آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، تشکیل هیئت حقیقتیاب اسلامی- بینالمللی را خواستار شد تا واقعیات حادثه منا را بررسی کند.
اظهارات رهبر جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه، ۱۷ شهریورماه ۹۵، در دیدار خانوادههای کشتهشدگان حادثه سال گذشته منا و سقوط جرثقیل در مسجد الحرام بیان شده که بار دیگر با انتقادات شدیدی از مسوولان و دولتمردان عربستان سعودی همراه است.
آقای خامنهای در بخشی از سخنان خود دولتها و فعالان سیاسی کشورهای جهان اسلام را به «سکوت محض» در قبال حادثه منا و مسئولیت حکومت عربستان سعودی درباره آن متهم میکند و میگوید: «سکوت محض در قبال کوتاهی یک حکومت در ادای وظایفش و جان باختن ۷ هزار انسان مظلوم و بی گناه، هویت دروغین مدعیان جهانی حقوق بشر را آشکار کرد.»
یک سال پس از حادثه منا بر سر شمار کشته شدگان، دلایل و چگونگی روی دادن آن اختلاف وجود دارد و مقصران این حادثه معرفی نشدهاند.
شمار کشتهشدگان حادثه منا که در مهر ماه سال ۹۴ و در جریان برگزاری مراسم حج اتفاق افتاد، در گزارش برخی خبرگزاریها همچون رویترز دستکم دو هزار و ۷۰ نفر اعلام شدهاست، مقامهای رسمی عربستان سعودی، شمار کشته شدگان را ۷۶۹ نفر اعلام کردهاند، اما برخی منابع خبری به نقل از یک سند افشاشده در وزارت بهداشت عربستان سعودی، شمار کشته شدگان آن حادثه را تا بیش از هفت هزار و ۴۰۰ نفر تخمین زدهاند.
آیتالله علی خامنه ای، در بخش دیگری از سخنان خود، «تشکیل یک هیأت حقیقت یاب را از جمله کارهای واجب و ضروری کشورهای اسلامی و مدعیان حقوق بشر» خواند و از مسئولان دولت ایران خواست تا به طور جدی برای تشکیل این هیئت حقیقت یاب، پیگیری کنند.
به گفته رهبر جمهوری اسلامی ایران، «آل سعود اگر به ادعای بیتقصیری خود در حادثه منا مطمئن است، دهانها را با پول نبندد و بگذارد هیأت حقیقت یاب، مسئله را از نزدیک دنبال کند.»
آیتالله علی خامنهای، «خودداری حکام سعودی از یک عذرخواهی زبانی» را «اوج وقاحت و بی شرمی» آنان توصیف کرد و گفت: «حتی اگر تعمدی در کار نبوده باشد، این همه بی تدبیری و بیکفایتی برای یک مجموعه حاکمیتی و سیاسی، جرم محسوب میشود.»
رهبر جمهوری اسلامی ایران، «کوتاهی و بیکفایتی آل سعود در این حادثه را اثبات مجدد بی لیاقتی این شجره خبیثهی ملعونه در تصدی و اداره حرمین شریفین خواند.»
استفاده از لفظ «شجره ملعونه» که در پیام دو روز قبل آیتالله خامنه ای برای توصیف حاکمان عربستان سعودی استفاده شده بود در روزهای اخیر از سوی شماری از کاربران شبکههای اجتماعی به شکل هشتگ بارها استفاده شده است.
روز گذشته مفتی اعظم عربستان سعودی، در واکنش به پیام رهبر جمهوری اسلامی ایران، تاکید کرده بود: «ایرانیها، مسلمان نیستند.»
امروز چهارشنبه نیز سران شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس در بیانیهای، اظهارات آیتالله علی خامنهای را «زشت و زننده» خواندند.
در همین حال، حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران، هم مسایل بین ایران و عربستان سعودی را فراتر از مسایل حج نامید.
رهبر ایران در بخش دیگری از سخنانش، «حامیان رژیم سعودی را شریک جنایات این رژیم در فاجعه منا» خواند و با نام آوردن از آمریکا به عنوان همراه عربستان سعودی، تاکید کرد: «رژیم بی شرم سعودی به پشتوانه همراهی امریکا، وقیحانه در مقابل مسلمانان ایستاده و در یمن، سوریه، عراق و بحرین خونریزی می کند، بنابراین آمریکا و دیگر حامیان ریاض در جرم و جنایات سعودی ها شریکند.»
آیت الله خامنه ای در عین حال، اختلاف و درگیری «شیعه و سنی» یا «عرب و غیرعرب» را حاصل «تلاش دستگاههای تبلیغاتی وابسته» توصیف کرد و گفت: «آل سعود و تروریستهای جلادِ ساخته و پرداخته دست آنان در یمن و سوریه و عراق، مردم عرب را به خاک و خون می کشند، بنابراین بر خلاف تبلیغات خباثت آلود غربیها، سعودیها حامی مردم عرب نیز نیستند و ماجرای مِنا ربطی به درگیری ساختگی و رسانهای عرب و غیرعرب ندارد.»
رهبر جمهوری اسلامی ایران در عین حال، شماری از کشته شدگان ایرانی حادثه منا را ایرانیان اهل سنت اعلام کرد.
در روزهای اخیر و با نزدیک شدن به سالروز کشته شدن حجاج ایرانی در حادثه منا، درگیریهای لفظی بین مقام های ایران و عربستان سعودی بالا گرفتهاست.
پس از کشته شدن بیش از ۴۰۰ ایرانی در جریان حادثه منا و حمله برخی به سفارت عربستان سعودی در تهران، رابطه سیاسی و دیپلماتیک دو کشور قطع شد.
به باور برخی کارشناسان، رقابتهای منطقهای ایران و عربستان سعودی، مصادیق مختلفی از جمله اتخاذ سیاستهای متفاوت در بازار نفت را در برگرفته است و همچنین در جریان درگیریهای یمن و سوریه، به جنگ نیابتی دو کشور بدل شدهاست.