آنتونی بلینکن، وزیر ارجه آمریکا، گفت که او روز جمعه در دیدار با همتای روس خود، سرگئی لاوروف، هشدار داده است که برای به نتیجه رساندن مذاکرات احیای برجام، فرصت چندانی نمانده و از مسکو خواسته است که با استفاده از نفوذ خود و روابطی که با ایران دارد، تهران را از فوریت موضوع مطلع کند.
او که روز جمعه اول بهمن در ژنو و پس از دیدار با لاوروف با خبرنگاران سخن میگفت، تاکید کرد با تداوم پیشرفتهای هستهای تهران، چنانچه توافق جدیدی ظرف «چند هفته آینده» حاصل نشود، بازگشت به برجام عملا بیمعنی خواهد بود.
آنالینا بیربوک، وزیر خارجه آلمان، نیز روز پنجشنبه پس از دیدار با آنتونی بلینکن و متحدان اروپایی خود در برلین به خبرنگاران گفت «اروپاییها به دنبال این بودند که چین و روسیه نیز فشار بر تهران را حفظ کنند».
اعمال فشار چین و روسیه بر ایران در مذاکرات احیای برجام سابقهدار است. از جمله میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین، روز ۸ دیماه، در نشریه فارینپالیسی نوشت که روسیه و چین ایران را وادار کردهاند که برخی خواستههای حداکثری خود را کنار بگذارد.
بیشتر در این باره: وزیر خارجه آمریکا: مذاکرات هستهای با ایران به نقطه «حساس» خود رسیده استهمزمان با ابراز نگرانی وزیر خارجه آمریکا، خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام ارشد اتحادیه اروپا گزارش داده است که مذاکرات «در مسیر درستی» است و احتمالا پیش از آنکه دیر شود، طرفین به توافق برسند.
این دیپلمات اروپایی که نامش اعلام نشده است، درباره کندی روند مذاکرات ابراز نگرانی کرده است و گفته است: « اشتباه بزرگی است که به خاطر زمانبندی نتوانیم به توافق برسیم».
در روزهای گذشته گزارشهایی درباره احتمال «توافق موقت» در وین مطرح شده بود ولی وحید جلالزاده، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، به خبرگزاری تسنیم گفته است چنین توافقی برای ایران ایدهال نیست و راهبرد ایران « توافق دائم برای لغو تحریمهای موثر است».
خواسته لغو تمام تحریمهای اعمال شده توسط دولت ترامپ پیش از این نیز توسط مقامهای حکومت ایران اعلام شده بود ولی رابرت مالی، مذاکرهکننده ارشد آمریکا در مذاکرات وین گفته است دولت آمریکا تحریمهای ناقض برجام را لغو میکند و تحریمهایی را که با عناوین دیگر مانند «تروریسم» وضع شدهاند، نمیتواند لغو کند.
گروه بینالمللی بحران که برنامه مذاکرات هستهای ایران را رصد و تحلیل میکند، روز ۲۷ دی در گزارشی یک مدل چند مرحلهای برای توافق ارائه داده بود. بر اساس این مدل، «در قدم اول، آمریکا باید تحریمهای صادرات نفت ایران را رفع کند و اجازه دهد که درآمدهای مربوطه و داراییهای بلوکه شده ایران در خارج به داخل کشور منتقل شوند. ایران هم همزمان باید نگرانکنندهترین اقدامات هستهایاش را متوقف کند، از جمله غنیسازی اورانیوم با خلوص بالا، نصب سانتریفوژهای پیشرفته و تولید فلز اورانیوم».
در این مدل پیشنهادی در مرحله بعدی «تهران در حین راستیآزمایی لغو تحریمها باید به ناظران سازمان ملل دسترسیهای لازم و کافی را بدهد» و سرانجام «گامهای بعدی برای لغو تحریمهای بیشتر و کنار گذاشتن پیشرفتهای هستهای ناسازگار با برجام باید به همین شکلِ مرحلهبندی شده اجرا شوند تا در نهایت دو طرف به طور کامل به برجام بازگردند».