رسانه‌های ایران از تمایل شرکت نفت دولتی «پتروبراس» برزیل برای توسعه میدان‌های نفت و گاز ایران در دریای خزر خبر داده‌اند.
تلویزیون انگلیسی‌زبان دولت ایران، پرس تی‌وی، طی گزارشی می‌نویسد که «رودریگو دی آدردو سانتوس» سفیر برزیل در تهران طی دیداری با یوسف اعتمادی قائم مقام مدیر عامل شرکت نفت خزر اعلام کرد که «پتروبراس» مایل است که در پروژه‌های هیدروکربوری ایران در دریای خزر مشارکت کند.
سایت رسمی شرکت نفت خزر نیز در همین زمینه گزارش داده‌است که سفیر کانادا با اشاره به سفر اخیر وزیر معادن و انرژی این کشور به تهران و دیدار با بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، گفته‌است که پتروبراس مایل به همکاری با شرکت نفت خزر در پروژه‌های نفتی در دریای خزر است.
این دیدار ۱۳ شهریورماه انجام شد و بنا به گزارش خبرگزاری شانا، وابسته به وزارت نفت، «نخستین محور گفت‌وگوی هیئت ایرانی و برزیلی، دعوت ایران از شرکت پتروبراس برای حضور در پروژه‌های نفت و گاز کشور بود».
پتروبراس برزیل قبلاً نیز مرداد ماه سال ۱۳۸۶ اعلام آمادگی کرده بود که با صرف ۴۷۰ میلیون دلار برای اکتشاف و حفر سه حلقه چاه بلوک‌های ۶ و ۲۹ ایران در دریای خزر سرمایه‌گذاری کند. البته با افزایش تحریم‌ها، این موضوع مسکوت ماند و نهایتاً خود ایران پنج سال قبل با حفر چاه در بلوک ۶ دریای خزر، میدان سردار جنگل را کشف کرد که گفته می‌شود دو میلیارد بشکه اندوخته نفتی دارد.
ایران تنها کشور ساحلی دریای خزر است که از ذخایر آن بهره‌برداری نمی‌کند، اما در نظر دارد اکتشاف و توسعه بلوک‌های ۶، ۲۴، ۲۶ و ۲۹ در آب‌های حاکمیتی خود را بر اساس مدل جدید قراردادهای نفتی به مناقصه بگذارد.
بنا به گفته مقامات ایران، در این زمینه تاکنون با شرکت‌های لوک‌اویل روسیه، استات‌اویل نروژ و مرسک دانمارک مذاکره شده‌است، اما اخیراً آقای زنگنه اعلام کرد که «تاکنون هیچ سرمایه‌گذاری، متقاضی همکاری در فعالیت‌های توسعه‌ای در خزر نشده‌است».
در همین زمینه مسعود متین‌فرد، مدیر مهندسی و ساختمان شرکت نفت خزر، ۱۳ شهریورماه در گفت‌وگو با خبرگزاری شانا گفت که «اگر همین امروز میادین خزر را توسعه دهیم، سال‌ها طول می‌کشد که تولید آغاز شود».
وی همچنین با اشاره به موانع موجود برای توسعه صنعت نفت ایران در خزر، از جمله موقعیت جغرافیایی، بسته بودن دریای خزر و نبود دسترسی آسان به آب‌های آزاد، سختی‌های کار در آب‌های عمیق، نیاز اساسی به سرمایه و فناوری روزآمد برای فعالیت در این بخش و نبود زیرساخت‌های مناسب در شمال کشور، اضافه کرد که «با توجه به هزینه تولید نفت در آب‌های عمیق و قیمت‌های کنونی نفت در دنیا، طبیعی است تولید نفت از منطقه‌ای مانند خزر صرفه اقتصادی قابل توجهی نداشته باشد».
اگرچه هزینه تولید نفت و گاز از دریای خزر به مراتب بیشتر از خشکی است، اما شرکت‌های بین‌المللی بصورت چشمگیری در دریای خزر فعال هستند. سال گذشته قزاقستان پروژه ۵۰ میلیارد دلاری میدان کاشاغان در دریای خزر را با همکاری هفت شرکت بین‌المللی، از جمله اکسون‌موبیل آمریکا راه‌اندازی کرد.
جمهوری آذربایجان نیز هفته گذشته قرارداد جدید ۴۰ میلیارد دلاری برای توسعه بیشتر میدان‌های آذری، چراغ، گونشلی با کنسرسیومی به رهبری شرکت بریتیش پترولیوم و مشارکت غول‌های نفتی مانند شورون آمریکا، توتال فرانسه، استات‌اویل نروژ و غیره امضا کرد و هدف نهایی تولید حدود ۴ میلیارد بشکه نفت از سه میدان یاد شده‌است.
ارقام نجومی یاد شده در حالی است که ایران کلاً در تلاش است تا پنج سال آینده ۱۰۰ میلیارد دلار برای توسعه ۴۹ میدان نفت و گاز، از جمله میدان‌های مشترک بلوک غرب کارون سرمایه‌گذاری کند و بخش عمده سرمایه مورد نیاز نیز بایستی از شرکت‌های خارجی تأمین شود.
البته این حجم از جذب سرمایه نیز فعلاً در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و تنها شرکت توتال فرانسه و «سی‌ان‌پی‌سی» چین قرارداد ۵ میلیارد دلاری برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی را امضا کرده‌اند.