جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، روز پنجشنبه ۱۶ دی در یک سخنرانی به مناسبت سالگرد حمله گروهی از حامیان خشونتطلب دونالد ترامپ به ساختمان کنگره، رئیسجمهوری سابق آمریکا را «خطری دائمی برای دمکراسی» توصیف کرد.
آقای بایدن در بخشی از سخنرانی خود در ساختمان کنگره هشدار داد که ادعای کذب دونالد ترامپ مبنی بر پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۰ میتواند حاکمیت قانون و انتخابات آینده را به خطر بیاندازد.
او اظهار داشت: «ما باید در مورد آنچه که حقیقت دارد و آنچه که دروغ است کاملا صراحت داشته باشیم. حقیقت این است: یک رئیسجمهوری سابق ایالات متحده آمریکا مجموعهای از دروغها در مورد انتخابات سال ۲۰۲۰ خلق و ترویج کرده است چون قدرت را بر اصول ترجیح میدهد».
این نخستین بار است که جو بایدن طی یک سال گذشته به طور مشخص به ماجرای حمله به کنگره میپردازد. او در سال اول دوران ریاستجمهوریاش روی پیشبرد طرحها و سیاستهای خود تمرکز کرده بود.
ولی دمکراتها، برخی از جمهوریخواهان و اکثر سیاستمداران مستقل طی یکسال اخیر هشدار دادهاند که اقدامات دونالد ترامپ در واکنش به شکست در انتخابات سال ۲۰۲۰ از جمله تحریک هواداران خود به حمله به ساختمان کنگره هنوز یک خطر جدی است.
آقای بایدن در بخش دیگری از سخنانش افزود: «یک سال پیش این مکان مقدس و دمکراسی مورد حمله قرار گرفت. اراده مردم مورد حمله قرار گرفت و قانون اساسی ما با یک خطر جدی روبرو شد».
او افزود: «برای اولین بار در تاریخ آمریکا رئیسجمهوری که در انتخابات شکست خورده بود تلاش کرد از انتقال قانونی و مسالمتآمیز قدرت جلوگیری کند».
او، دونالد ترامپ را به دلیل تماشا کردن حمله به کنگره در تلویزیون و انجام ندادن هیچ اقدامی برای جلوگیری از آن طی چند ساعت بعد از وقوع شورش محکوم کرد.
براساس نتایج نظرسنجی که توسط خبرگزاری رویترز و موسسه ایپسوس انجام شده است حدود ۵۵ درصد از رایدهندگان حزب جمهوریخواه هنوز ادعای دونالد ترامپ در مورد پیروزی در انتخابات را که از سوی دهها دادگاه، کمیسیونهای انتخاباتی ایالتی و حتی مقامات دولت ترامپ رد شده است قبول دارند.
در جریان حمله به ساختمان کنگره چهار نفر کشته شدند. یک مامور پلیس که مجروح شده بود روز بعد درگذشت و سه نفر دیگر نیز در روزهای بعد خودکشی کردند. در این حمله حدود ۱۴۰ مامور پلیس نیز مجروح شدند.
در همین زمینه، جو بایدن در بخش دیگری از سخنان خود افزود که حامیان رئیس جمهوری پیشین، «سعی در بازنویسی تاریخ دارند» و میخواهند قیام و شورشی را که روز ششم ژانویه در اینجا اتفاق افتاد بهعنوان «روز انتخابات» و «بیان حقیقی اراده مردم» جلوه دهند.
آقای بایدن همچنین با بیان اینکه در دفاع از ملت آمریکا کوتاه نخواهد آمد، تاکید کرد: «اجازه نخواهم داد هیچکس خنجری زیر گلوی این دمکراسی بگذارد».
دونالد ترامپ اما بلافاصله از فلوریدا به سخنان رئیس جمهوری کنونی آمریکا واکنش نشان داد و با انتشار بیانیهای مدعی شد که جو بایدن سعی دارد «آمریکا را بیش از پیش دچار تفرقه کند».
او افزوده که «این تئاتر سیاسی، حواسپرتی محض است».
مراسم ویژه سالگرد حمله به کنگره آمریکا یک روز ادامه خواهد داشت و علاوه بر جو بایدن رهبران کنگره از جمله نانسی پلوسی، رئیس دمکرات مجلس نمایندگان، نیز به این مناسبت سخنرانی خواهند کرد. انتظار میرود که رهبران و نمایندگان دمکرات در کنگره آمریکا در سخنرانی خود بر پیامدهای خطرناک حمله به ساختمان کنگره تاکید کنند.
چاک شومر، رئیس اکثریت دمکرات مجلس سنا، روز چهارشنبه گفت تا زمانیکه رهبران حزب جمهوریخواه از دونالد ترامپ حمایت میکنند دمکراسی آمریکا در خطر خواهد بود.
همزمان با برگزاری مراسم ویژه سالگرد حمله به کنگره، مجلس نمایندگان آمریکا جلسات رسمی خود را متوقف کرده و بسیای از قانونگذاران جمهوریخواه به دلیل شرکت در مراسم خاکسپاری یک سناتور سابق این حزب در واشینگتن نیستند.
برخی از صاحبنظران معتقدند که ادعای دونالد ترامپ در مورد نتایج انتخابات سال ۲۰۲۰ ممکن است انتقال مسالمتآمیز قدرت به خصوص در ایالتهایی که جو بایدن با اکثریت ناچیزی در آنها به پیروزی رسید را به خطر بیاندازد.
به گفته آنها، تثبیت دروغ ترامپ در ذهن بسیاری از هواداران حزب جمهوریخواه میتواند از حمله سال گذشته به ساختمان کنگره خطرناکتر باشد.
دونالد ترامپ هنوز در بین رایدهندگان به حزب جمهوریخواه محبوبیت فراوانی دارد. او با استفاده از نفوذ خود ترکیب نامزدان جمهوریخواه برای انتخابات میاندورهای کنگره در ماه نوامبر امسال را تغییر داده و بارها اشاره کرده که ممکن است در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۴ نامزد شود.