل نمیکند و دولت آمریکا به طور دقیق این موضوع را مورد بررسی قرار میدهد.