مواجهه ایران با محصولات تغییر یافته ژنتیکی

محصولات کشاورزی دستکاری‌شده ژنتیک در ایران فراگیرتر می‌شود و همزمان در بسیاری از کشورها ممنوعیت‌های فراوانی برای پرورش و تولید و صادرات و واردات این محصولات اجرا می‌شود. برخی خبرگزاری‌ها می‌گویند در بازار پرنده‌فروشان تهران فلامینگو و قو هم خرید و فروش می‌شود؛ کاری که قاچاق حیات وحش محسوب می‌شود.

این برنامه را به صورت کامل بشنوید:

یک خانه، یک زمین۹۳؛ دستکاری ژنتیکی در محصولات کشاورزی و قاچاق حیات وحش در بازار پرنده‌فروشان

از زمانی که گفته شد با دستکاری ژنتیک می‌توان گیاهانی به وجود آورد که نیاز به آبیاری کمتری داشته باشند و یا جانورانی را از خطر انقراض نجات داد، بیش از ۴۰ سال گذشته. در این مدت بحث استفاده از محصولاتی که به تراریخته معروف شدند و مقایسه‌شان با محصولات ارگانیک و صادرات این محصولات به کشورهای در حال توسعه شدت گرفته است. موضوعی که به نام محصولات «جی ام او» چند سالی‌ است در ایران داغ‌تر شده و در کشورهای شروع‌کننده این موضوع انتقادها و مخالفت‌های زیادی را برانگیخته است؛ اینکه این جانوران، گیاهان و محصولات کشاورزی با دستکاری ژنتیک چه ضررهایی برای محیط زیست دارند، در کنار مضرات آنها برای بدن انسان‌ها و به وجود آوردن بیماری‌های تازه و ناشناخته در آینده، محورهای اصلی این انتقادهاست.

خدیجه رضوی، عضو هیات علمی پژوهشگاه زیست‌فناوری و مهندسی ژنتیک در تهران، که سال‌ها روی این موضوع کار کرده، می‌گوید با همه این شک و تردیدها و انتقادها اما در ایران انگار مسابقه‌ای برای دستکاری ژنتیک محصولات کشاورزی برگزار شده: «پنجاه تا شصت سال آینده خیلی دیر است که ببینیم این دستکاری‌ها چقدر برای محیط زیست و سلامت مردم مخرب است».

خبرگزاری فارس چندی پیش گزارش داد، برنج تراریخته یا تغییر ژنتیک‌ داده‌شده در کشور تولید می‌شود و گفته می‌شود سال‌ها آزمایش روی این محصولات انجام داده‌اند و ادعا می‌کنند اسناد محرمانه است و قابل ارائه نیست.

همینطور خبرگزاری ایسنا از مزایای چغندر قند تغییر ژنتیک‌ داده شده و کشت‌شده در کشور می‌گوید که که به دلیل مقاوت دربرابر علف‌کش‌ها، آلایندگی کمتری برای محیط زیست دارد.

کشورهایی مثل فرانسه، آلمان، لهستان و اتریش واردات و تولید محصولات تغییرژنتیکی را ممنوع کرده‌اند. برخی از کشورها فقط این محصولات را تولید و صادر می‌کنند و در برخی کشورها ذکر حروف اختصاری جی ام او یعنی تغییر ژنتیک روی محصول ذکر شده است.

خدیجه رضوی، پژوهشگر ارشد فیزیولوژی گیاهی در تهران و رییس موسسه توسعه پایدار و محیط زیست در این مورد می‌گوید: «در بسیاری از جاها رویش ابرعلف‌های هرز به وجود آمده و مرگ پروانه‌ها و زنبورها را به این دستکاری‌های ژنتیک در محصولات کشاورزی ربط می‌دهند».

با وجود اینکه مطالعات مختلفی درباره محصولات و حیوانات اصلاح ژنتیک‌شده نشان می‌دهد، خبر از احتمال ارتباط ناباروری، اختلال در سیستم ایمنی، دیابت و انواع سرطان‌ها می‌دهد اما گفته می‌شود در ایران همچنان تلاش‌ها برای وارد کردن این محصولات و پرورش آنها در کشور بیشتر می‌شود.

قاچاق حیوان در بازار پرنده‌فروشان در تهران

«می‌توانید درخواست خرید فلامینگو یا قو در بازار پرنده‌فروشان آزادگان در تهران را مطرح کنید و آنها را سه روز بعد در خانه تحویل بگیرید.»

خبرگزاری مهر در گزارشی از این بازار که به شکل رسمی و مجاز فعالیت می‌کند و کارش فروش پرندگانی است که زینتی خوانده می‌شوند، مجاز است، نوشته در پشت مغازه‌ها و پستوهای این بازار عملیات غیرقانونی در حال انجام است.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست تهران گفته ساماندهی وضعیت بازار پرنده‌فروشان مولوی و تلاش برای جلوگیری از قاچاق حیات وحش و شیوع بیماری‌های مشترک حیوان و انسان باعث شد این بازار با مجوز شهرداری راه‌اندازی شود. بازاری که قرار بوده با آموزش غرفه‌داران و تبلیغ در زمینه مسایل زیست‌محیطی فعال باشد و حالا به گزارش خبرگزاری فارس، در سایه غفلت مسئولان دلالی پرندگان و قاچاق حیوانات حیات‌وحش در آن در جریان است.

خبرگزاری فارس با انتشار چند عکس از این بازار از فردی که او را متخلف سابقه‌دار خوانده نام برده که با حیوانات معرکه‌گیری می‌کرده و به حیوانات‌آسیب می‌رسانده و حالا در این بازار آزادانه فعالیت می‌کند. خبرگزاری مهر نوشته،مسئولان بازار می‌گویند نماینده محیط زیست در این بازار حضور دارد اما رئیس اداره محیط زیست شهر تهران این موضوع را تکذیب می‌کند و می‌گوید بازار زیر نظر شهرداری فعالیت می‌کند. فعالیتی که خبرگزاری فارس گفته به سفارش گرفتن برای فروش برخی گونه‌های غیرمجاز باارزش و بومی هم می‌رسد.

خبرگزاری مهر همچنین از سر بریدن پرندگان و فروش گوشت و پوست آنها به متقاضیان در وسط بازار پرنده فروشان تهران خبر داده است. موضوعی که به گفته رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهر تهران، تخلف زیست محیطی، تهدیدی علیه بهداشت و سلامت عمومی محسوب می شود که بر اساس ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی با آن برخورد می‌شود.