«توافق با آژانس تنها با پیشرفت مذاکرات پنج به علاوه یک حاصل می شود»

فایل صوتی مصاحبه با مارک فیتزپاتریک درباره مذاکرات ایران و آژانس

راستش من بار‌ها از مقام‌های ایرانی درباره احتمال اینکه آن‌ها اجازه بازدید از سایت پارچین را می دهند شنیده‌ام، و هر بار که نمایندگان آژانس به تهران می‌روند، ناراضی بر می‌گردند. من دلیلی نمی‌بینم که این بار تفاوتی با دفعات پیش داشته باشد و به نظرم چیزی فرق نکرده است.

ایران این دو روند مذاکره را به عنوان یک بستهٔ پیوسته می‌انگارد. و تنها در صورتی در یکی از این دو میز مذاکره، امتیاز می‌دهد، که در میز دیگر نفعی کسب کند. فکر نمی‌کنم ایران بخواهد امتیاز دیگری به آژانس بین المللی انرژی اتمی بدهد، یا اینکه اجازه بازدید از پارچین را بدهد، مگر اینکه از تحریم‌ها کاسته شود.

از لحاظ قانونی این دو روند مذاکره نباید به همدیگر مربوط باشند. ایران متعهد است که با آژانس همکاری کند، و به نظر من نباید جایزه‌ای به خاطر این همکاری به ایران داده شود. اما تا موقعی که ایران نبیند که در مذاکرات با شش قدرت جهانی، پیشرفتی داشته، به توافقی با آژانس تن نخواهد داد، و این شیوه ایران در یک سال گذشته بوده است.

دو طرف در طول این مدت در حال مذاکره درباره توافقی بودند، که از آن با عنوان «رویکرد ساختاری» یاد می‌شود. تا به شبهاتی که آژانس درباره فعالیتهایی که احتمالا می‌رود ماهیت نظامی داشته باشند، پاسخ دهد. «رویکرد ساختاری» توافقی است که راه پاسخگویی تهران به آژانس را مشخص می‌کند و اختلاف نظرهای جدی‌ای در این زمینه میان طرفین وجود دارد. تهران می‌گوید وقتی به یک بسته پرسش پاسخ می‌دهد، نباید دوباره از ایران درباره این مسایل پرسش شود، حتی اگر اطلاعات جدیدی درباره این پرسش‌ها مطرح شود.ایران می‌خواهد سوال‌ها را به ترتیب پاسخ دهد، نه اینکه یک بسته از سوال‌ها را پاسخ دهد.

آژانس نمی‌تواند این شیوه را قبول کند، چرا که اگر موضوع جدیدی پیش آید یا به اطلاعات تازه‌ای دست یابند، باید به سراغ موضوعات پیشین برود و درباره آن‌ها سوال کند و نمی‌تواند توافق کند که دیگر یک موضوع پیش‌تر مطرح شده را، باز نکند.

باید اضافه کنم که این «رویکرد ساختاری» به طور مشخص با پارچین در ارتباط است، چرا که ایران می‌گوید تا این توافق به دست نیاید، اجازه بازدید از پارچین را نخواهد داد. در نتیجه به نظرم گفتگوهای تهران درباره نحوه دستیابی به این توافق برای پاسخگویی به همه سوالهاست.

پیش‌تر گزارشهایی درباره تبدیل اورانیوم بیست درصد غنی شده، به سوخت منتشر شده بود که روز سه شنبه سخنگوی وزارت خارجه ایران، هم آن را تایید کرد و گفت گزارش این اقدامات به آژانس ارسال شده است. آیا شما این اقدام را مثبت ارزیابی می‌کنید؟ با توجه به اینکه ایران ممکن بود با بیشتر کردن میزان اورانیم غنی شده تا بیست درصد، بیشتر مورد اتهام درباره احتمال ماهیت نظامی برنامه‌اش قرار می‌گرفت.

گزارش اخیر آژانس به این مورد پرداخته بود که ایران بخشی از اورانیوم غنی شده‌اش را اکسید کرده است. مطمئننا با این کار، فرصتی ایجاد می‌شود، چرا که اورانیومی که به حالت اکسید در بیاید را نمی‌توان به صورت مستقیم برای تولید سلاح استفاده کرد.

البته نباید تصور کنیم که این اورانیوم به طور کلی برای تولید سلاح بلااستفاده می‌شود، بلکه چند ماهی طول می‌کشد تا آن را به حالت پیشین بازگرداند. درنتیجه در کل قدم خوبی است، چون زمان می‌خرد، و آن خط قرمزی را که اسراییل می‌گفت ایران به زودی آن را رد خواهد کرد، را به عقب می‌راند، و در ‌‌نهایت قدمی است که می‌تواند کمی از فشار بر ایران بکاهد.