تصرف تل ابیض؛ راهگشای پیوستگی سه کانتون خودمختار سوریه

یک عضو « یگان های مدافع خلق» ،‌ در مقابل سربازان ترک، در حال حمل پرچم این گروه در شمال سوریه و مرز با ترکیه است.

تا پیش از بازپس گیری شهر تل ابیض ، از گروه خلافت اسلامی، آنطور که سازمان ملل متحد اعلام کرده، بیست و سه هزار تن از ساکنان شمال سوریه به آن سوی مرز، در ترکیه ، گریخته اند.

تل ابیض،بنا بر گزارش‌ها، روز دوشنبه توسط یگان های مدافع خلق و همراهانشان،‌ و با پشیتبانی حملات هوایی نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا، بازپس گرفته شد.

آنطور که خبرنگاران بین المللی از مرز دو کشور ترکیه و سوریه گزارش می کنند ، جایی که در روزهای گذشته شاهد حضور هزاران سوری ای بود که از درگیری های اخیر در این منطقه می‌گریختند،‌ روز سه شنبه آرامی سپری شده است.

خبرنگاران آسوشیتدپرس که در خاک ترکیه این تحولات را دنبال می کردند، همزمان با انتشار خبر به عقب رانده شدن افراد گروه خلافت اسلامی از تل ابیض، گزارش دادند که از این سوی مرز، پایین آورده شدن پرچم سیاه و سفید خلافت اسلامی و بالا رفتن پرچم مثلثی «یگان های مدافع خلق » را دیده‌اند. همچنین افراد گروه کردی « یگان های مدافع خلق» که هدایت کننده مبارزه با خلافت اسلامی در تل ابیض بوده اند، در گفتگو با خبرگزاری ها درباره فضای تل ابیض گفته اند که همچنان اجساد فراوانی در خیابانها رها شده و آنها مشغول پاکسازی شهر از بمب ها و مین هایی هستند که خلافت اسلامی در خیابانها کار گذاشته بود.

شهر تل‌ابیض در شمال سوریه ،‌ و همچنین شمال شهر رقه واقع شده است. رقه به نوعی پایتخت گروه خلافت اسلامی است و مسیری که از مرز ترکیه و شهر تل ابیض، به رقه می‌رود، از جمله محورهای استراتژیک برای گروه خلافت اسلامی و انتقال تجهیزات و افراد محسوب می‌شود.

به لحاظ سیاسی هم برای سوریه و حزب اتحاد دمکراتیک خیلی مهم است چرا که آن سه کانتون خودمختاری که تشکیل دادند تا به حال به لحاظ جغرافیایی به هم متصل نبودند، با این تسخیر دو کانتون کوبانی و جزیره که با کردستان عراق هم مرز مشترک دارد، به هم وصل می شوند و در نتیجه آن فشار محاصره اقتصادی و سیاسی ای که خصوصا از پیش روی کوبانی بود برطرف می شود.
کامران متین، استاد روابط بین الملل

اما این تنها اهمیت تصرف شهر تل‌ابیض توسط کردها نیست. کامران متین، استاد روابط بین الملل در دانشگاه ساسِکس، دراین‌باره به رادیوفردا می گوید : « به لحاظ سیاسی هم برای سوریه و حزب اتحاد دمکراتیک خیلی مهم است چرا که آن سه کانتون خودمختاری که تشکیل دادند تا به حال به لحاظ جغرافیایی به هم متصل نبودند، با این تسخیر دو کانتون کوبانی و جزیره که با کردستان عراق هم مرز مشترک دارد، به هم وصل می شوند و در نتیجه آن فشار محاصره اقتصادی و سیاسی ای که خصوصا از پیش روی کوبانی بود برطرف می شود. در عین حال اگر نفس این پیشروی را در کنار پیروزی حزب دمکراتیک خلق ها در انتخابات اخیر ترکیه هم قرار بدهیم در مجموع از لحاظ سیاسی موضع احزاب نزدیک به کارگران کردستان (‌پ کا کا) در خود ترکیه و سوریه هم تقویت می شود».

در حالی که تصرف تل‌ابیض توسط کردها و گروه‌های سوری ِ همراهشان، انجام شد، همسایه شمالی سوریه، ترکیه، از این تحولات در کنار مرزهایش راضی نیست. دولت ترکیه، که از یک سو در خاک خود با چالش‌های گوناگونی با کردها روبروست، و از سوی دیگر، با افزایش درگیری‌ها، با سرازیر شدن موج تازه‌ای از پناهجویان و آوارگان دست و پنجه نرم می‌کند، نگران است که تحولات و موفقیت‌هایی که کردها کسب می‌کنند به رویکردهای تجزیه طلبانه در میان آن‌ها دامن بزند.

معاون نخست وزیر ترکیه روز سه شنبه در این‌باره به خبرنگاران گفت که دولت ترکیه، شاهد نشانه هایی از یک پاکسازی قومی در شمال سوریه است که هم از سوی کردها و هم خلافت اسلامی انجام می شود وزیرخارجه ترکیه گفت پیشروی‌های کردها در شمال، به فرار غیرنظامیان انجامیده است.

کامران متین در بریتانیا با این رویکرد موافق نیست و می‌گوید مبارزه کردها،‌ دوشادوش سایر سوری‌های غیر کرد، نشان‌دهنده این است که کردها، بر مبنای سیاستی فراگیر و تکثرگرا در سوریهاقدام می کنند.

آقای متین درباره سیاست ترکیه در این زمینه می گوید: « تمامی مواضع دولت آقای اردوغان از دوران محاصره کوبانی تا کنون بسیار معطوف است به آنچه که آنها خطر یک قدرت کردی در شمال سوریه تلقی می کنند و این در جمله مشهور اردوغان که داعش را با حزب کارگران کردستان و کردهای سوریه مقایسه کرده بود، متجلی است.

در مورد پاکسازی قومی به نظرم اغراق می کنند، چون این در واقع بهترین ابزار برای پیشبرد سیاست تضعیف پروژه خودگردانی کردهادر سوریه است. اولا که تصرف تل ابیض آنطور که اعلام شده تنها توسط نیروهای نظامی کرد انجام نشده ضمن اینکه بنا بر گزارشهای خود نیروهای کرد ، نیروهای داعش در برخی مواقع از خروج مردم جلوگیری کردند تا از آنها به عنوان سپر انسانی استفاده کنند ،‌در مواردی هم که مردم خود می خواستند بروند، ابتدا مثلا در مرز تل ابیض با ترکیه، آن کشور از ورود مردم ممانعت می کرد و بعد خود داعش مانع می شد».

آقای متین از در همین راستا معتقد است که موفقیتهایی همانند آنچه در تل‌ابیض به دست آمد، الزاما مقدمه‌ای برای تشکیل یک کردستان واحد به صورت مجزا از سایرکشورهای منطقه نیست.

آقای متین برای توصیف این نظر می گوید: « ما با یک جریان و سیاست واحد کردی مواجه نیستیم. تا آنجایی که به سوریه و ترکیه بازمی‌گردد، به دلیل هژمونی سیاسی حزب کارگران کردستان، و جریانات نزدیک به آن، شاید بتوان بیشتر از یک سیاست واحد سخن گفت ولی شما به محض آنکه به کردستان عراق یا ایران بیایید، این مسئله بسیار تغییر می کند و احزاب متعددی در منطقه هستندکه بسیاری از آنها با حزب کارگران کردستان بسیار اختلافات شدید دارند و از آن جمله حزب دمکرات کردستان عراق به رهبری آقای بارزانی که مدتها کردستان سوریه را به محاصره اقتصادی در آوردند».

پس از پیروزی ها در کوبانی، تصرف تل ابیض یک پیروزی استراتژیک در شمال سوریه علیه گروه خلافت اسلامیست،البته به غیر از کانتون های کردنشین در شمال این کشور، و بخشهای محدودی در جنوب و غرب که همچنان در اختیار دولت بشار اسد است، بخش بزرگی از این کشور، همچنان تحت کنترل گروه خلافت اسلامی است.