در حالی که یک آتشبس نانوشته از چهار روز پیش آتش جنگی سنگین و مرگبار میان ارتش اسرائیل و سازمانهای مسلح فلسطینی در غزه را فعلا خاموش کرده است، وزیر خارجه آمریکا راهی منطقه شد تا برای نخستین بار با سران اسرائیل و تشکیلات فلسطینی رو در رو گفتوگو کند.
آنتونی بلینکن که روز دوشنبه ۳ خرداد واشینگتن را به سوی غرب آسیا ترک کرد، بامداد سهشنبه به تلآویو خواهد رسید تا مذاکرات خود را با دیدار و گفتوگو با نخست وزیر و وزیر خارجه اسرائیل آغاز کند.
وزیر خارجه آمریکا سپس برای دیدار با محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردانی، محمد الاشتیه، نخست وزیر و ریاض المالکی، وزیر خارجه حکومت فلسطینی، به رامالله در کرانه باختری خواهد رفت.
آنتونی بلینکن در ادامه سفر منطقهای خود به اردن و مصر خواهد رفت؛ اردن متولی «حرم شریف» در شرق بیتالمقدس از بحران جنگی اخیر میان اسرائیل و فلسطینیان عمیقا نگران بود و اقدامات افراطیون اسرائیلی را علت وقوع آن میدانست.
بیشتر در این باره: بایدن: راه حل مناقشه فلسطین-اسرائیل تشکیل «دو کشور» استرییس جمهوری آمریکا از نقش مصر که میانجیگری موفق آن به عملیات جنگی اسرائیل و فلسطینیان پایان داد، قدردانی کرده و در این ارتباط با عبدالفتاح سیسی، رییس جمهوری مصر، گفتوگوی تلفنی داشت.
جو بایدن گفته بود که آنتونی بلینکن را برای گفتوگو با «متحدین منطقهای آمریکا» به این ماموریت میفرستد تا زمینه مذاکرات سیاسی میان اسرائیل و تشکیلات فلسطینی را برای تحقق راهکار دو کشوری (تشکیل کشور فلسطین در کنار اسرائیل) فراهم کند.
دولت آمریکا همچنین از اختصاص بودجه برای کمک به بازسازی غزه و تلاش برای تشکیل یک صندوق به منظور مشارکت سایر کشورهای علاقمند خبر داده اما تاکید کرده حماس که یک «سازمان تروریستی» است، سهمی در برنامه نوسازی غزه نخواهد داشت.
واشینگتن امیدوار است با تداوم آتشبسی که از بامداد جمعه ۳۱ اردیبهشت میان اسرائیل و حماس برقرار شد، و امدادرسانی به مردم غزه، دو طرف اسرائیلی و فلسطینی را به بازگشت به مذاکرات تشویق کند.
نه تنها دولت اسرائیل و تشکیلات خودگردان از سالها پیش هیچ نوع گفتوگوی سیاسی برای پیشبرد صلح نداشتهاند بلکه مناسبات حکومت فلسطینی با دولت پیشین آمریکا در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ کاملا قطع شده بود.
شمار زیادی از سیاستمداران و رسانههای اسرائیل تاکید دارند که بنیامین نتانیاهو با تضعیف عامدانه حکومت خودگردان فلسطینی در سالهای گذشته، عملا باعث تقویت حماس شد زیرا دولت اسرائیل از مسیر صلح با تشکیلات فلسطینی و احتمال تشکیل کشور فلسطین، شانه خالی کرده است.
با این حال، جو بایدن اعلام کرده که دولت او ضمن کار با «متحدین منطقهای» و تشکیلات خودگردان، برای احیای کوششهای صلح اسرائیلی- فلسطینی فعالیت خواهد کرد.
بیشتر در این باره: استقبال جهانی از آتشبس در غزه؛ جو بایدن: بازسازی منطقه بدون شراکت حماس انجام میشودآنتونی بلینکن روز یکشنبه در گفتوگو با شبکه سیانان گفت که دولت جو بایدن برای خاتمه بحران جنگی اخیر منطقه، در پشت پرده ایفای نقش کرد و به هدف مورد نظر دست یافت.
جناحی از اعضای دمکرات در کنگره، که حزب جو بایدن است، از دولت او در نخستین روزهای عملیات نظامی اسرائیل و غزه انتقاد کرده و خواهان محدود کردن حمایت آمریکا از اسرائیل شدند. برخی از آنها پیشنهاد توقف برخی معاملات تسلیحاتی با اسرائیل را نیز مطرح کردند.
جو بایدن که در طی سه ماه نخست حضور خود در کاخ سفید تنها یک بار با بنیامین نتانیاهو تلفنی گفتوگو کرده بود، در طول بحران جنگی اخیر، شش بار با آقای نتانیاهو تماس گرفت و او را به خاتمه عملیات نظامی تشویق کرد.
آقای بایدن در روزهای گذشته نیز تاکید کرد که دولت او ضمن تلاش برای تحقق راهکار دو کشوری، به حمایت تسلیحاتی از اسرائیل ادامه خواهد داد. وی این را نیز گفت که تا زمانی که کشورهای منطقه اسرائیل را به عنوان یک کشور و یک دولت یهودی نپذیرند، صلح برقرار نخواهد شد.
در عملیات جنگی اسرائیل و غزه، ۲۴۸ فلسطینی کشته و ۱۹۴۸ تن دیگر در غزه زخمی شدند؛ همچنین ۹ اسرائیلی و سه کارگر خارجی کشته و بیش از ۳۵۰ تن در اسرائیل زخمی شدند؛ بخش چشمگیری از غزه در بمبارانهای سنگین اسرائیلی ویران شد و بیش از آنکه ۴۳۰۰ راکت شلیک شده به اسرئیل خسارت وارد کند، اقتصاد اسرائیل به دلیل فضای جنگی، بیش از ۲ میلیارد دلار آسیب دید.
بیشتر در این باره: بلینکن: هیچ نشانهای از پایبندی ایران به تعهدات هستهایش برای لغو تحریمها ندیدهایماز سوی دیگر، ارزیابی میشود که بنیامین نتانیاهو و سایر مقامات اسرائیل از فرصت اولین حضور آنتونی بلینکن در تلآویو برای ایجاد فشار بر دولت آمریکا در مورد ایران استفاده کنند.
اسرائیل از اقدامات دولت جو بایدن برای احیای برجام، توافق هستهای با ایران، عمیقا ناخشنود است و پیشاپیش آن را باعث احتمال درگرفتن جنگ میان اسرائیل و ایران قلمداد کرده است.
با این حال، بنیامین نتانیاهو ظاهرا ابراز امیدواری کرده بود که سرسختی خود ایران در روند مذاکرات وین سرانجام به شکست گفتوگوهای غیرمستقیم آمریکا و ایران منجر شود.
گذشت زمان ظاهرا نشان داده که این ارزیابی نخست وزیر اسرائیل چندان نادرست نبوده زیرا آنتونی بلینکن روز یکشنبه گفت، ایران هنوز نشانهای بروز نداده که بیانگر پایبندی به تعهدات هستهای برای لغو همه تحریمها علیه ایران باشد.