حسین دهقان، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران، روز شنبه، ۳۰ مردادماه، با تأکید بر این که استفاده روسیه از پایگاه هوایی همدان ارتباطی به مجلس شورای اسلامی ندارد، از احتمال گسترش این همکاری در «شرایط مقتضی» خبر داد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، حسین دهقان روز شنبه در یک کنفرانس خبری با بیان این که استفاده هواپیماهای روسی از پایگاه هوایی ایران ارتباطی به مجلس ندارد، گفت: «اقدامی که صورت گرفته، تصمیم نظام و شورای عالی امنیت ملی بوده است.»
با این حال پس از انتشار موضع آقای دهقان درباره ورود مجلس به این موضوع، معاون او در توضیحی که در خبرگزاری میزان منتشر شد گزارشها در این باره را «برداشت نامناسب» توصیف کرد.
به گفته رضا طلایی نیک، معاون حقوقی وزیر دفاع، منظور وزیر دفاع از موضعگیری صبح شنبه این بوده است که «این گونه پشتیبانیهای عملیاتی نیاز به مصوبه مجلس ندارد».
وزیر دفاع ایران روز شنبه همچنین گفت: «اگر کسی از روی ناآگاهی چنین برداشتی کرده که ما پایگاه نظامی ایران را در اختیار روسیه قرار دادیم و این اقداممان خلاف قانون اساسی بوده، اشتباه برداشت کرده است، چرا که ما هیچ پایگاهی در اختیار روسیه قرار ندادهایم.»
پیشتر، شماری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به استفاده روسیه از پایگاه هوایی همدان اعتراض کرده و این همکاری را برخلاف اصل ۱۴۶ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ارزیابی کرده بودند.
در همین زمینه محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس، روز چهارشنبه، ۲۸ مرداد، از امضای نامهای توسط ۲۰ نماینده خطاب به علی لاریجانی رئیس مجلس برای برگزاری نشستی غیرعلنی در این خصوص خبر داد.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، علاوه بر محمود صادقی، علی مطهری، محمدجواد فتحی، علیرضا حیدری، مصطفی کواکبیان، فرید موسوی، فاطمه ذوالقدر، محسن علیجانیزمانی، احمد مازنی، قاسم میرزایینیکو، محمد بیرانوندی، علی وقفچی، حشمتالله فلاحتپیشه و داوود محمدی از امضاکنندگان این نامه هستند.
با این حال، علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، روز چهارشنبه، در پاسخ به اخطار قانون اساسی حشمتالله فلاحتپیشه نماینده اسلام آباد غرب و دالاهو گفت: «اخطار شما ناظر به اصل ۱۴۶ قانون اساسی است که طبق آن استقرار هرگونه پایگاه نظامی خارجی در کشور ممنوع است که بر این اساس پایگاهی در اختیار هیچ کسی قرار ندادیم.»
این نکتهای است که وزیر دفاع نیز روز شنبه بر آن تاکید کرده، اما هیچ یک از این دو مقام توضیح ندادهاند که در حالی که روسیه در حال استفاده از پایگاه همدان است، منظور از در اختیار نداشتن این پایگاه چیست.
Your browser doesn’t support HTML5
علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی نیز گفته است که هواپیماهای روسی فقط برای سوختگیری در پایگاه هوایی نوژه توقف میکنند.
وزیر دفاع ایران بر همین نکته تاکید کرده و گفته است که هواپیماهای روسیه برای سوختگیری و در صورت لزوم مسلح شدن به پایگاه نوژه در همدان میروند.
حسین دهقان، در ادامه، همکاری نظامی ایران و روسیه را در راستای مبارزه با بیثباتی و ناامنی در منطقه و ریشهکن کردن تروریسم دانسته و تأکید کرد که استفاده روسیه از پایگاه هوایی همدان، تا هر زمانی که لازم باشد ادامه مییابد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، حسین دهقان، در پاسخ به پرسشی درباره احتمال گسترش همکاریهای ایران و روسیه به دیگر پایگاههای نظامی ایران گفت: «فعلا استفاده از پایگاههای دیگر در برنامه نیست، اما اگر شرایط عملیاتی اقتضا کند، بررسی و تصمیمگیریهای لازم انجام خواهد شد.»
روسیه روز سهشنبه، ۲۶ مردادماه، برای نخستین بار اعلام کرد که بمبافکنهای دورپرواز توپولوف ۲۲ و جنگنده بمبافکنهای سوخوی ۳۴ از یک پایگاه نظامی ایران برای حمله به اهدافی در سوریه استفاده کردهاند.
مسکو روز پنجشنبه، ۲۸ مرداد، نیز اعلام کرد که هواپیماهای روسی برای سومین روز پیاپی، از ایران برای انجام حملاتی در سوریه پرواز کردند.
در بیانیه وزارت دفاع روسیه آمده است که بمبافکنهای روسی توپولف ۲۲ و سوخو ۳۴ روز پنجشنبه، از پایگاههای نظامی خود در روسیه و ایران، به قصد حمله به مواضع گروه «حکومت اسلامی» در استان دیرالزور سوریه پرواز کردند.
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز روز سهشنبه ۲۶ مردادماه، خبر استفاده روسیه از پایگاه هوایی همدان را تأیید کرد و گفت که همکاری تهران و مسکو «راهبردی» است.
اما یک گروه تحقیقات اینترنتی میگوید بر خلاف آن چه رسما اعلام شده، استفاده روسیه از پایگاه نظامی همدان، یا دستکم آمادهسازی آن برای این کاربرد، نه از چند روز پیش، بلکه از حدود یک سال پیش آغاز شده است.
در حالی که خبر استقرار هواپیماهای نظامی روسیه در پایگاه هوایی نوژه در همدان از روز سهشنبه جنجالی شده است، گروه تحقیقات اینترنتی «اینفورمناپالم» میگوید از پاییز گذشته ماجرای استفادهٔ نیروی هوایی روسیه از این پایگاه را دنبال میکند و نتایج نخستین تحقیقات خود در این رابطه را اوایل آبانماه گذشته منتشر کردد.
«اینفورمناپالم» گروهی است که از حدود دو سال پیش و به دنبال مداخله نظامی روسیه در اوکراین تاسیس شد و به افشاگری درباره روسیه پرداخت. این گروه با آغاز عملیات نظامی مسکو در سوریه بر روی این جنگ نیز متمرکز شد.
همدان، میزبان پایگاه سوم شکاری نیروی هوایی ایران به نام شاهرخی (نوژه) است.
این نخستین بار از سال ۱۹۴۱ و زمان اشغال خاک ایران از سوی نیروهای اتحاد جماهیر شوروی و بریتانیا است که روسیه بار دیگر برای اهداف نظامی به ایران برگشته است.