رئیسجمهور مخلوع سوریه در نخستین بیانیه پس از ترک کشورش و فروپاشی حکومت خود گفت که «او از دمشق به پایگاه حمیمیم (زیر نظر روسیه، در غرب سوریه) نقل مکان کرد تا از آنجا به کار خود ادامه دهد، اما با سقوط آخرین مواضع ارتش، مسکو از فرماندهی پایگاه خواست که بلافاصله در عصر هشتم دسامبر (۱۸ آذر) به مسکو برویم».
بشار اسد در این بیانیه که روز دوشنبه ۲۶ آذر از «کانال تلگرامی ریاستجمهوری سوریه» منتشر کرد، مدعی شد که تا آخرین لحظات در سوریه باقی مانده و وضعیت کشورش را زیر نظر داشت و تا عصر ۱۸ آذر سوریه را ترک نکرده بود اما در پی دستور مسکو به فرماندهی پایگاه حمیمیم از سوریه خارج شد.
او حاکمان مسلط شده بر دمشق را که اکنون اداره امور بخشهای وسیعی از سوریه را در دست گرفتهاند، «تروریست» خواند و نوشت «کشورش در کنترل خرابکاران قرار گرفته است».
شورشیهای مخالف بشار اسد حرکت خود را از ادلب، در شمال غرب سوریه که در حدود یک دهه اخیر در دست آنها بود، از روز هشتم آذر آغاز کردند و در ۱۱ روز با تصرف حلب، حماه و حمص به دمشق وارد شدند.
احمد الشرع، ملقب به ابومحمد الجولانی، فرمانده «هیئت تحریر الشام»، گروه مسلط بر شورشیهای مخالف از پس از خروج بشار اسد اداره امور را در دست گرفته و دولت منصوب اسد را به دولت انتقالی به نخستوزیری محمد البشیر سپرده است.
روسیه به طور رسمی اعلام کرده که با موافقت ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، به بشار اسد و همسر و فرزندان او پناهندگی داده است.
بیشتر در این باره: بشار اسد پیش از فرار از سوریه، برادر و نزدیکانش را «فریب داد»بشار اسد در بیانیه خود ادعا کرده که خروجش از سوریه برنامهریزی شده نبود و «در هیچ مقطعی از رویدادها به کنارهگیری یا پناهندگی فکر نکرده بود».
او همچنین مدعی شد که پیشنهاد خروج از کشور نیز «از سوی هیچ فرد یا طرفی به او ارائه نشده بود».
او خود را «همان فردی» توصیف کرد که از آغاز جنگ داخلی سوریه «در تلاش برای نجات ملت خود» بوده و «از به خطر انداختن خویش یا تنها برای منافع شخصی، به پیشنهادهای اغواکننده زیاد دست رد زده بود».
بشار اسد ادعا کرد که تنها راهکار عملی را «در مبارزه با حملات تروریستی» میدانست و به آن مشغول بود.
گزارش خبرگزاری رویترز در روزهای بعد از خروج بشار اسد از دمشق، با استناد به اظهارات شمار زیادی از مقامات ارشد حکومت وقت و چند مهره ایرانی وابسته به جمهوری اسلامی، حاکی از آن بود که بشار اسد روز ۱۷ آذر با فرماندهان امنیتی و نظامی در ساختمان وزارت دفاع در دمشق جلسه داشت و به آنها گفت نیروی کمکی روسیه در راه است و تنها ارتش سوریه باید تا رسیدن روسها مقاومت کند.
در آن شامگاه شنبه نیروهای شورشی مخالف از حمص عبور کرده و به دروازههای دمشق رسیده بودند.
بر اساس تحقیق رویترز، بشار اسد پس از نشست وزارت دفاع به رئیس دفتر خود گفته بود به خانه میرود و بثینه شعبان، مشاور ارشد مطبوعاتیاش، را نیز به اقامتگاه خود فرا خواند تا نطقی برایش بنویسد اما به جای رفتن به خانه با هواپیما از دمشق به پایگاه هوایی روسیه در لاذقیه رفت و هنگامی که خانم شعبان به کاخ ریاستجمهوری رسید، بشار اسد دیگر رفته بود.
رویترز افزوده بود که ماهر اسد، برادر بشار اسد و از فرماندهان ارشد ارتش او، از فرار برادر بیاطلاع مانده بود ولی او نیز بلافاصله عصر ۱۸ آذر خود را با بالگرد به عراق رساند و از آنجا به روسیه گریخت. معلوم نیست ولادیمیر
پوتین به ماهر اسد نیز پناهندگی داده است یا نه.
Your browser doesn’t support HTML5
بشار اسد در بیانیه خود نوشته است که (در مسیر پرواز از دمشق به لاذقیه) میدید که نیروهای ارتش سوریه مواضع خود را رها کرده بودند.
او افزود: پایگاه حمیمیم هنگامی که به آنجا رسید «مورد حمله شدید پهپادها» قرار گرفت و روسها در پی رسیدن دستور از مسکو تصمیم گرفتند او را هم با هواپیما به مسکو منتقل کنند.
در حالی که بشار اسد خروج خود از سوریه را «غیرمترقبه» توصیف کرده، روزنامه فایننشال تایمز روز ۲۵ آذر گزارش داد که او در طول دو سال اخیر بیش از ۲۵۰ میلیون دلار را به بهانههای مختلف به صورت پول نقد، دلار و یورو، به روسیه رسانده بود.
بشار اسد یک روز پس از حرکت شورشیها از ادلب به سوی حلب به مسکو رفت و با ولادیمیر پوتین دیدار کرد.
گزارشهای متعدد حاکی بود که او در آن سفر اسماء، همسر و سه فرزند خود را در روسیه باقی گذاشت.
بشار اسد در بیانیه خود نوشته که او دستوری به ارتش برای عقبنشینی از خطوط نبرد (با شورشیها) نداده بود اما خود مشاهده کرد که نظامیانش مواضع خود را رها کرده و «آخرین مواضع ارتش سقوط کرده بود».
رئیسجمهور مخلوع سوریه مدعی شد که «با سقوط کشور و افتادن آن به دستان تروریسم» وجود جایگاهی به عنوان رئیسجمهور خالی از معنا و مفهوم است.
بشار اسد در بیانیه خود نوشت او کسی بوده که «هرگز مقاومت فلسطین و لبنان را رها نکرده و به متحدانی که کنارش ایستادند، خیانت نکرد».
او بدون اشاره به برنامههای خود برای آینده نوشت «نمیتواند مردم خود را رها کرده یا به ارتش و ملتی که به آن تعلق دارد، خیانت کند».
بشار اسد در پایان ابراز امیدواری کرده که «سوریه بار دیگر آزاد و مستقل» شود.
مردم سوریه فروپاشی حکومت بشار اسد را در خیابانهای این کشور جشن گرفته و روز جمعه گذشته، در نخستین روز آدینه پس از تحولات، صدها هزار تن با حضور در مساجد و سپس در خیابانها، بر اساس فراخوان احمد الشرع از تحولات استقبال کردند.
احمد الشرع ملقب به ابومحمد الجولانی، رهبر شورشیان، و محمد البشیر، نخستوزیر منصوب دوران انتقالی، هنوز به بیانیه بشار اسد واکنش نشان ندادهاند. آقای جولانی در روزهای اخیر در چند گفتوگوی رسانهای بر لزوم اتحاد مردم و تمرکز بر بازسازی کشورش تاکید کرده است.
غیر از ترکیه که عملا از شورشیهای حاکم بر ادلب و حرکت آنها برای رسیدن به دمشق حمایت کرد، رهبران بسیاری از کشورهای غربی فرار بشار اسد را دورانی تازه برای سوریه توصیف کرده و محتاطانه از آن استقبال کردهاند.
برخی از دولتهای غربی احتمال دادهاند با نظارت بر وضعیت تحولات سوریه ممکن است نام احمد الشرع را از سیاهه تروریستی خارج کنند. وزیر خارجه آمریکا نیز یکشنبه ۲۵ آذر تأیید کرد که واشینگتن با حاکمان جدید دمشق مستقیماً تماس گرفته است.
گییر پدرسن، نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور سوریه، نیز که روز ۲۵ آذر با سفر به دمشق با احمد الشرع دیدار کرد، جامعه جهانی را به لغو تحریمهای دوران بشار اسد فرا خواند تا سوریه بتواند از زیر آوار سالها جنگ داخلی سر بلند کند.